Sau một tuần xét xử, chiều 2/11, TAND TP Hà Nội tuyên án 12 bị cáo trong vụ án "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty Cổ phần chăn nuôi Bình Hà và Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Trung Dũng.
HĐXX khẳng định việc làm của các bị cáo nguy hiểm cho xã hội. Trong đó, 8 bị cáo thuộc BIDV là người có trách nhiệm quản lý tài sản của Nhà nước nhưng vẫn làm trái quy định, cấp tín dụng sai đối tượng, gây thiệt hại cho BIDV. Cả 8 bị cáo phạm tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng” nên cần có mức hình phạt tương xứng.
Các bị cáo còn lại là những người đứng đầu tổ chức kinh tế có quan hệ vay vốn với BIDV nhưng đã lợi dụng sơ hở trong quản lý để chiếm đoạt tiền, tài sản. Các bị cáo chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn nên đã phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và phải chịu hình phạt tù theo quy định.
Khi lượng hình, HĐXX cũng xem xét trách nhiệm chính, xuyên suốt trong vụ án thuộc về ông Trần Bắc Hà. Các bị cáo thuộc BIDV đều làm theo chỉ đạo của ông Hà và thậm chí bị ép buộc phải làm.
Các bị cáo tại phiên toà ngày 2/11.
HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Lục Lang (SN 1967, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV) 8 năm tù giam về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.
Cùng tội danh trên, các bị cáo Đoàn Ánh Sáng (SN 1961, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV) 6 năm 6 tháng tù; bị cáo Kiều Đình Hoà (SN 1961, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh) 5 năm tù; bị cáo Lê Thị Vân Anh (SN 1984, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV chi nhánh Hà Tĩnh) 36 tháng tù treo.
Bị cáo Ngô Duy Chính (SN 1963, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành) 7 năm tù; bị cáo Nguyễn Xuân Giáp (SN 1974, nguyên Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành) 6 năm tù; bị cáo Phạm Hồng Quang (SN 1979, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp I BIDV chi nhánh Hà Thành) 4 năm tù; bị cáo Đặng Thanh Nam (SN 1981, nguyên cán bộ quản lý khách hàng BIDV chi nhánh Hà Thành) 3 năm 6 tháng tù giam.
Bị cáo Đoàn Hồng Dũng (SN 1961, nguyên Giám đốc Công ty Trung Dũng) bị tuyên 12 năm tù giam về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".
Cùng tội danh trên, bị cáo Trần Anh Quang (SN 1982, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà) 13 năm tù; bị cáo Đinh Văn Dũng (SN 1965, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà) 13 năm tù; bị cáo Nguyễn Thị Thanh Sơn (SN 1963, nguyên Giám đốc Công ty Hà Nam) 3 năm tù giam.
Về dân sự, Công ty Bình Hà được BIDV được giải ngân hơn 2.687 tỷ đồng và đến nay còn nợ hơn 1.252 tỷ đồng. Tòa án yêu cầu Bình Hà phải hoàn trả BIDV chi nhánh Hà Tĩnh 1.231 tỷ đồng; các bị cáo Trần Anh Quang, Đinh Văn Dũng phải trả 21 tỷ đồng theo tỷ lệ Quang 70%, Dũng 30%.
Công ty Trung Dũng cũng phải trả BIDV hơn 864 tỷ đồng còn nợ; vợ chồng Đoàn Hồng Dũng, Nguyễn Thị Thanh Sơn phải trả 263 tỷ đồng chiếm đoạt,
Trong vụ án, ông Trần Bắc Hà bị xác định vi phạm pháp luật dẫn tới thất thoát tiền của BIDV nên cần tiếp tục kê biên tài sản của ông để xử lý các khoản nợ tại Công ty Bình Hà trước, nếu còn sẽ xử lý khoản nợ của Trung Dũng.
Con ông Hà là Trần Duy Tùng - người chỉ đạo, điều hành tại Cty Bình Hà - đã bỏ trốn nên chưa bị xem xét trách nhiệm hình sự, nhưng phải tiếp tục kê biên tài sản của bị can này để xử lý.
Các cán bộ, nhân viên khác của BIDV đều có sai phạm nhất định nhưng do ảnh hưởng của ông Trần Bắc Hà. Họ không hưởng lợi gì và phía điều tra không đề cập nên tòa án không xem xét trách nhiệm hình sự, dân sự của những người này.
Theo cáo trạng, đầu năm 2015, ông Trần Bắc Hà gửi nhiều văn bản đến Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Hà Tĩnh đề nghị hỗ trợ đầu tư dự án chăn nuôi bò ứng dụng công nghệ cao, cam kết BIDV sẽ tài trợ vốn và giới thiệu hai nhà đầu tư có kinh nghiệm hỗ trợ là Công ty An Phú và Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai.
Công ty An Phú do Trần Duy Tùng (đang trốn truy nã, con trai ông Trần Bắc Hà) làm chủ nên theo quy định BIDV không cấp vốn tín dụng. Vì vậy, ông Hà đã lập lên Công ty Bình Hà (Công ty sân sau) để vay vốn của BIDV.
Tháng 4/2015, ông Đinh Văn Dũng ký công văn đề nghị BIDV cung cấp vốn tín dụng cho dự án đầu tư chăn nuôi bò với quy mô 150.000 con một năm, tổng mức đầu tư 4.230 tỷ đồng tại huyện Cẩm Xuyên và Kỳ Anh, Hà Tĩnh.
Theo cáo buộc, Công ty Bình Hà mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV. Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn.
Trong quá trình giải ngân, BIDV không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV.
Trong khi đó, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỉ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8/2011, nhóm cựu lãnh đạo ngân hàng vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty Trung Dũng.