10:04 14/11/2024
Chuyện bốn phương
Ngôi mộ của vị sứ giả được phát hiện tại địa điểm khảo cổ ở miền nam Mexico, gần biên giới Belize và Guatemala. Bộ xương của người đàn ông, cùng dòng chữ xung quanh nơi chôn cất cho thấy cuộc sống đặc quyền nhưng bị trói buộc.
Trước khi tìm thấy bộ hài cốt, các nhà khảo cổ phát hiện bục nghi thứ có khắc chữ Ajpach 'Waal - được cho là tên của vị sứ giả.
Một chiếc chậu đất nung được tìm thấy trong ngôi mộ. (Ảnh: Kenichiro Tsukamoto)
Nội dung của dòng chữ hé lộ vào tháng 6/726, Ajpach' Waal đi bộ gần 570 km từ thành phố này sang thành phố khác để thay mặt cho vua Calakmu đặt vấn đề lập liên minh với vua Copán ở Honduras.
Bộ nghi thức cho thấy sứ mệnh ngoại giao này là thành tựu quan trọng nhất trong cuộc đời vị sứ giả.
Nhưng khi các nhà khoa học khai quật bộ xương của ông vốn được chôn dưới nền sàn một ngôi đền, họ ngạc nhiên phát hiện thi thể được chôn cất khá đơn giản. Không có bất cứ món đồ tạo tác quý giá nào được chôn kèm.
Các nhà khảo cổ chỉ tìm thấy hai chậu đất nung sơn màu.
"Nhiều người nói rằng giới thượng lưu rất thích cuộc sống của họ, nhưng câu chuyện thường phức tạp hơn”, đồng tác giả nghiên cứu Kenichiro Tsukamoto, phó giáo sư nhân chủng học tại Đại học California, Riverside cho hay.
Cả hai cánh tay của vị sức giả có dấu hiệu bị viêm, có thể là do chấn thương hoặc căn bệnh thiếu hụt vitamin C. Nhóm khoa học cũng tìm thấy bằng chứng về chứng tăng tiết porotic, các đốm xốp, mềm trên hộp sọ do suy dinh dưỡng hoặc bệnh tật khi còn nhỏ.
Vào cuối đời, Ajpach 'Waal bị mất một vài chiếc răng, điều này khiến ông chỉ có thể ăn thức ăn mềm. Phân tích cho thấy Ajpach 'Waal bị gãy xương chày phải khi còn là thanh niên. Những chữ tượng hình trên cầu thang dẫn đến khu chôn cất cho thấy Ajpach 'Waal rất thích chơi thể thao.
Trước khi chết, vị sứ giả bị viêm khớp ở tay, khuỷu tay phải, đầu gối trái, mắt cá chân trái và bàn chân, có thể do mang theo vật nặng trên một quãng đường dài.
Theo ông Tsukamoto, vị vua cai trị một triều đại khác chặt đầu vua Copán 10 năm sau khi liên minh của ông với Calakmul được thiết lập. Cùng thời gian này, vua Calakmul bị triều đại đối thủ tiêu diệt.
Tinh trạng bất ổn chính trị và kinh tế là hệ quả của cả hai sự kiện này, kéo theo việc chôn cất Ajpach 'Waal khá sơ sài.