Chiều 28/11, phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Minh Khải, cựu Giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM và 7 đồng phạm về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, gây thiệt hại cho Quỹ Bảo hiểm y tế và người bệnh hơn 14,2 tỷ đồng bước vào phần xét hỏi.
Trong phần thẩm vấn của HĐXX, các bị cáo trong hội đồng đánh giá hàng mẫu thừa nhận tiêu chí khi tham gia đánh giá hàng mẫu không đúng với tiêu chí được xây dựng trong hồ sơ mời thầu. Các bị cáo đánh giá hàng mẫu căn cứ vào kinh nghiệm chuyên môn. Ngoài ra, các bị cáo khai khi họp chấm thầu bổ sung đều theo định hướng của bị cáo Nguyễn Minh Khải.
HĐXX thẩm vấn các bị cáo vào chiều 28/11. (Ảnh: Hoàng Thọ)
Bị cáo Nguyễn Quốc Toản (62 tuổi, nguyên Trưởng khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức Bệnh viện Mắt TP.HCM, Chủ tịch Hội đồng đánh giá hàng mẫu) khai, tiêu chí đánh giá hàng mẫu, gồm: bao bì, đặc tính kỹ thuật trước, trong và sau mổ. Tiêu chí được xây dựng theo mẫu của Sở Y tế năm 2015.
Ông Toản khai khi chấm hàng mẫu lần 1, ông dựa vào chuyên môn, kinh nghiệm để chấm. Sau đó, giám đốc có họp chấm lại, vì muốn mua hàng thủy tinh thể nhân tạo của Hãng Carl Zeiss (Đức) của nhà thầu Tâm Hợp, Hảo Tín nên bị cáo Nguyễn Minh Khải đã chỉ đạo loại mặt hàng của nhà thầu Codupha, lựa chọn mặt hàng của nhà thầu Tâm Hợp, Hảo Tín.
Về các mặt hàng thủy tinh thể của các nhà thầu Codupha, Tâm Hợp và Hào Tín, bị cáo Toản trình bày là có tính năng, tác dụng tương đương.
HĐXX hỏi: “Tiêu chí đạt hay không trong hội đồng đánh giá hàng mẫu có phải là được cụ thể hóa trong hồ sơ mời thầu không?”. Bị cáo Toản trả lời: “Không”.
Bị cáo Nguyễn Trí Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM khai, trong việc đấu thầu mua sắm thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu năm 2018, ông là thành viên hội đồng đánh giá hàng mẫu, thành viên bên mời thầu. Đánh giá hàng mẫu chỉ là một trong 7 tiêu chí trong hồ sơ mời thầu. Để trúng thầu còn nhiều tiêu chí khác như hồ sơ năng lực, giá… Đánh giá hàng mẫu không phải là yếu tố quyết định trúng thầu.
Theo ông Dũng, có 3 tiêu chí đánh giá hàng mẫu là trước mổ, trong mổ và sau mổ. Ông chỉ chấm trên sản phẩm, chứ không biết tên các công ty dự thầu.
Ông Dũng cho rằng việc đánh giá hàng mẫu dựa trên kinh nghiệm của bác sĩ. Các bác sĩ làm chuyên môn chỉ quan tâm sản phẩm nào thích hợp với từng tình huống, từng bệnh nhân, chứ không quan tâm đến giá sản phẩm.
Theo cáo trạng, năm 2018, Bệnh viện Mắt TP.HCM (thuộc Sở Y tế TP.HCM) được giao tổ chức thực hiện gói thầu “Mua sắm thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu năm 2018". Để tổ chức thực hiện, ngày 19/1/2018, bị cáo Nguyễn Minh Khải đã chủ trì cuộc họp và quyết định phê duyệt dự toán của gói thầu (gồm 32 phần thầu) có tổng kinh phí 184 tỷ đồng.
Gói thầu được thực hiện bằng nguồn vốn từ viện phí, quỹ Bảo hiểm y tế, dịch vụ khám chữa bệnh và các nguồn thu hợp pháp khác của Bệnh viện Mắt TP.HCM. Quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước.
Với mục đích can thiệp trái luật vào hoạt động thầu, khi phê duyệt hồ sơ mời thầu, tại quyết định 34 ngày 31/1/2018, bị cáo Nguyễn Minh Khải đã chỉ đạo bổ sung tiêu chí chấm kỹ thuật “Ý kiến đánh giá của Hội đồng đánh giá hàng mẫu trên mẫu dự thầu” để sau đó sử dụng Hội đồng này loại bỏ nhà thầu theo ý muốn cá nhân của bị cáo Khải.
Sau khi mở thầu, các nhà thầu Codupha, Tâm Hợp, Hào Tín đều đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật. Bị cáo Khải đã ký Quyết định số 101 ngày 12/3/2019 thành lập Hội đồng gồm 13 thành viên với mục đích can thiệp, loại nhà thầu Codupha và cho nhà thầu Hào Tín và Tâm Hợp trúng thầu. Sau đó, bị cáo Khải ký Quyết định số 196 phê duyệt nhà thầu Tâm Hợp, Hào Tín đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật, còn nhà thầu Codupha không đạt yêu cầu.
Ngày 25/6/2018, bị cáo Khải ký quyết định số 358 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Tâm Hợp, Hào Tín. Sau đó, bị cáo Khải ký các hợp đồng mua bán tinh thể với 2 công ty này và thanh toán tiền theo các hợp đồng đã ký, gây thiệt hại cho quỹ Bảo hiểm y tế và người bệnh 14,215 tỷ đồng.
Cáo trạng xác định bị cáo Nguyễn Minh Khải có vai trò chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo, định hướng và can thiệp vào quá trình đấu thầu trái pháp luật. Những bị cáo còn lại là đồng phạm, cùng Nguyễn Minh Khải thực hiện các hành vi phạm tội.