22:48 02/11/2024
Hậu trường
Tuyên bố được người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân đưa ra tại cuộc họp báo chiều 14/3. Ông cho rằng, việc Mỹ, Anh và Australia thành lập “cái gọi là quan hệ đối tác an ninh ba bên”, nhằm thúc đẩy hợp tác về tàu ngầm hạt nhân và các công nghệ quân sự tiên tiến khác là “tư duy Chiến tranh Lạnh điển hình” và kích động chạy đua vũ trang, phá hoại hệ thống không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế, làm tổn hại hòa bình và ổn định khu vực, do vậy Trung Quốc bày tỏ “quan ngại sâu sắc và kiên quyết phản đối”.
Tàu ngầm USS Delaware, một tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ. (Ảnh: AP)
Bắc Kinh gọi hợp tác tàu ngầm hạt nhân giữa ba nước là việc làm “vì lợi ích địa chính trị của riêng mình, hoàn toàn phớt lờ lo ngại của cộng đồng quốc tế và ngày càng đi xa trên con đường sai lầm và nguy hiểm”.
Ông Uông Văn Bân còn cho rằng, hợp tác giữa ba nước liên quan đến việc vận chuyển một lượng lớn urani làm giàu cấp độ vũ khí từ các quốc gia có vũ khí hạt nhân sang nước không có vũ khí hạt nhân và điều này “gây ra nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân nghiêm trọng”, do vậy vi phạm tôn chỉ và mục đích của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Bắc Kinh yêu cầu ba nước không tiến hành hợp tác tàu ngầm hạt nhân trước khi các thành viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đạt được đồng thuận và Ban thư ký IAEA “không được tự ý” ký kết thỏa thuận tự vệ với ba nước.
Phản ứng của Trung Quốc được đưa ra sau khi Thủ tướng Australia Anthony Albanese hôm 13/3 thông báo đã đạt thỏa thuận với Mỹ, Anh để mua tối đa 5 tàu ngầm chạy bằng lò phản ứng hạt nhân lớp Virginia, mỗi chiếc giá hơn 3 tỷ USD, trong thương vụ quốc phòng lớn nhất lịch sử nước này. Thương vụ tàu ngầm này đang gây lo ngại sẽ tạo thêm sóng gió, thậm chí có nguy cơ đảo lộn quan hệ Australia - Trung Quốc vốn đang được cải thiện tích cực thời gian gần đây.