Bà Rịa - Vũng Tàu đẩy mạnh xây dựng mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và nhu cầu tiêu thụ nông sản sạch, an toàn ngày càng cao, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã triển khai chương trình xây dựng mã số vùng nuôi trồng sản phẩm kết hợp với truy xuất nguồn gốc. Cùng với phát triển công nghiệp, du lịch, và bảo tồn đa dạng sinh học, tỉnh đang thực hiện một chiến lược đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng nông sản và dịch vụ, đồng thời bảo vệ môi trường, duy trì sự phát triển bền vững.

Đảm bảo chất lượng và nâng cao giá trị nông sản

Những năm gần đây, việc áp dụng mã số vùng nuôi trồng sản phẩm đã trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu tại Bà Rịa - Vũng Tàu.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, đến cuối năm 2023, toàn tỉnh đã có khoảng 15 vùng sản xuất đạt tiêu chuẩn và được cấp mã số vùng trồng với diện tích khoảng 1.000 ha, bao gồm các sản phẩm chủ lực như hồ tiêu, cà phê, thanh long và một số loại thủy sản. Đây là bước tiến quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thị trường, đặc biệt là các thị trường xuất khẩu như Mỹ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi đòi hỏi tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc.

Bưởi da xanh ở 4 vùng trồng trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu trái bưởi tươi đi thị trường Mỹ. (Ảnh: Hồng Đạt) 

Hệ thống mã số vùng nuôi trồng không chỉ giúp nông dân kiểm soát chất lượng sản phẩm mà còn giúp gia tăng giá trị sản phẩm trên thị trường. Mỗi mã số vùng trồng đều được kết nối với hệ thống truy xuất nguồn gốc, giúp người tiêu dùng và doanh nghiệp dễ dàng kiểm tra xuất xứ, quy trình nuôi trồng và các tiêu chuẩn kỹ thuật được áp dụng. Việc này giúp đảm bảo rằng sản phẩm từ Bà Rịa - Vũng Tàu đạt chuẩn chất lượng, từ đó tăng cường sức cạnh tranh và góp phần xây dựng thương hiệu nông sản của tỉnh.

Song song với việc xây dựng mã số vùng nuôi trồng, Bà Rịa - Vũng Tàu đã đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến nông sản, tận dụng nguyên liệu chất lượng cao từ các vùng trồng đạt chuẩn.

Đến năm 2023, tỉnh có hơn 20 nhà máy chế biến nông sản quy mô lớn và nhiều cơ sở chế biến nhỏ lẻ, chủ yếu tập trung tại các khu công nghiệp lớn như Phú Mỹ, Tân Thành. Các nhà máy này đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng giá trị sản phẩm, giúp nông sản địa phương không chỉ bán dưới dạng thô mà còn được chế biến thành các sản phẩm giá trị gia tăng, như tiêu xay, cà phê rang xay, và các sản phẩm đóng gói xuất khẩu.

Theo thống kê từ Sở Công Thương, ngành chế biến nông sản đóng góp khoảng 8% vào tổng giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh, với tốc độ tăng trưởng bình quân 6% mỗi năm. Sản phẩm từ các nhà máy chế biến của tỉnh đã có mặt tại hơn 50 quốc gia, giúp tạo việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương và mang lại nguồn thu ngoại tệ quan trọng.

Để thúc đẩy công nghiệp chế biến hơn nữa, tỉnh cũng đã triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là trong việc đầu tư công nghệ và thiết bị hiện đại nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Kết hợp với phát triển du lịch nông nghiệp và du lịch sinh thái

Ngoài việc phát triển công nghiệp, Bà Rịa - Vũng Tàu còn định hướng kết hợp mã số vùng nuôi trồng và truy xuất nguồn gốc với phát triển du lịch nông nghiệp và du lịch sinh thái. Một số khu vực nông nghiệp đạt chuẩn, như các trang trại hồ tiêu, vườn thanh long, vườn nho, đã được khai thác để phục vụ khách du lịch. Khách du lịch khi đến các trang trại này không chỉ được trải nghiệm quá trình sản xuất nông nghiệp mà còn được tìm hiểu về quy trình kiểm soát chất lượng sản phẩm và các tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc.

Hoạt động tuần tra bảo vệ rừng của các cán bộ kiểm lâm trong Khu bảo tồn Thiên nhiên Bình châu - Phước Bửu. (Ảnh: Nguyễn Luân) 

Du lịch nông nghiệp giúp gia tăng thu nhập cho nông dân và tạo ra một nguồn thu mới cho ngành du lịch tỉnh. Theo thống kê từ Sở Du lịch Bà Rịa - Vũng Tàu, trong năm 2023, tỉnh đón khoảng 500.000 lượt khách du lịch nông nghiệp và sinh thái, mang lại doanh thu ước tính khoảng 200 tỷ đồng. Đây là một bước đệm để phát triển thêm các sản phẩm du lịch mới, tạo điểm nhấn cho du lịch địa phương và thu hút thêm nhiều khách quốc tế.

Nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng chú trọng đến công tác bảo tồn đa dạng sinh học, đặc biệt là các hệ sinh thái ven biển và rừng ngập mặn. Các khu bảo tồn như Khu bảo tồn Thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu và hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển đã được bảo vệ và phục hồi, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái và bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Trong quá trình phát triển các vùng nuôi trồng và xây dựng mã số vùng trồng, tỉnh đã đề ra các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường nghiêm ngặt, đồng thời yêu cầu các trang trại và khu sản xuất phải tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học. Điều này đảm bảo rằng các hoạt động nông nghiệp không gây hại đến hệ sinh thái tự nhiên và góp phần vào việc giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, việc áp dụng các phương pháp sản xuất nông nghiệp bền vững cũng giúp bảo tồn đất đai, nguồn nước và các tài nguyên thiên nhiên khác cho các thế hệ tương lai.

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, việc triển khai mã số vùng nuôi trồng và truy xuất nguồn gốc tại Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn đối mặt với một số thách thức. Các thách thức bao gồm chi phí đầu tư ban đầu cao, đặc biệt là đối với nông dân nhỏ lẻ; yêu cầu về kỹ thuật và công nghệ trong quá trình sản xuất và quản lý; và khó khăn trong việc duy trì đồng đều chất lượng sản phẩm theo yêu cầu của thị trường xuất khẩu.

Để khắc phục các khó khăn này, Bà Rịa - Vũng Tàu đã và đang triển khai một loạt các giải pháp, như: Hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho nông dân. Trong đó tỉnh đã phối hợp với các cơ quan chức năng và tổ chức phi chính phủ để cung cấp đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân. Các chương trình hỗ trợ tài chính và vay vốn ưu đãi cũng được triển khai nhằm giúp nông dân có điều kiện đầu tư vào các thiết bị và công nghệ mới.

 Sản phẩm OCOP tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Bên cạnh đó, tỉnh khuyến khích việc sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc, giúp tăng cường tính minh bạch và giảm thiểu rủi ro. Các ứng dụng như mã QR, Blockchain cũng đang được thử nghiệm để tạo sự tin tưởng cho người tiêu dùng.

Để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong việc triển khai mã số vùng trồng, tỉnh đã tăng cường hợp tác giữa các ngành nông nghiệp, công nghiệp và du lịch. Sự phối hợp này giúp đảm bảo rằng các tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc và bảo vệ môi trường được tuân thủ nghiêm ngặt.

Việc xây dựng mã số vùng nuôi trồng sản phẩm gắn với truy xuất nguồn gốc là bước tiến quan trọng của Bà Rịa - Vũng Tàu trong phát triển nông nghiệp bền vững và tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm địa phương. Kết hợp với công nghiệp chế biến, du lịch sinh thái và bảo tồn đa dạng sinh học, tỉnh không chỉ tạo ra nguồn thu ổn định mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Thực hiện tốt các kế hoạch này sẽ giúp Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành hình mẫu trong việc phát triển nông nghiệp, du lịch và bảo tồn thiên nhiên trong khu vực và cả nước.