Về Bình Định thưởng thức song thằn - đặc sản bún tiến vua cực quý hiếm thời xưa

Để liệt kê hết những món ngon đặc sản ở Bình Định, có lẽ phải cần không ít thời gian. Từ bún chả cá, bánh tráng nước dừa, nem chợ Huyện, rượu Bàu Đá…, mỗi lần nhắc đến lại khiến người nghe như muốn đặt ngay một vé để bay đến Bình Định mà thưởng thức cho thỏa lòng. Trong số đó, không thể bỏ qua đặc sản tiến vua ngày trước - bún song thằn nổi tiếng ở An Thái. 

Bún song thằn đặc sản Bình Định trước đây còn được biết đến là bún tiến vua. (Ảnh: Bà Đầm Market)

Những người không biết hẳn sẽ rất thắc mắc trước cái tên lạ lẫm này. Có khá nhiều lời lý giải cho tên gọi song thằn. Dịch theo chữ, song là đôi, thằn là dây, cái tên được đặt dựa theo hình dạng và cách mà sợi bún này được làm ra, đó là khi làm bún, người ta thường bắt dây bún từng đôi một. 

Cái tên song thằn được mọi người giải thích theo nhiều cách. (Ảnh: Bà Đầm Market)

Theo một cách lý giải khác, thời xưa, vì bún có vị ngon lạ lại bổ dưỡng nên được các vua Nguyễn ưa chuộng. Dù vậy, sau khi mời các người thợ về kinh đô Huế chế biến tại chỗ lại không thành vì thiếu gió nước sông Côn. Cũng từ đó, người dân gọi đây là bún “sông thần”, sau đọc trại đi thành “thằn”. Biệt danh “bún tiến vua” cũng từ đây mà ra. 

Ngon miệng, bổ dưỡng và đắt đỏ nên loại bún này ngày xưa thường chỉ dành cho vua và giới quý tộc. (Ảnh: trang_queen)

Song thằn khác biệt với những loại bún thông thường ở chỗ thành phần chính là đậu xanh. Cả cách làm bún cũng vô cùng công phu, cầu kỳ.

Quá trình làm ra song thằn đầy công phu. (Ảnh: quynhonme)

Đậu xanh được đem đi phơi thật khô, sau ngâm với nước lạnh khoảng một ngày cho nở đều rồi mới đem xay. Quá trình xay cũng là cả một nghệ thuật đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm lâu năm. Sau nhiều công đoạn xay, đãi, lắng lọc nhiều lần mới được thành phẩm bột mềm dẻo. 

Những sợi bún sau khi được chế biến rất tơi và không bị nhão. (Ảnh: Bà Đầm Market)

Trung bình 5kg đậu chỉ cho ra được khoảng 1kg bún thành phẩm nên giá thành của song thằn rất cao, đi cùng với hàm lượng dinh dưỡng cũng cao hơn nhiều so với bún gạo. Cũng vì vậy, thời xưa, chỉ có những gia đình quyền quý giàu có, hoặc vua chúa mới đủ điều kiện để thưởng thức đặc sản công phu và bổ dưỡng này. 

Dù là chế biến với hình thức nào, bún song thằn vẫn giữ được vị thơm ngon. (Ảnh: duongcotien_live4food)

Bún song thằn có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau, và làm thành món gì cũng ngon, từ ăn với nước dùng thịt bò, heo, tôm hay xào với lươn, lòng gà… 

Bún song thằn thường được dùng để nấu trong những dịp đám tiệc, lễ tết. (Ảnh: littlebamboo27)

Do được làm từ đậu xanh nên sợi bún dai, không bị dính và nhão khi chế biến, lúc nhai vẫn cảm nhận được cái sừng sực lạ miệng. Dù là xào hay nấu nước, hương thơm của đậu xanh và vị ngon độc đáo, bổ dưỡng của song thằn vẫn sẽ khiến thực khách không thể dừng đũa cho đến sợi bún cuối cùng.