Bộ TN&MT đã ban hành Kết luận số 12/KL-BTNMT về việc thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai, môi trường của Công ty CP Tập đoàn Quốc tế Năm Sao (Công ty Năm Sao) khi thực hiện dự án Khu đô thị Năm Sao (tên thương mại: Five Star Eco City) tại xã Phước Lý, huyện Cần Giuộc và xã Long Trạch, Long Khê, huyện Cần Đước, tỉnh Long An.
Theo kết luận thanh tra, ngày 27/9/2011, UBND tỉnh Long An ban hành quyết định giao 282.451 m2 đất cho Công ty Năm Sao để sử dụng vào mục đích đầu tư Khu đô thị Năm Sao (đợt 1). Trong đó, 88.446 m2 đất xây dựng công trình công cộng (gồm 47.834 m2 đất cây xanh, mặt nước; 40.612 m2 đất giao thông) được bàn giao cho địa phương quản lý sau khi xây dựng theo quy hoạch được duyệt, thời hạn sử dụng lâu dài.
Cổng chính dự án Khu đô thị Năm Sao (Ảnh: Thy Huệ).
Ngày 24/10/2011, UBND tỉnh Long An ban hành quyết định phê duyệt đơn giá đất để xác định nghĩa vụ tài chính đối với dự án Khu đô thị Năm Sao (đợt 1).
Ngày 18/12/2011, Sở TN&MT tỉnh Long An cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số BH 703180 cho Công ty Năm Sao, diện tích 283.451 m2 đất ở nông thôn (thửa 142, tờ bản đồ số 4), thời hạn sử dụng lâu dài.
Ngày 17/12/2015, UBND tỉnh Long An ban hành quyết định giao 89.775 m2 đất cho Công ty Năm Sao (đợt 2 khu 39 ha). Trong đó, 8.584 m2 giao đất có thu tiền sử dụng đất; 81.191 m2 giao đất không thu tiền sử dụng đất để xây dựng công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh.
Ngày 24/2/2016, Cục thuế tỉnh Long An có thông báo nộp tiền sử dụng đất, diện tích tính tiền sử dụng đất là 8.584 m2; giá tính tiền sử dụng đất theo bảng giá đất có giá trị quyền sử dụng đất dưới 20 tỷ đồng và áp dụng phương pháp hệ số điều chỉnh để tính tiền sử dụng đất. Tổng số tiền sử dụng đất Công ty Năm Sao phải nộp là 2.278.986.700 đồng (giá đất trung bình là 265.492 đồng/m2), số tiền bồi thường, hỗ trợ được giảm trừ vào tiền sử dụng đất là 958.555.866 đồng. Số tiền còn lại phải nộp vào ngân sách Nhà nước là 1.320.3430.800 đồng.
Ngày 23/3/2017, Sở TN&MT tỉnh Long An cấp GCNQSDĐ số CH 755092 cho Công ty Năm Sao, diện tích 8.584 m2 đất ở nông thôn (thửa 368, tờ bản đồ số 4), thời hạn sử dụng lâu dài.
Như vậy, đối với giai đoạn 1 của dự án Khu đô thị Năm Sao, đến thời điểm thanh tra, Công ty Năm Sao đã được UBND tỉnh Long An ban hành 2 quyết định giao 373.226 m2 đất để thực hiện dự án. Trong đó, 203.589 m2 đất ở và 169.637 m2 đất xây dựng công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh. Công ty Năm Sao đã được Sở TN&MT tỉnh Long An cấp 2 GCNQSDĐ với tổng diện tích 292.035 m2 đất ở tại nông thôn, thời hạn sử dụng lâu dài.
Loạt sai phạm
Thế nhưng, kết quả thanh tra cho thấy, UBND tỉnh Long An ban hành các Quyết định giao đất, cho thuê đất đối với Công ty Năm Sao theo tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng, không theo nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư được phê duyệt là không phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2013.
Việc xác định giá đất đối với diện tích 8.584m2 đất ở nông thôn (giai đoạn 1) giao cho Công ty Năm Sao thực hiện dự án theo tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng để áp dụng phương pháp hệ số điều chỉnh trong việc tính tiền sử dụng đất là chưa phù hợp với các các quy định của Luật Đất đai.
Công ty Năm Sao được cấp GCNQSDĐ đối với diện tích 4.114 m2 đất thuộc quy hoạch hành lang đường giao thông (tỉnh lộ 826 và 835B) là chưa phù hợp với quy định của Chính phủ.
Được cấp GCNQSDĐ đối với 88.446 m2 đất xây dựng công trình công cộng tại dự án với mục đích sử dụng là đất ở nông thôn, nguồn gốc nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất là không đúng với mục đích sử dụng đất, hình thức sử dụng đất và không thuộc trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ.
Thửa đất thể hiện trên các GCNQSDĐ cấp cho Công ty Năm Sao không có ranh khép kín, gồm nhiều vị trí khác nhau là không phù hợp với quy định của Luật Đất đai.
Diện tích cấp GCNQSDĐ có nhiều phần diện tích với mục đích sử dụng khác nhau nhưng không được thể hiện theo từng thửa đất trên quy hoạch chi tiết xây dựng đã được xét duyệt là chưa phù hợp với quy định của Chính phủ.
Phối cảnh dự án.
Theo quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 giai đoạn 1 của dự án, tổng diện tích đất ở được phê duyệt là 181.903,78 m2, nhưng Công ty Năm Sao được giao và cấp GCNQSDĐ với tổng diện tích 203.589 m2 đất ở (chênh lệch 21.685,22 m2). Qua kiểm tra, phần diện tích đất chênh lệch này được quy hoạch để xây dựng nhà trẻ mẫu giáo, đất trạm y tế, đất công trình thương mại nên việc giao đất và cấp GCNQSDĐ nêu trên là không phù hợp quy định của pháp luật.
Công ty Năm Sao được UBND tỉnh Long An giao 373.226 m2 đất để thực hiện dự án Khu đô thị Năm Sao (giai đoạn 1) nhưng công ty đã sử dụng và thực hiện xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật trên diện tích 394.827,46 m2, vượt 21.601,46 m2 đất được giao. Đây là hành vi chiếm đất, vi phạm quy định của Chính phủ.
Công ty Năm Sao đã thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân dưới hình thức phân lô, bán nền khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.
Ngoài ra, việc xác định giá đất đối với diện tích 156.069 m2 đất ở nông thôn (giao đất đợt 2, 3 giai đoạn 2) giao cho Công ty Năm Sao thực hiện dự án theo tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng để áp dụng phương pháp hệ số điều chỉnh, phương pháp so sánh trong việc tính tiền sử dụng đất là chưa phù hợp với các quy định của Luật Đất đai và Nghị định của Chính phủ.
Bên cạnh đó, các thửa đất thể hiện trên các GCNQSDĐ đã cấp cho Công ty Năm Sao không có ranh khép kín, gồm nhiều vị trí khác nhau là không phù hợp. Diện tích đất cấp GCNQSDĐ có nhiều phần diện tích với mục đích sử dụng khác nhau nhưng không được thể hiện theo từng thửa đất theo quy hoạch chi tiết xây dựng đã được xét duyệt là chưa phù hợp với quy định.
Phần lớn diện tích đất được giao cho Công ty Năm Sao nhưng chưa triển khai xây dựng các hạng mục, công trình đã được cơ quan nhà nước phê duyệt, tiến độ sử dụng đất chậm dẫn đến dự án không đảm bảo về tiến độ đã được phê duyệt, vi phạm quy định của Luật Đất đai năm 2013.
Kiến nghị xử lý
Từ những sai phạm trên, Bộ TN&MT kiến nghị UBND tỉnh Long An chỉ đạo Sở TN&MT, UBND huyện Cần Giuộc và các cấp, ngành có liên quan kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý, sử dụng đất, bảo vệ môi trường cũng như tiến độ đưa đất vào sử dụng đối với Công ty Năm Sao, đồng thời áp dụng các biện pháp xử lý đối với những sai phạm theo quy định pháp luật.
Thực hiện rà soát, khắc phục các tồn tại đã nêu trên (việc giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSDĐ, gia hạn việc sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ và giải phóng mặt bằng, xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất).
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về đất đai, bảo vệ môi trường đối với các dự án có sử dụng đất trên địa bàn nhằm chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, sai sót trong quản lý nhà nước về đất đai và môi trường.
Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với tập thể, cá nhân để xảy ra các sai phạm nêu trên.
Bộ TN&MT yêu cầu Công ty Năm Sao chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về đất đai, môi trường, sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới được giao. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, phối hợp với các cơ quan nhà nước để hoàn thiện các quy định, thủ tục về đất đai và môi trường theo quy định của pháp luật. Liên hệ với Sở TN&MT tỉnh Long An để được hướng dẫn thực hiện gia hạn tiến độ sử dụng đất.
Bên cạnh đó, hoàn thiện, đưa vào vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung; thu gom toàn bộ nước thải phát sinh về hệ thống xử lý đạt quy chuẩn quốc gia về nước thải trước khi thải ra môi trường; thực hiện thu gom, phân loại và xử lý chất thải rắn theo quy định; quản lý và giám sát môi trường theo quy định.