06:19 25/11/2024
Tư vấn
Thông tin trên được Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Phú Cường báo cáo tại phiên thảo luận việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021 diễn ra sáng nay (31/10).
Theo đó, từ năm 2016 đến 2021, 1.300 vụ án liên quan đến tham nhũng, lãng phí đã kết luận điều tra, trong đó đưa ra xét xử khoảng 1.100 vụ. Tổng giá trị thiệt hại tại các vụ án này khoảng 31.800 tỷ đồng (tại địa phương 19.500 tỷ, trung ương 12.300 tỷ). Số tiền đã được thu hồi gần 26.500 tỷ.
Cũng trong giai đoạn này, tổng số 3.085 dự án được xác định có thất thoát, gây lãng phí, giảm hiệu quả đầu tư công. Các lĩnh vực vi phạm lãng phí ngân sách Nhà nước chủ yếu gồm: giao thông, xây dựng, mua sắm đầu tư các trang, thiết bị y tế, giáo dục, cho vay ngân hàng, lĩnh vực thuế, trục lợi bảo hiểm xã hội...
Số dự án thất thoát, lãng phí được xác định từ năm 2016 - 2021.
Cùng với đó, Thanh tra Chính phủ và bộ, ngành, địa phương giai đoạn 2016 - 2021 đã triển khai gần 50.000 cuộc thanh tra, kiểm tra về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại hơn 73.200 đơn vị. Qua đó, cơ quan thanh tra phát hiện vi phạm về kinh tế trên 150.100 tỷ đồng với 63.200 ha đất, kiến nghị thu hồi gần 71.800 tỷ, hơn 31.200 ha đất.
Một số bộ, ngành, địa phương có vi phạm về kinh tế lớn về đất đai, như Bắc Giang (406 ha), Hà Giang (1.012 ha), Sơn La (745 ha), Đắk Nông (6.076 ha), Gia Lai (900 ha), Thừa Thiên Huế (23.575 ha). Vi phạm về tiền ở Bắc Ninh (580 tỷ đồng), Phú Thọ (695 tỷ đồng), Quảng Ninh (405 tỷ đồng), Đắk Nông (988 tỷ đồng)...
Ông Nguyễn Phú Cường, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội.
Về dự án chậm tiến độ, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội báo cáo, số dự án chậm tiến độ đang có xu hướng tăng lên qua các năm. Tổng hợp báo cáo chưa đầy đủ của các bộ, ngành, địa phương: năm 2016 - 1.448 dự án chậm tiến độ, năm 2017 - 1.609 dự án, năm 2018 - 1.778 dự án, năm 2019 - 1.878 dự án, năm 2020 - 1.867 dự án, năm 2021 - 1.962 dự án.
| Năm | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Dự án chậm tiến độ | 1.448 | 1.609 | 1.778 | 1.878 | 1.867 | 1.920 |
Tỷ lệ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công thấp, đặc biệt là vốn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài giải ngân rất chậm, nhiều dự án phải gia hạn thời gian hoàn thành, giảm hiệu quả sử dụng vốn vay. Nhiều dự án dở dang, dừng thực hiện dự án hoặc thi công đến điểm dừng kỹ thuật, nhưng chậm hoặc chưa kịp thời rà soát, cắt giảm, gây thất thoát, lãng phí.
Hầu hết các dự án chậm tiến độ đều là công trình quan trọng quốc gia. Điển hình như: dự án tuyến đường sắt thí điểm thành phố đoạn Nhổn - ga Hà Nội; số 2 đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo; tuyến đường sắt số 1 Bến Thành - Suối Tiên; số 2 Bến Thành - Tham Lương...
Ông Nguyễn Phú Cường chỉ ra 6 nguyên nhân chính gây nên tình trạng thất thoát, lãng phí và chậm tiến độ của các dự án, công trình trên.
Thứ nhất, kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức thực hiện chưa nghiêm.
Thứ hai, nhận thức pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của một bộ phận cán bộ và nhân dân chưa đầy đủ.
Thứ ba, còn hiện tượng buông lỏng quản lý, nể nang, né tránh tại nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương.
Thứ tư, trình độ, năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ thực thi pháp luật còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu.
Thứ năm, một số nơi chưa đề cao vai trò trách nhiệm của người đứng đầu và cơ quan tham mưu trong tổ chức thực hiện, chưa quyết liệt, kịp thời xử lý, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh.
Thứ sáu, sự phối hợp giữa các cơ quan ở cả trung ương, địa phương nhiều trường hợp còn chưa chặt chẽ, không kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh. Hiệu lực, hiệu quả thực hiện công vụ chưa đáp ứng yêu cầu.
Thay mặt Đoàn giám sát của Quốc hội, ông Nguyễn Phú Cường đề nghị, Chính phủ, Thủ tướng làm rõ vi phạm, thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản công, đất đai, khoáng sản, tài nguyên và trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan, nhất là trách nhiệm giải trình của người đứng đầu; xây dựng kế hoạch và có giải pháp khắc phục hạn chế, vi phạm.
Ngoài ra, Chính phủ cần đánh giá kỹ tác động chính sách trong sửa đổi, bổ sung các luật liên quan đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nhất là Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Đấu thầu (sửa đổi), Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, Luật Khoáng sản (sửa đổi) báo cáo Quốc hội cho ý kiến và thông qua trong năm 2022, 2023, 2024.
Ông Cường đề nghị xử lý nghiêm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để xảy ra các vi phạm trong tham mưu, ban hành các quy định vi hiến, trái quy định pháp luật, gây thất thoát lãng phí; quản lý, sử dụng ngân sách, vốn đầu tư công, tài sản công không hiệu quả...