Chánh án TAND Tối cao: Có tình trạng thẩm phán nể nang khi xử án hành chính

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết việc nể nang trong giải quyết án hành chính là có thật, nhưng không phải nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ hủy, sửa án cao.

Sáng 20/3, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 21, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án.

Chất vấn Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hoà Bình, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định) cho biết, theo báo cáo, tỷ lệ án hành chính bị hủy sửa do nguyên nhân chủ quan còn cao.  "Phải chăng còn tâm lý nể nang, né tránh, ngại va chạm vì cơ quan bị kiện chủ yếu là cơ quan hành chính? Đề nghị Chánh án TAND Tối cao cho biết nguyên nhân, giải pháp căn cơ của tình trạng này", bà Mai Thị Phương Hoa hỏi.

Trả lời chất vấn, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình thừa nhận, đang có nhiều tồn tại xung quanh án hành chính.

Cụ thể, tỷ lệ xử lý thường thấp hơn so với yêu cầu của Quốc hội. Năm 2022, tỷ lệ đạt yêu cầu của Quốc hội song tăng không nhiều, vượt 12%; có tình trạng một số vụ đã có bản án nhưng UBND các cấp không thực thi, gây bức xúc.

"Việc án hành chính không được thi hành nghiêm túc gây bức xúc cho người dân. Những tồn tại này có phải do thẩm phán nể nang hay không? Việc nể nang là có thật nhưng không phải nhiều", ông Nguyễn Hòa Bình nói.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn.

Chánh án TAND Tối cao cho rằng có tình trạng thẩm phán nể nang khi xét xử vụ việc xảy ra ở UBND cùng cấp song không nhiều. Đa số thẩm phán phát huy tính bản lĩnh, chuyên nghiệp, xét xử nghiêm túc.

Theo ông Nguyễn Hòa Bình, việc nể nang không phải nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ hủy, sửa án cao mà nguyên nhân của việc này do việc cung cấp tài liệu của UBND các cấp cho người dân không đầy đủ trong khi việc chuẩn bị tài liệu đủ hay không ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng xét xử.

Cùng với đó, một nguyên nhân khác được người đứng đầu ngành Tòa án đưa ra là do sự tham gia của chính quyền các cấp trong các phiên tòa hành chính rất hạn chế.

"Luật Tố tụng hành chính quy định Chủ tịch UBND khi bị kiện phải ra tòa, nếu ủy quyền chỉ được ủy quyền cho cấp phó. Nhưng ở cấp tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh thường rất nhiều việc nên thời gian ra tòa hạn chế, làm ảnh hưởng đến quyền của người dân", ông Nguyễn Hòa Bình nói và khẳng định nguyên nhân chính của án hành chính bị chậm là do việc tham gia phiên tòa của các Chủ tịch UBND tỉnh hạn chế.

Về giải pháp, ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, từ nhiệm kỳ trước TAND tối cao đã tổ chức hội nghị chánh án 4 cấp toàn quốc, đề ra 14 giải pháp để nâng cao chất lượng xét xử.

"Với việc cả nể, dù ít vẫn cần được đặt ra. Nhiệm kỳ trước chúng đã đổi mới tố tụng hành chính bằng cách đối với vụ án mà huyện xử lý thì giao tỉnh xử vụ án của tỉnh thì tỉnh vẫn xử. Lần sửa đổi này chúng tôi sửa đổi có tòa chuyên trách, vụ án của tỉnh sẽ do tòa chuyên trách sửa", Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình cho hay.

Ông Nguyễn Hòa Bình giải thích thêm, thời gian tới, TAND Tối cao sẽ đề xuất sửa đổi theo hướng các vụ án mà người bị kiện là chủ tịch UBND huyện thì giao cho tòa án tỉnh xét xử, còn vụ án của tỉnh thì sẽ giao cho tòa chuyên biệt xét xử để khắc phục tình trạng nể nang của thẩm phán trong xét xử các vụ án hành chính.