07:45 15/11/2024
Thị trường
Sáng 12/3, phiên tòa sơ thẩm xét xử 12 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học Ethanol Phú Thọ chuyển sang phần đối đáp của đại diện VKSND TP Hà Nội đối với phần tranh luận của các bị cáo và luật sư bào chữa.
Đối với cáo buộc chỉ định thầu, VKS cho hay, bị cáo Đinh La Thăng (cựu Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN) biết tình hình tài chính đang khó khăn nhưng vẫn ra chủ trương chỉ định thầu dự án Ethanol cho PVC.
Bị cáo cũng biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về Ethanol nhưng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo triển khai dự án, bị cáo Thăng chủ trì nhiều cuộc họp, quyết liệt chỉ đạo thuộc cấp thực hiện giao thầu cho PVC.
Khi chỉ định thầu, bị cáo Thăng loại bỏ các tiêu chí về năng lực của liên danh nhà thầu mà yêu cầu PVC chỉ cần chấp nhận giá mà PVB đưa ra.
"Ông Thăng giao nhiệm vụ để chỉ định thầu như thế là chủ quan. Chủ quan ở đây có nghĩa là ông Thăng đã giao cái mà chủ đầu tư còn chưa quyết định được khi mà PVB còn chưa biết PVC có thực hiện được dự án này hay không", đại diện VKS nói và cho biết hành vi làm trái của bị cáo dẫn đến thiệt hại cho PVB 543 tỷ đồng.
Bị cáo Đinh La Thăng. (Ảnh: TTXVN)
Đại diện VKS khẳng định, hành vi phạm tội của bị cáo Đinh La Thăng đúng như cáo trạng truy tố. Các quan điểm bào chữa bị cáo này đưa ra là không có căn cứ nên VKS không chấp nhận.
"Từ ông Thăng xuyên suốt đến cấp dưới có sự thống nhất, câu kết với nhau cùng thực hiện hành vi phạm tội. Trong vụ án này có lợi ích nhóm tiêu cực, nhóm tội phạm câu kết với nhau thực hiện hành vi sai trái", đại diện VKS nhấn mạnh.
Đại diện VKS cho hay, chủ trương phát huy nội lực của các cơ sở sẵn có trong tập đoàn PVN là chủ trương chung, không hề sai. Tuy nhiên, khi PVN giao nhiệm vụ cụ thể lại cố tình áp đặt, chủ quan duy ý chí, không tuân theo các quy định pháp luật.
Cụ thể, thông báo số 49 năm 2009 của Thủ tướng yêu cầu PVN thực hiện đúng quy định của pháp luật về chỉ định thầu. Với vai trò là Chủ tịch HĐQT PVN, Trưởng ban chỉ đạo dự án Ethanol Phú Thọ, bị cáo Thăng phải có trách nhiệm chỉ đạo cấp dưới thực hiện đúng quy định về chỉ định thầu.
Tuy nhiên, tại toà, bị cáo Thăng nói không có trách nhiệm phải biết về việc nhà thầu có năng lực hay không mà tất cả do PVB chỉ định là vô trách nhiệm, bất chấp quy định pháp luật về chỉ định thầu và đi ngược chỉ đạo của Thủ tướng.
VKS cũng phản bác lập luận của bị cáo Thăng cho rằng chỉ giữ vai trò trưởng ban chỉ đạo dự án, không có quyền quyết định công việc của chủ đầu tư (PVB).
"PVB là công ty cổ phần ngoài tập đoàn nhưng thành lập theo chủ trương của PVN căn cứ vào nghị quyết bị cáo Đinh La Thăng trực tiếp ký. Hơn nữa PVB còn là “con đẻ” của PVC, công ty thành viên của PVN. Do đó, PVB hoạt động chịu sự cho phối của PVN mà trực tiếp là người đứng đầu Đinh La Thăng" - đại diện VKS nói.
Trong phần tranh trụng diễn ra hôm qua (11/3), bị cáo bị cáo Đinh La Thăng phản bác quan điểm luận tội của VKS và cho rằng bản thân không bao giờ có ý kiến buộc chỉ định thầu cho nhà thầu.
Đối với cáo buộc của VKS về việc biết PVC chưa triển khai dự án nhiên liệu sinh học bao giờ nhưng vẫn cho chỉ định thầu, bị cáo Thăng nói “nếu không có lần đầu tiên thì không thể có lần sau”, nếu không có chủ trương chỉ định thầu thì ngành dầu khí làm sao có thể thực hiện thành công nhiều dự án quan trọng, trong đó có cả những hệ thống giàn khoan hiện đại.
Đồng thời, cựu Chủ tịch PVN đề nghị đại diện VKS nêu rõ văn bản nào, lời khai nào cho thấy bị cáo chỉ đạo chỉ định thầu cho PVC. Bởi theo bị cáo, công văn giới thiệu PVC chỉ là trong nội bộ PVN, không gửi cho chủ đầu tư (PVB), nhưng cáo trạng lại cho rằng PVB căn cứ vào chỉ đạo của PVN. "Thực tế, bị cáo không hề giới thiệu liên danh nhà thầu, việc lựa chọn nhà thầu nào là thuộc về quyền của PVB", bị cáo Đinh La Thăng nói.
Còn về nguyên nhân dự án Ethanol Phú Thọ bị dừng thi công, bị cáo Thăng cho rằng đó là do thiếu tiền chứ không phải do nhà thầu thiếu năng lực như quan điểm của VKS. "Dự án Ethanol Phú Thọ có quy mô không lớn, không phức tạp so với các dự án mà PVN và PVC từng làm nhưng không có tiền không làm được gì", bị cáo tự bào chữa.
Ngoài ra, bị cáo Đinh La Thăng không đồng tình với cách tính thiệt hại trong vụ án này. Bởi bị cáo cho rằng ngân hàng cho chủ đầu tư vay thì phải thẩm định và có tài sản thế chấp, không thể tính số tiền lãi phải trả thành số tiền thiệt hại.
"Bị cáo thấy cần phải xem xét ngân hàng cho vay có đúng không, có quy định nếu dừng thi công thì nhà thầu phải trả lãi thay hay không… Không thể yêu cầu bị cáo và một số người khác chịu trách nhiệm về số tiền này", bị cáo Thăng tranh luận.
Bị cáo Đinh La Thăng nói thêm, dù quá trình xét hỏi bị cáo này trả lời rất nhiều vấn đề mà kiểm sát viên đưa ra nhưng đến khi VKS luận tội thì không khác gì so với bản cáo trạng truy tố.
Trong bản luận tội, VKS cho rằng, các bị cáo vi phạm quy định khiến dự án dừng hoạt động, xâm phạm quyền quản lý kinh tế của nhà nước, gây mất niềm tin của nhân dân vào nhà nước. Hành vi phạm tội của các bị cáo gây thiệt hại hơn 543 tỷ đồng cho PVB là thiệt hại thực tế do lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực.
Bị cáo Đinh La Thăng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo với vai trò người đứng đầu và biết liên danh PVC không đủ năng lực nhưng vẫn đề ra chủ trương giao PVC thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ. Trong vụ án, bị cáo Thăng có vai trò chính, vừa đề ra chủ trương lại chỉ đạo cấp dưới thực hiện nên cần có mức hình phạt nghiêm, tương xứng.
Đại diện VKS đề nghị tòa sơ thẩm phạt bị cáo Đinh La Thăng 12-13 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", tổng hợp với các bản án trước đó là 30 năm tù.
Cùng tội danh trên, bị cáo Vũ Thanh Hà (cựu Tổng giám đốc Công ty CP Hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí - PVB) bị đề nghị tuyên 7-8 năm tù, Trần Thị Bình (cựu Tổng giám đốc PVN) 2-3 năm tù, bị cáo Nguyễn Xuân Thủy (cựu phó Phòng đầu tư dự án PVB) bị đề nghị 3-4 năm tù, Phạm Xuân Diệu (cựu Tổng giám đốc Tổng công ty Cổ phần xây lắp Dầu khí - PVC) 5-6 năm tù, Nguyễn Ngọc Dũng (cựu phó Tổng giám đốc PVC) 4-5 năm tù, Đỗ Văn Quang (cựu trưởng Ban kinh tế kế hoạch PVC) 3-4 năm tù, Khương Anh Tuấn (cựu phó trưởng Phòng đầu tư dự án PVB), Lê Thanh Thái (cựu trưởng Phòng kinh doanh PVB) và Hoàng Đình Tâm (cựu kế toán trưởng PVB) cùng 30-36 tháng tù.
Về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", đại diện VKS đề nghị tuyên phạt Đỗ Văn Hồng (cựu chủ tịch HĐQT PVC Kinh Bắc) 6-7 năm tù, tổng hợp với bản án trước đó đã bị tuyên là 19-20 năm tù.
Trịnh Xuân Thanh (cựu chủ tịch HĐQT công ty PVC) bị đề nghị mức án 11-12 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", 10-11 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", tổng hợp hình phạt 21-23 năm tù.