Vừa qua, thông tin về việc các tiểu thương chợ Thành Công tụ tập phản đối xây dựng Chợ - Trung tâm thương mại (TTTM) Thành Công (nằm trên địa bàn quận Ba Đình, TP Hà Nội) đang nhận được sự quan tâm của dư luận. Thực chất vấn đề này là gì?
Để thực hiện chủ trương hiện đại hóa hệ thống Chợ- TTTM trên địa bàn thành phố Hà Nội, tạo bộ mặt văn minh đô thị cũng như đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân, ngày 2/8/2007, tại quyết định số 3096/QĐ-UB, UBND thành phố đã phê duyệt danh mục dự án tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất trên địa bàn thành phố Hà Nội, trong đó có dự án xây dựng Chợ - Trung tâm Thương mại Thành Công.
Thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố theo quyết định số 3235/QD-UBND ngày 23/11/2011, UBND Quận Ba Đình đã phát hành hồ sơ mời thầu gói thầu lựa chọn Chủ đầu tư thực hiện dự án Xây dựng Chợ - TTTM Thành Công. Ngày 27/3/2012, UBND Quận Ba Đình đã có Quyết định số 528/QD-UBND về việc phê duyệt kết quả đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án xây dựng Chợ-TTTM Thành Công. Theo đó, đơn vị trúng thầu dự án là Liên danh Decotech-T&M Việt Nam.
Quá trình triển khai các thủ tục đấu thầu và trúng thầu dự án Chợ - TTTM Thành Công đã được tổ chức công khai, mình bạch, đúng với quy định của pháp luật. Hiện tại Chợ Thành Công đã xuống cấp nghiêm trọng nên việc xây mới Chợ- TTTM là rất cần thiết. Theo thuyết minh ý tưởng đầu tư, dự án Chợ - TTTM Thành Công được xây dựng 6 tầng gồm: Chợ, rạp chiếu phim, khu vui chơi trẻ em, khu tập thể thao, yoga, dịch vụ ăn uống nhằm phụ vụ nhu cầu của người dân trong khu vực.
Trong đó, chợ được ưu tiên hàng đầu với thiết kế mặt tiền hoàn toàn thông thoáng tiếp xúc với bên ngoài. Giao thông đi lại trong chợ rộng rãi, xe đạp, xe máy có thể di chuyển trong chợ mà không phải gửi, phù hợp với thói quen mua bán tại các chợ truyền thống của người dân. Nếu thiết kế theo ý tưởng như vậy, Chợ - TTTM Thành Công sẽ đảm bảo tối đa những tiện tích của chợ truyền thống, khác hoàn toàn so với các khu chợ đã được chuyển đổi trước đây.
Theo Luật Xây dựng, việc thiết kế và lập dự án đầu tư xây dựng công trình cần dựa trên kết quả của khoan khảo sát địa chất tại chân công trình để đảm bảo yếu tố kỹ thuật, chất lượng. Do đó, ngày 21/8/2014 Chủ đầu tư đã có văn bản số 201/2014 DEC gửi UBND Quận Ba Đình về việc khoan khảo sát địa chất tại khu vực chợ Thành Công.
Ngày 22/9/2014, UBND quận Ba Đình đã có văn bản số 1396/UBND- QLĐT chỉ đạo: yêu cầu chủ đầu tư xác định vị trí hố khoan trên thực địa, hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến việc kinh doanh trong chợ, đảm bảo tuyệt đối an toàn cho công trình hạ tầng kỹ thuật, kết cấu chợ Thành Công hiện trạng và các công trình lân cận; Phối hợp chặt chẽ với UBND phường Thành Công và Ban Quản lý chợ số 2 để tuyên truyền, vận động các hộ kinh doanh trong chợ Thành Công tạo điều kiện thuận lợi về mặt bằng để tổ chức khoan khảo sát địa chất phục vụ công tác thiết kế.
Thực hiện chỉ đạo của UBND Quận Ba Đình, chủ đầu tư đã xác định vị trí hố khoan, họp với Ban Quản lý chợ số 2 để lập kế hoạch tiến hành khoan khảo sát địa chất Chợ Thành Công. Theo đó, xác định phương án hỗ trợ cho các hộ kinh doanh bị ảnh hưởng trong thời gian thi công khoan khảo sát tại biên bản họp ngày 7/10/2014. Cụ thể, mỗi hộ tiểu thương đang kinh doanh tại các vị trí đặt hố khoan sẽ được hỗ trợ 300.000 đ/ngày trong thời gian 05 ngày.
Ngày 14/10/2014, Ban quản lý chợ số 2 đã tổ chức họp với bà con tiểu thương đang kinh doanh tại vị trí đặt hố khoan khảo sát để thông báo về kế hoạch khoan khảo sát. Tại cuộc họp này các hộ tiểu thương đang kinh doanh tại những vị trí đặt hố khoan đã đồng thuận với kế hoạch khảo sát, cũng như mức hỗ trợ mà chủ đầu tư đưa ra. Việc khoan khảo sát sẽ được tiến hành vào ban đêm để giảm thiểu ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh chung của bà con tiểu thương.
Đêm 14/10/2014, một số máy móc thiết bị phục vụ cho việc khoan khảo sát đã được chuyển tới Chợ Thành Công. Tuy nhiên, sau đó một số bà con tiểu thương có gian hàng không nằm ở vị trí bị ảnh hưởng bởi hố khoan đã tập trung phản đối việc khoan khảo sát của chủ đầu tư với lý do chưa nhận được bất kỳ thông báo nào về việc chuyển từ chợ Thành Công thành Chợ - TTTM từ phía Ban Quản lý chợ.
Trước phản ứng không đồng thuận của bà con tiểu thương vào tối ngày 14/10/2014, để tránh những hiểu nhầm không đáng có, chủ đầu tư đã tạm dừng việc khoan khảo sát và rút toàn bộ máy móc, thiết bị khoan ra khỏi chợ vào tối ngày 15/10/2014.
Theo chủ đầu tư, sau khi có số liệu khoan khảo sát mới có cơ sở để thiết kế. Khi thiết kế được phê duyệt thì UBND Quận Ba Đình sẽ có thông báo công khai tới bà con tiểu thương về việc xây dựng chợ mới, phương án di dời sang chợ tạm, thời gian xây dựng, cũng như các chính sách khác. Như vậy, khi dự án mới đang ở giai đoạn khoan khảo sát thì việc bà con tiểu thương chưa nhận được thông báo di dời sang chợ tạm là hoàn toàn dễ hiểu.
Trở lại việc chủ đầu tư tổ chức đưa máy móc thiết bị khoan khảo sát địa chất tại Chợ Thành Công. Đây là một việc làm bình thường và cần thiết để phục vụ cho công tác thiết kế công trình theo đúng quy định của pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng. Việc khoan khảo sát không có nghĩa là tiến hành xây dựng ngay công trình như một số bà con tiểu thương đã hiểu.
Tuy vậy, các cơ quan chức năng và chủ đầu tư cần sớm hoàn thiện quy trình và chủ động trong việc cung cấp thông tin cần thiết cho bà con. Khi những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan được thông tin đầy đủ sẽ tạo nên sự đồng thuận.