Ngày 23/7, HĐXX bắt đầu thẩm vấn nhóm 28/254 bị cáo liên quan sai phạm xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, 11 trung tâm đăng kiểm tại TP.HCM và 3 trung tâm đăng kiểm tại Long An, Bến Tre, Sóc Trăng.
Khai tại tòa, bị cáo Đặng Việt Hà, cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho rằng, ông giữ chức vụ cục trưởng từ tháng 8/2021 (sau khi ông Trần Kỳ Hình - cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam về hưu) cho đến thời điểm khởi tố vụ án.
Bị cáo xác nhận cáo trạng truy tố là đúng nhưng không đồng ý với số tiền 40,2 tỷ đồng mà VKS quy buộc bị cáo phải chịu trách nhiệm chung.
"Bị cáo không đề ra chủ trương, không chỉ đạo cán bộ của mình làm sai, chủ trương nhận hối lộ và phân chia quyền lợi như cáo trạng truy tố", bị cáo Hà nói.
Bên cạnh đó, ông Hà thừa nhận việc nhận 8,5 tỷ đồng hối lộ từ các trung tâm đăng kiểm khối V, phòng VAR nhưng phủ nhận việc nhận hối lộ từ các trung tâm thuộc khối tư nhân (khối D). Theo bị cáo, gia đình ông đã 3 lần nộp tiền khắc phục hậu quả, tổng cộng gần 6 tỷ đồng.
Bị cáo Đặng Việt Hà, cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Liên quan đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bị cáo Nguyễn Văn Chung (45 tuổi, ngụ Hà Nội) bị cáo Đặng Việt Hà thừa nhận có thông qua Lại Thái Phong (Phó Chánh Văn phòng Cục Đăng kiểm Việt Nam) đưa cho Chung 100.000 USD để thu thập thông tin quá trình điều tra vụ án đăng kiểm, nhưng không nhận được thông tin gì.
Về nguồn gốc số tiền này, bị cáo Hà thừa nhận là "tiền nhận hối lộ" của Trần Anh Quân (quyền Trưởng phòng kiểm định xe cơ giới - VAR) đưa.
Nhận được tiền từ Quân, bị cáo Hà gọi Lại Thái Phong lên phòng làm việc và đưa 100.000 USD cho Phong. Phong gặp đưa tiền cho Nguyễn Văn Chung để nhờ Chung tìm người thu thập thông tin đến vụ án đăng kiểm cho Đặng Việt Hà. Tuy nhiên Chung không có khả năng thực hiện mà chiếm đoạt số tiền trên.
Ngày 11/1/2023, Đặng Việt Hà bị bắt. Ngày 29/8/2023, Đặng Việt Hà có đơn tố cáo gửi Nhà tạm giữ Công an Quận 12 (TP.HCM) về việc Nguyễn Văn Chung lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trình bày thêm, bị cáo Quân ăn năn hối hận về hành vi của mình, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải...
Còn bị cáo Trần Kỳ Hình thừa nhận cáo trạng truy tố hai tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ là đúng. Ông Hình khai chức vụ trước khi bị bắt tạm giam là Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, thời gian giữ chức từ tháng 1/2014 đến tháng 7/2021.
Bị cáo Trần Kỳ Hình cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Theo ông Hình, hàng tháng bị cáo được Trần Anh Quân chia số tiền nhận hối lộ trong quá trình thẩm định hồ sơ thiết kế. Bị cáo Hình xác nhận đã nhận hối lộ 2,85 tỷ đồng và 12.000 USD. Đến nay gia đình đã nộp lại số tiền này và cho rằng số tiền nhận hối lộ hơn 7 tỷ đồng mà cơ quan điều tra quy kết là chưa chính xác.
Theo cáo trạng, trong thời gian giữ chức Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, ông Đặng Việt Hà chỉ đạo mọi hoạt động của đơn vị, quản lý công tác đăng kiểm trên cả nước.
Tuy nhiên, ông này buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các Phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong suốt thời gian dài.
Khi phát hiện sai phạm, tiêu cực, ông Hà không chấn chỉnh, xử lý vì vụ lợi cá nhân tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận tiền hối lộ và chia mức hưởng lợi theo nguyên tắc phải đảm bảo lợi ích của Hà là cao nhất.
Cơ quan công tố xác định cựu Cục trưởng Hà phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng số tiền nhận hối lộ là hơn 40 tỷ đồng.
Trong đó, các đơn vị Phòng kiểm định xe cơ giới (từ tháng 8/2021 đến 9/2022) là hơn 31 tỷ đồng; 4 trung tâm đăng kiểm (Khối V, thuộc Cục tại TP.HCM từ 1/4 đến tháng 11/2022) là hơn 7,6 tỷ đồng; 5 trung tâm đăng kiểm Khối V tại Hà Nội nhận 780 triệu đồng và tiền hối lộ của các Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm khối D là 680 triệu đồng. Ông Hà bị cáo buộc hưởng lợi gần 8,8 tỷ đồng và 13.000 USD.
Cũng có các hành vi sai phạm tương tự như ông Hà, ông Trần Kỳ Hình bị cáo buộc vì động cơ vụ lợi cá nhân đã nhận tiền hối lộ của các doanh nghiệp, các đơn vị đăng kiểm, bỏ qua các sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện.
Nhà chức trách xác định, ông Hình nhận hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD.
Ngoài ra, bị cáo Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn vị trí công tác làm trái quy định, đã duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở không đủ điều kiện theo quy định, tạo điều kiện cho cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các chi cục đăng kiểm và Cục đăng kiểm Việt Nam.
Có vai trò sau lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam là các bị cáo thuộc nhóm lãnh đạo và cán bộ tại Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR), nơi có chức năng thẩm định hồ sơ thiết kế cải tạo phương tiện xe.
22 cá nhân gồm trưởng, phó phòng và các nhân viên tại phòng chuyên môn này bị cáo buộc về loạt sai phạm; trong đó, Trần Anh Quân (quyền Trưởng phòng VAR) là nhân vật quyền lực nhất.
Từ khi nhận chức quyền trưởng phòng vào tháng 3/2019, Quân vạch ra chủ trương bỏ qua lỗi trên hồ sơ thiết kế để cấp giấy chứng nhận cải tạo xe của các công ty cho nhân viên thực hiện.
Quân bàn bạc, thống nhất chủ trương nhận, chia tiền hối lộ với 12 đăng kiểm viên phòng VAR do đó phải chịu trách nhiệm về tổng số tiền các đăng kiểm viên đã nhận hối lộ là hơn 60 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong quá trình thẩm định hồ sơ, kiểm tra đánh giá cấp phép đủ điều kiện Trung tâm Đăng kiểm 50-19D của Trần Bửu Tùng, Quân còn nhận hối lộ 9.500 USD. Cơ quan tố tụng xác định bị cáo Trần Anh Quân hưởng lợi 11,5 tỷ đồng và 9.500 USD.