06:20 06/11/2024
Video
Sáng 17/9, NSND Đoàn Dũng trút hơi thở cuối cùng ở bệnh viện Thống Nhất - TP.HCM. Sự ra đi của ông khiến bạn bè đồng nghiệp và khán giả đau buồn, khiến nghệ thuật Việt Nam mất đi một người nghệ sĩ tài năng, tâm huyết.
Người diễn viên tài hoa
NSND Đoàn Dũng tên thật là Nguyễn Anh Dũng, sinh năm 1939 ở Hà Nội. Sau khi rời quân đội, ông theo học ở Hà Nội và là sinh viên khóa đào tạo diễn viên chính quy đầu tiên của trường Nghệ thuật sân khấu 1 (nay là Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội).
NSND Đoàn Dũng có hơn nửa thế kỷ hoạt động nghệ thuật với rất nhiều vai diễn để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng khán giả. Trên sân khấu, cái tên Đoàn Dũng ghi dấu ấn với những vai diễn trong Đêm giông tố, Người cầm súng, Nhân chứng và lịch sử... Đối với những ai yêu thích kịch sân khấu, Đoàn Dũng trong Người cha thô bạo hay Vụ án người đốt đền gây ấn tượng mạnh bởi diễn xuất quá trọn vẹn.
Đặc biệt, những người yêu mến cố nghệ sĩ tài năng, chắc hẳn không thể quên một hình tượng Đề Thám hiên ngang, lẫm liệt của cả một vùng núi rừng Yên Thế trong Thủ lĩnh áo nâu.
NSND Đoàn Dũng khi hóa thân thành Đề Thám.
Năm 1987, bộ phim Hoàng Hoa Thám được đạo diễn Trần Phương thực hiện với 2 tập, gồm Thủ lĩnh áo nâu và Lửa cháy đường chân trời. NSND Đoàn Dũng khi đó đảm nhận vai Hoàng Hoa Thám - thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa chống giặc Pháp ở Yên Thế, nhiều lần giành chiến thắng. Thủ vai bà Ba Cẩn - vợ Hoàng Hoa Thám khi ấy là NSND Trà Giang.
Trong lịch sử, anh hùng áo vải Đề Thám được nhắc đến với hình tượng hiên ngang, lẫm liệt, là "hùm xám của vùng rừng núi Yên Thế". Với diễn xuất tài tình, phác họa được khí phách và cả những tình cảm riêng tư của bậc anh hùng, NSND Đoàn Dũng thể hiện tròn vai nhân vật lịch sử Đề Thám đến nỗi, ông được con gái của Hoàng Hoa Thám - bà Hoàng Thị Thế khen ngợi.
Video: Phân cảnh NSND Đoàn Dũng vào vai Đề Thám
Trong quá trình quay phim, NSND Đoàn Dũng có một phen hú vía vì suýt chút nữa làm mất bộ râu của cụ Đề Thám. Khi đang ngồi ăn cơm, NSND Đoàn Dũng để bộ râu ở bên cạnh nhưng bị gió cuốn bay đi đâu mất. Cả đoàn hoảng hốt vì nếu mất sẽ phải tốn thời gian đan lại rất lâu. May mắn là vài tiếng đồng hồ sau, cả đoàn đã tìm lại được.
Không chỉ vậy, nhiều khán giả cũng rất ngạc nhiên khi NSND Đoàn Dũng rất giống với bức tượng cụ Đề Thám đặt tại đền thờ ở Yên Thế, Bắc Giang. Vì vậy, có khán giả còn nhận xét, Hoàng Hoa Thám không chỉ là vai diễn nổi bật trong sự nghiệp nghệ thuật của NSND Đoàn Dũng mà đó còn là mối duyên của ông với nhân vật lịch sử này.
Đền thờ cụ Đề Thám ở Yên Thế, Bắc Giang.
Ngoài ra, trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật của mình, NSND Đoàn Dũng còn góp mặt trong nhiều bộ phim khác như Em bé Hà Nội, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Dòng sông thơ ấu, Nguyễn Đình Chiểu, Ngọn tháp Hà Nội, Đứa con kẻ tử tù...
Một người thầy luôn đau đáu với nghệ thuật
Ngay sau khi biết tin người thầy đáng kính của mình qua đời, đạo diễn Thanh Hiệp buồn bã chia sẻ: "Thầy mang nhiều nỗi niềm trăn trở về công tác đào tạo đội ngũ diễn viên, đạo diễn mà cả đời thầy canh cánh ước mong: Thế hệ sau sẽ thực sự làm chủ ngôi nhà sân khấu". Quả đúng như vậy, không chỉ là một diễn viên, cố NSND Đoàn Dũng còn là một người thầy tận tâm, tận lực giảng dạy học trò.
Sinh thời, NSND Đoàn Dũng từng làm hiệu trưởng trường cao đẳng Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM, là người thầy từng đào tạo nên rất nhiều thế hệ đạo diễn, diễn viên giỏi cho sân khấu phía Nam. Có rất nhiều học trò của ông nay đã thành danh, được khán giả yêu mến như Lý Hùng, Ngọc Hiệp, Thanh Hiệp, Phương Điền, Việt Trinh, Quyền Linh...
Ông từng can thiệp quyết liệt để giúp lứa đạo diễn cùng lớp với Thanh Hiệp có được tấm bằng đạo diễn quý giá, không phải chịu chung cảnh ngộ như vài học trò trước đó học đạo diễn nhưng không được cấp bằng.
Trong suốt quá trình giảng dạy của mình, NSND Đoàn Dũng có cách dạy rất mới với những kinh nghiệm được ông đúc kết sau thời gian dài hoạt động nghệ thuật, sở hữu hàng trăm vai diễn trên sân khấu và màn ảnh.
Ngày tiễn đưa NSND Đoàn Dũng về nơi cuối cùng của kiếp người, xin mượn lời của diễn viên Hồng Ánh: "Nơi đó bố hãy thật vui, hãy dõi theo và phù hộ cho thế hệ nghệ sĩ kế thừa sự nghiệp của bố tình yêu, lòng dũng cảm và ý chí rèn luyện bền bỉ với nghề nha bố".
NSND Đoàn Dũng tên thật là Nguyễn Anh Dũng, sinh năm 1939 tại Hà Nội và từng tham gia quân đội. Theo học ở Hà Nội, ông cũng là sinh viên khóa đầu tiên của trường Nghệ thuật sân khấu 1 (hiện là Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội). Ông từng đảm nhận chức phó giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam và hiệu trưởng trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM.
NSND Đoàn Dũng được nhà nước phong tặng các danh hiệu như NSƯT năm 1984, NSND năm 1997. Ngoài ra, ông còn được trao Huy chương vì sự nghiệp Nghệ thuật Sân khấu, Huy chương vì sự nghiệp Nghệ thuật Điện ảnh, Huy chương vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật...