Tuyển Anh đang lãng phí Harry Kane

Những hy vọng về mùa giải EURO 2020 bùng nổ của Harry Kane đang tan biến sau 2 trận. Không còn hình bóng của tiền đạo đoạt cú đúp danh hiệu vua phá lưới và vua kiến tạo Ngoại hạng Anh, Kane trở thành "người thừa" của tuyển Anh. Tiền đạo số 9 chơi bóng vật vờ, vô hại và hai lần bị thay ra sớm.

Chuyện gì đang xảy ra với Harry Kane? 

Kane chơi tồi tệ. 

Đêm Wembley ác mộng 

Harry Kane đã có một trong những trận đấu kém nhất sự nghiệp. Trên sân Wembley, thủ quân tuyển Anh thi đấu mở nhạt. 45 phút đầu tiên, Kane chỉ có 10 lần chạm bóng, kiểm soát 1,1% tổng thời lượng - con số thấp nhất trên sân.

Chạm bóng ít, mà những pha chạm bóng của Kane cũng không ấn tượng. Suốt 45 phút đầu, Kane chỉ chuyền 2 lần đúng địa chỉ.

Thời lượng cầm bóng của Kane ít ngang ngửa Lyndon Dykes - tiền đạo cắm của Scotland. Tuy nhiên, Dykes ít có cơ hội chơi bóng khi Scotland phải dồn quân số phòng ngự, mà vẫn chứng tỏ sự hữu dụng với 9 lần tranh chấp thành công để làm tường cho đồng đội. Còn Kane là trung phong của đội bóng đang cần tấn công để ghi bàn. 

Video: Anh 0-0 Scotland 

Theo thống kê của Opta, trong 10 điểm bóng của Kane, chỉ 1 lần anh nhận bóng trong vòng 16m50, đó là quả đánh đầu chệch cột sau đường chuyền của Reece James - pha bóng duy nhất Kane tạo ra cảm giác hiện diện ở trên sân. Anh bị Whoscored chấm 6,1 điểm, thấp nhất trong tất cả các cầu thủ đá trận này.

Đây không phải lần đầu trên sân Wembley, Kane chơi dưới sức. Ở trận gặp Croatia, tiền đạo của Tottenham chỉ chạm bóng 2 lần trong vòng cấm. Chân sút số 9 thi đấu nhạt nhòa, uể oải, không thể dứt điểm, kiến tạo, chuyền bóng hay thực hiện bất cứ công đoạn có ích nào trong khâu tấn công.

Màn trình diễn tệ hại ở 2 trận đầu mang lại ngạc nhiên lớn, khi Kane là tuyển thủ Anh chơi ổn định và ấn tượng nhất trong 5 năm qua. 27 tuổi, Kane đã ghi 166 bàn, đứng thứ 7 trong danh sách lập công mọi thời đại của Ngoại hạng Anh. Trong màu áo tuyển, Kane ghi 34 bàn sau 55 trận, là chủ nhân của Chiếc giầy vàng World Cup 2018. 

Kane bị kèm chặt. 

Một cầu thủ như thế chỉ chuyền trúng đích 2 lần trong cả hiệp đấu. Hoặc chiến thuật, hoặc bản thân cầu thủ ấy có vấn đề.

Sai lầm của Southgate 

Nguyên nhân đầu tiên nằm ở Harry Kane. Ở trận này, tiền đạo số 9 không thể hiện được sức mạnh trong tranh chấp, làm tường (không lần nào tranh bóng bổng thành công). Anh thường xuyên xoay sở chậm trước áp lực tiền vệ Scotland và không di chuyển đủ tốt để tạo ra kết nối trong lối chơi. 

Tuy nhiên, lỗi sai chủ yếu thuộc về HLV Gareth Southgate, với cách dụng binh dường như không phù hợp với năng lực của học trò. 

Ý đồ của Southgate là kéo Kane lùi xuống khoảng 20m trước vòng cấm, đá như một số "9 rưỡi" để kéo bóng và thu hút đối phương, tạo điều kiện cho những mũi nhọn như Sterling và Foden chiếm lĩnh khoảng trống.

Do Scotland đá hàng thủ 3 người, khoảng trống giữa trung vệ lệch với cầu thủ chạy biên là vùng không gian HLV Southgate muốn học trò làm chủ. Pha di chuyển hút người của Kane ở giữa hiệp 1 đã mở ra cơ hội cho Foden đối mặt, đáng tiếc là cầu thủ Manchester City lại sút ra ngoài. 

Foden chưa chiếm lĩnh không gian tốt. 

Lựa chọn này thoạt đầu rất logic. Ở Tottenham, Kane được rèn luyện để chơi như một số 10 (bản thân anh cũng mang áo số 10) khi lùi sâu để làm bóng. Anh phối hợp tốt với Son Heung-min, phát huy tốt khả năng kiến tạo với 14 đường chuyền thành bàn mùa trước ở một vị trí thấp hơn trên sân.

Kane không còn chỉ quanh quẩn trong vòng cấm chờ cơ hội, mà tham gia nhiều hơn vào giai đoạn triển khai bóng để tạo cơ hội cho người khác.

Thay đổi của Kane hợp lý với đòi hỏi của thời cuộc. Câu chuyện về mâu thuẫn giữa Kylian Mbappe và Olivier Giroud ở tuyển Pháp (Mbappe chê Giroud lười di chuyển) đã mở ra góc nhìn mới về bóng đá hiện đại. Mẫu tiền đạo "mắc võng" trong vòng cấm không còn đất diễn, thay bằng các chân sút chăm di chuyển để kết nối lối chơi hơn. 

Dù vậy, HLV Southgate cần tạo ra hệ thống đủ tốt để sự hy sinh của Kane không vô nghĩa. Kane sẽ phát huy được giá trị nếu tuyến giữa tuyển Anh đủ sáng tạo, luân chuyển bóng đủ nhanh, xâm nhập đủ tốt, đồng thời hai cầu thủ đá biên phải tạo ra điểm cắt trong vòng cấm để ghi bàn nếu cần.

Mount đá tiền vệ trung tâm, nhưng phải dạt biên triển khai bóng. 

Nhưng tuyển Anh không có nổi điểm nào trong số này. Bộ đôi Kalvin Phillips - Declan Rice chuyền chính xác trung bình 90%, nhưng hầu hết là chuyền ngang, chuyền về. Tiền vệ Anh chơi quá an toàn và máy móc, khiến khâu triển khai bóng ở giữa bế tắc.

Mason Mount giàu tiềm năng, nhưng anh không thuộc mẫu tiền vệ tổ chức để phân phối bóng. Ở trận này, Mount chủ yếu dạt biên, trùng vị trí với Sterling, Foden và không giúp Anh tạo thành cấu trúc tấn công vững vàng ở trung tuyến. 

Khi Kane lùi về giữa, Anh đá với sơ đồ 4-3-1-2, với bộ đôi Sterling - Foden phía trên, nhưng cả hai không thể xâm nhập khoảng trống, mà luôn đứng sát biên cầm bóng qua người. Điều này khiến hành lang biên tuyển Anh chật chội, còn như vùng đất trống không dấu chân người. 

Cuối trận, Southgate thay Kane, Foden bằng Marcus Rashford và Jack Grealish, nhưng thế tấn công của Anh không sáng sủa hơn. Các cầu thủ quanh quẩn bên ngoài vòng cấm và lên bóng phức tạp, chứng tỏ chiến thuật của HLV Southgate có vấn đề. 

Kane cần được sử dụng hợp lý hơn? 

Quan trọng nhất, việc kéo Kane quá xa vòng cấm giống như tước đoạt nanh vuốt của "thú săn mồi". Dù Kane đa năng, anh vẫn là một tiền đạo, với điểm mạnh nhất là năng lực săn bàn. Kỹ năng dứt điểm, chọn vị trí và xử lý gọn trong vòng cấm của Kane tốt hơn bất cứ cầu thủ nào khác của tuyển Anh. 

Cũng giống những lời chỉ trích dành cho HLV Louis van Gaal khi kéo Rooney về đá tiền vệ giữa ở Manchester United trước đây, quyết định dùng Kane sai cách của Southgate tạo ra hệ lụy kép: tuyển Anh vừa mất một tiền đạo giỏi, vừa có thêm một tiền vệ tồi

Và phong độ trồi sụt của Harry Kane không phải thất bại duy nhất của Southgate. Có trong tay nhiều hảo thủ, nhưng đến lúc này, cựu HLV Middlesbrough chưa thể tạo ra lối chơi có đường nét và tổ chức rõ ràng. Tất nhiên, cầu thủ nào hay, cầu thủ nào dở, đôi khi không phải vấn đề quan trọng.

HLV Southgate được trả lương để giúp tuyển Anh chiến thắng. Thắng bằng cách nào, đó là chuyện của ông. Nhưng nếu "Tam Sư" vẫn rời rạc và thiếu kết dính, đấy sẽ là sự lãng phí cho hàng tỷ bảng đổ vào bóng đá Anh, chỉ để đào luyện được những viên ngọc quý đang chẳng thể tỏa sáng bởi thế cờ sai của người đứng đầu.