Bác sĩ chỉ cách xử trí ho khi mắc COVID-19

BS Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm oxy cao áp Việt - Nga (Bộ Quốc phòng) cho biết, chúng ta cần phân biệt 2 loại, ho khan và ho có đờm để đưa ra cách xử lý khác nhau. Ho khan thường do nhiễm virus, gây kích ứng đường hô hấp; ho có đờm thường do bệnh mạn tính về đường hô hấp hoặc do nhiễm vi khuẩn.

Đối với ho khan, mọi người có thể dùng thuốc giảm ho. Còn ho có đờm thì không nên dùng thuốc giảm ho, mà nên dùng thuốc long đờm.

Ho khan thường do nhiễm virus, gây kích ứng đường hô hấp. (Ảnh minh họa)

Thuốc cho ho khan

- Mật ong, bạc hà và các loại thảo dược, làm giảm kích thích đường hô hấp. Theo đó, sản phẩm các bạn có thể dùng là bổ phế Nam Hà, Eugica, các loại bổ phế khác, Prospan...

- Thuốc giảm ho bằng cách ức chế trung khu hô hấp: Đó là các thuốc chứa hoạt chất codein. Codein có tác dụng giảm ho do ức chế trực tiếp trung tâm ho, nhưng làm khô và tăng độ quánh của dịch tiết phế quản. Khi bào chế thường kết hợp với terpin để làm loãng dịch tiết đường hô hấp.

Mọi người dùng codein trong trường hợp ho khan gây khó chịu, mất ngủ và trong các chứng đau nhẹ và vừa. Thuốc này chống chỉ định với trẻ em dưới 1 tuổi, bệnh gan, suy hô hấp, phụ nữ có thai. Codein sẽ làm khô đường hô hấp, tăng độ quánh của dịch tiết phế quản.

Ngoài ra, mọi người cũng có thể sử dụng các thuốc chứa hoạt chất dextromethorphan. Do ức chế trung tâm ho, dextromethorphan có tác dụng chống ho tương tự codein, nhưng ít gây tác dụng phụ hơn.

Dextromethorphan không gây nghiện, không có tác dụng giảm đau và rất ít tác dụng an thần.

Dextromethorphan chỉ định tốt trong trường hợp ho khan, mạn tính. Thuốc chống chỉ định với những người quá mẫn với thuốc, trẻ em dưới 2 tuổi, đang điều trị bằng thuốc ức chế monoaminoxydase.

Những người có nguy cơ hoặc đang suy giảm hô hấp, tiền sử bị hen, dị ứng là những người cần thận trọng khi dùng thuốc này.

- Thuốc chống dị ứng nhóm kháng histamin thế hệ cũ. Đó là những thuốc chứa hoạt chất alimemazin; hoạt chất diphenhydramin. Thuốc chỉ định dùng khi xuất hiện các chứng ho khan do dị ứng, do kích thích, nhất là về ban đêm.

Thuốc long đờm

Mọi người có thể sử dụng các thuốc làm tăng dịch tiết là chất kích thích niêm mạc dạ dày hoặc bản chất là tinh dầu, có tác dụng kích thích các tế bào niêm mạc đường hô hấp tăng tiết dịch. Theo đó, mọi người nên dùng thuốc chứa hoạt chất Guaiphenesine, Terpin, Eucalyptol,... 

Đối với việc sử dụng các thuốc long đờm loại tiêu nhầy, BS Hoàng lưu ý thuốc có thể gây co thắt phế quản nên chống chỉ định cho người hen phế quản. Thuốc cũng làm tiêu màng nhầy bảo vệ dạ dày nên có thể làm bệnh nhân dạ dày tá tràng bị nặng hơn.

Do đó, mọi người không dùng các thuốc long đờm quá 10 ngày trừ phi có chỉ định của bác sĩ.

Xử trí ho kéo dài

Nhiều người sau khi âm tính với COVID-19 vẫn ho kéo dài, vậy xử trí thế nào? Theo BS Hoàng, khi mọi người bị ho khan, có thể cơ thể vẫn còn virus chưa hết hẳn, hoặc nhiễm virus đường hô hấp khác, hoặc ho do dị ứng, do khói thuốc, hóa chất...

Do đó, cách xử lý là dùng giảm ho bổ phế + thuốc chống dị ứng thế hệ cũ như alimemazine, diphenhydramin (Theralene hoặc Benadryl hoặc các loại có thành phần tương tự).

Một số trường hợp do trào ngược dạ dày thực quản, do khi bị COVID, dễ lo lắng, mất ngủ, suy nghĩ nhiều... có thể gây tăng tiết acid dạ dày, gây rối loạn co thắt dạ dày thực quản, cũng gây ho khan. Trường hợp này cần dùng kháng acid để trung hòa dịch vị dạ đay, thuốc an thần nhẹ để giảm lo lắng, căng thẳng.

Với ho có đờm, có thể do người bệnh viêm phế quản, viêm phổi bội nhiễm vi khuẩn. Ccác trường hợp này phải thăm khám bác sĩ để dùng kháng sinh + long đờm (thường dùng loại ambroxol). Ho có đờm cũng có thể do các bệnh phổi khác như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản... Khi đó, các bạn cần đi khám chuyên khoa hô hấp để được xử lý triệt để.

Với ho do nấm đường hô hấp, theo BS Hoàng, việc dùng kháng sinh, thuốc ức chế miễn dịch... có thể khiến một số loại nấm phát triển, dù bình thường không gây bệnh. Do đó, nếu các bạn dùng các biện pháp điều trị ở trên mà vẫn ho kéo dài thì cần nghĩ đến nhiễm nấm. Khi đó cũng phải có BS chuyên khoa thăm khám và sử dụng thuốc chống nấm (thường rất hại gan) để điều trị triệt để.