Video: Thâm nhập đại công trường khai thác đất sai phép ở Thừa Thiên - Huế
Tối 3/10, trả lời PV VTC News, lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế xác nhận, Sở TN&MT tỉnh này vừa có văn bản gửi UBND tỉnh xin gia hạn thời gian báo cáo việc rà soát công tác quản lý nhà nước về hoạt động khai thác đất làm vật liệu san lấp tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An, huyện Phong Điền) đến ngày 6/10.
Theo lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, trước đó, UBND tỉnh có ra văn bản số 9823/UBND-XD ngày 15/9/2023 gửi Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND huyện Phong Điền.
Theo nội dung công văn, qua phản ánh của Báo VTC News về việc khai thác đất san lấp trái phép tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An, huyện Phong Điền) của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5; ông Phan Quý Phương - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế giao Sở TN&MT, UBND huyện Phong Điền khẩn trương kiểm tra, xử lý theo quy định.
Nhiều hecta đất ở khu vực Phường Hóp (xã Phong An) bị Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 đào bới tan hoang để khai thác khoáng sản khi được cho thuê đất. (Ảnh: Quốc Cường)
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cũng yêu cầu hai đơn vị nói trên rà soát công tác quản lý nhà nước về hoạt động khai thác khoáng sản đất làm vật liệu san lấp của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An, huyện Phong Điền).
Lãnh đạo UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế yêu cầu xác định trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc chậm xử lý vi phạm quy định của pháp luật về đất đai, khoáng sản của doanh nghiệp và báo cáo UBND tỉnh trước ngày 23/9/2023.
UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế yêu cầu xác định trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị để xảy ra sai phạm trong hoạt động khai thác đất của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 tại thôn Phường Hóp (xã Phong An). (Ảnh: Quốc Cường)
Trước đó, VTC News có loạt bài điều tra phản ánh hành vi chiếm đất để khai thác khoáng sản sai phép của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An).
Cụ thể, Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cho phép thác khoáng sản đất làm vật liệu san lấp bằng phương pháp lộ thiên tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An, huyện Phong Điền) để phục vụ cho Dự án cao tốc Cam Lộ - La Sơn; Dự án mở rộng Nhà ga hành khách T2 - Cảng hàng không Quốc tế Phú Bài; Dự án Chương trình phát triển các Đô thị loại II (Đô thị xanh) và các dự án khác có nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước tại Thừa Thiên - Huế theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 63/GP-UBND ngày 3/11/2022.
Diện tích khai thác trong giấy phép là 8,93 hecta và thời hạn khai thác là 2 năm (kể từ ngày ký) với trữ lượng địa chất thể tự nhiên được phê duyệt là 1.160.742 m3. Công suất khai thác năm thứ nhất là 550.000 m3/năm và năm thứ hai là 547.531 m3/năm.
Hoạt động khai thác đất sai phép tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An) của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 diễn ra trong suốt thời gian dài nhưng không bị lực lượng chức năng, chính quyền địa phương phát hiện, xử lý cho đến khi bị VTC News phanh phui trong loạt bài điều tra. (Ảnh: Quốc Cường)
Trong giấy phép khai thác khoáng sản do UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cấp cho Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 cũng nêu rõ: "Trước khi thực hiện khai thác, phải nộp thiết kế mỏ được lập, thẩm định, phê duyệt theo đúng quy định của pháp luật cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định; báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường để kiểm tra tại thực địa, xác định toạ độ, mặt bằng khai thác và cắm mốc giới phạm vi khai thác.
Trong khu vực mỏ phải cắm một mốc cao độ với cosd = +10m để cơ quan chức năng giám sát độ sâu khai thác. Phải thực hiện lập thủ tục thuê đất trước khi tiến hành khai thác và các quy định liên quan khác theo quy định của pháp luật".
Giấy phép quy định là vậy, nhưng theo tìm hiểu của PV VTC News, mặc dù chưa thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chưa được thuê đất song Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 tự ý thực hiện khai thác tại khu vực mỏ đất tại thôn Phường Hóp (xã Phong An).
Ghi nhận sáng 29/8 cho thấy ở diện tích đất rộng khoảng hơn 8 hecta bị doanh nghiệp này đào bới tan hoang để lấy đất với những vị trí sâu cách mặt đất trên 20 m.
Tại công trường, hai chiếc máy xúc đang miệt mài múc đất để chất đầy lên hàng chục xe tải (chủ yếu là loại cỡ lớn, chở được trên 18 khối đất) để chở ra ngoài phục vụ nhu cầu san lấp tại một số công trình tại Thừa Thiên - Huế.
Người dân sống gần khu vực mỏ cho biết, việc khai thác sai phép này diễn ra trong suốt một thời gian dài nhưng không bị chính quyền địa phương và cơ quan có thẩm quyền phát hiện, ngăn chặn.
Sau khi ghi nhận thực tế, PV liên hệ với lãnh đạo Thanh tra Sở TN&MT Thừa Thiên - Huế. Hơn 1 tiếng sau, đoàn công tác của Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên - Huế và Phòng TN&MT huyện Phong Điền có mặt tại hiện trường để lập biên bản vụ việc và yêu cầu đại diện Công ty CP Lâm nghiệp 1-5 chấm dứt hoạt động khai thác sai phép; đưa toàn bộ máy móc, phương tiện ra khỏi hiện trường.
Hiện chưa có cơ quan, đơn vị nào đứng ra nhận trách nhiệm liên quan đến sai phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An). (Ảnh: Quốc Cường)
Lãnh đạo Sở TN&MT Thừa Thiên - Huế và Phòng TN&MT huyện Phong Điền đều khẳng định, việc Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 khai thác đất ở khu vực thôn Phường Hóp (xã Phong An) là hành vi “chiếm đất” và khai thác khoáng sản là sai quy định.
Khi được hỏi về trách nhiệm quản lý tài nguyên thì cả hai đơn vị này đều khẳng định không biết hoạt động khai thác sai phép kể trên với lý do nhân sự mỏng và không nhận được thông tin phản ánh từ chính quyền xã Phong An.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đôn – Phó Chủ tịch UBND xã Phong An cho rằng, hoạt động khai thác đất tại khu vực Phường Hóp của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 là công khai và diễn ra từ năm 2014 cho đến nay, hoạt động khai thác khá rầm rộ, công khai và việc cơ quan chức năng cấp trên nói không biết là “vô lý”.
Lãnh đạo UBND xã Phong An còn đưa ra dẫn chứng là ngày 3/8/2023 (cách thời điểm VTC News thực hiện tuyến bài điều tra sai phạm của doanh nghiệp gần 1 tháng) đơn vị còn phối hợp với Phòng TN&MT huyện Phong Điền; Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5; Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng và Khoáng sản Dico và đại diện thôn Phường Hóp kiểm tra kiến nghị của cử tri liên quan đến độ sâu khai thác khoáng sản đất làm vật liệu san lấp tại khu vực Phường Hóp của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5.
Vị lãnh đạo UBND xã Phong An thừa nhận, lâu nay đơn vị không có động thái ngăn chặn vì nghĩ hoạt động khai thác đất của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 tại khu vực Phường Hóp là đúng quy định và đã đầy đủ thủ tục. Khi báo chí phản ánh thì chính quyền mới biết hoạt động khai thác đất của doanh nghiệp là sai phép.
Năm 2020 Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 từng bị UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế xử phạt 120.000.000 đồng về hành vi chiếm đất nông nghiệp là đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn với diện tích chiếm từ 1 hecta trở lên trong hoạt động khai thác khoáng sản tại mỏ khoáng sản đất làm vật liệu san lấp tại khu vực Phường Hóp (xã Phong An).
Ngoài bị xử phạt doanh nghiệp này buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm với số tiền là 422.896.000 đồng và buộc phải thực hiện thuê đất theo quy định. Sai phạm của Công ty Cổ phần Lâm nghiệp 1-5 cũng được Thanh tra Chính phủ nhắc đến trong Kết luận số 1782/KL-TTCP ngày 4/8/2023.
Thế nhưng, khi chưa thực hiện thuê đất theo quy định thì hành vi vi phạm của doanh nghiệp này lại tái diễn cho đến khi được VTC News phanh phui trong tuyến bài điều tra khởi đăng từ ngày 29/8.