Những phiên giao dịch gần đây, các công ty chứng khoán (CTCK) liên tục phát đi thông báo liên quan tới việc hệ thống giao dịch trực tuyến ở CTCK ghi nhận sự cố gián đoạn nhận kết quả từ Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE). Việc này dẫn tới lệnh của khách hàng tại các công ty này không thể chuyển đến HOSE hoặc chưa được cập nhật kết quả.
Kết quả là nhà đầu tư không thể giao dịch suôn sẻ trong phiên chiều như bình thường vì lệnh không đi được.
Khi phát sinh sự cố “nghẽn mạng” như những phiên gần đây, chắc chắn sẽ có nhà đầu tư bán không được mà mua cũng không xong. Những thiệt hại nếu có thì nhà đầu tư cũng sẽ phải gánh chịu mà nguyên nhân không phải do chính họ tạo ra.
Qua khảo sát và kiểm tra thực tế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đánh giá hiện tượng “nghẽn lệnh” do một số nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính là do năng lực thiết kế của hệ thống giao dịch của HOSE có giới hạn về số lượng lệnh trong một ngày giao dịch, không đáp ứng được nhu cầu giao dịch tăng đột biến ngoài dự đoán của thị trường chứng khoán (TTCK) trong thời gian vừa qua. UBCKNN đánh giá, việc TTCK và lượng lệnh của các nhà đầu tư tăng đột biến trong thời gian qua là do nhiều nguyên nhân.
Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh, kinh tế vĩ mô trong nước có nhiều điểm sáng. Đây là động lực chính giúp củng cố lòng tin của NĐT và thu hút dòng vốn đầu tư vào TTCK. Qua thống kê cho thấy, dòng tiền mới liên tục đổ vào giúp thanh khoản của thị trường cổ phiếu tăng mạnh lên mức kỷ lục.
Tính chung cả năm 2020, giá trị giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu đạt trên 7.400 tỷ đồng/phiên, tăng hơn 2 lần so với mức bình quân phiên năm 2019. Riêng trong tháng 12/2020, giá trị giao dịch bình quân phiên đạt trên 15.000 tỷ đồng/phiên, tăng rất mạnh so với đầu năm 2019. Số lượng tài khoản nhà đầu tư mở mới tăng khoảng 109% so với năm 2019.
Một nguyên nhân nữa là sản phẩm giao dịch mới chứng quyền có bảo đảm tuy mới được triển khai từ năm 2019 nhưng cũng được đông đảo CTCK và nhà đầu tư quan tâm.
Ngoài ra, TTCK phái sinh phát triển trưởng mạnh mẽ cũng là nguyên nhân góp phần gia tăng thanh khoản trên thị trường cơ sở.
UBCKNN cho biết, để đảm bảo cho hoạt động thông suốt của thị trường, khắc phục tình trạng quá tải hệ thống giao dịch, UBCKNN đã báo cáo Bộ Tài chính và chỉ đạo HOSE triển khai đồng thời và đồng bộ nhiều giải pháp kể cả trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
Theo đó, về ngắn hạn, các đơn vị liên quan thực hiện ngay các giải pháp để tối ưu hóa lượng lệnh giao dịch nhập vào hệ thống, tiến hành thực hiện rà soát nội bộ, kiểm soát rủi ro, hạn chế lỗi có thể xảy ra đối với hệ thống giao dịch, cải tiến các quy trình xử lý sự cố, tăng cường trực ca vào các thời gian giao dịch cao điểm.
Về giải pháp trung hạn, UBCKNN yêu cầu HOSE nghiên cứu nâng cấp hệ thống dự phòng cho hệ thống giao dịch hiện tại, đảm bảo các giao dịch diễn ra suôn sẻ, thông suốt cho đến khi hệ thống Công nghệ thông tin TTCK mới (KRX) chính thức đi vào hoạt động.
Về giải pháp dài hạn, yêu cầu HOSE và các đơn vị đẩy nhanh tiến độ đưa hệ thống KRX sớm vào hoạt động, thay thế cho hệ thống hiện nay trong thời gian sớm nhất để có thể giải quyết triệt để vấn đề quá tải hệ thống giao dịch.