Trung Quốc chưa đồng ý để WHO điều tra nguồn gốc COVID-19?

Giám đốc điều hành Chương trình Khẩn cấp y tế của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ông Mike Ryan, cho biết, WHO đã chọn các ứng viên chuyên gia từ khắp nơi trên thế giới cho nhiệm vụ điều tra nguồn gốc COVID-19. Giờ đây, Trung Quốc sẽ cho biết những ai trong số này sẽ được phép vào nước này để thực hiện nhiệm vụ.

“Danh sách các ứng cử viên đã được đệ trình lên chính quyền Trung Quốc để họ xem xét và thực hiện các bước tiếp theo để triển khai đội ngũ đó”, ông Mike Ryan cho hay.

WHO đang chịu áp lực của các quốc gia thành viên về việc điều tra, làm rõ nguyên nhân vì sao  virus SARS-CoV-2 lại có thể lây từ động vật sang người.

WHO)đang chờ Trung Quốc chấp thuận thành lập nhóm làm việc đến nước này để điều tra nguồn gốc của đại dịch COVID-19. (Ảnh: Reuters)

Đầu tháng 8, hai chuyên gia của WHO đã làm việc với các quan chức y tế và nhà khoa học Trung Quốc làm cơ sở cho cuộc điều tra. Trước đó, WHO cho biết một nhiệm vụ lớn hơn gồm các chuyên gia quốc tế sẽ bắt đầu cuộc điều tra tại thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc - tâm chấn đầu tiên của đợt bùng phát dịch COVID-19.

Tại cuộc họp đặc biệt của ban điều hành WHO vừa diễn ra, đại diện từ Mỹ, Liên minh châu Âu và Australia đã kêu gọi WHO cử nhóm điều tra và chia sẻ thêm chi tiết về sứ mệnh. “Sự minh bạch về công việc này là rất quan trọng, chúng tôi muốn biết thêm thông tin về thành viên của nhóm quốc tế và chương trình làm việc của nhóm”, Phó Thư ký Y tế Australia và là thành viên ban điều hành WHO Caroline Edwards cho biết.

Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, WHO không thể cử nhóm làm việc đến một quốc gia thành viên mà không có sự cho phép của họ. “Nếu Trung Quốc đưa ra điều kiện để thẩm định danh sách chuyên gia, thì đứng ở góc độ pháp lý quốc tế, nhiệm vụ của WHO sẽ bị ràng buộc”, Ayelet Berman, thành viên nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Luật quốc tế tại Đại học Quốc gia Singapore, nói.

Các nhà phân tích cho rằng, tính hợp pháp của sứ mệnh nhóm làm việc của WHO sẽ phụ thuộc vào ai tham gia và cách thức hoạt động của nhóm, đặc biệt là sau những lời chỉ trích rằng WHO đã “bao che” cho Trung Quốc trong những tuần đầu bùng phát đại dịch.

Washington đã đổ lỗi cho sự lây lan của COVID-19 là do WHO quá phụ thuộc vào thông tin ban đầu từ Bắc Kinh, phải mất vài tuần sau khi dịch bệnh xuất hiện để xác nhận lây truyền từ người sang người.

Trong khi đó, Trung Quốc cho biết, nước này giữ liên lạc chặt chẽ với WHO trong suốt đại dịch. “Trung Quốc luôn minh bạch và có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ quốc tế của chúng tôi”, đại diện Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc Zhang Yang cho biết

Theo David Fidler, chuyên gia cao cấp về sức khỏe toàn cầu tại Hội đồng quan hệ đối ngoại ở Mỹ, việc WHO không có thẩm quyền để thông qua danh sách các chuyên gia của mình có nghĩa là “sự mệnh này của WHO là khó khăn”.

Đầu năm nay, Bắc Kinh đã từ chối lời kêu gọi từ Mỹ và Australia về việc điều tra nguồn gốc COVID-19, cho rằng đó là nỗ lực để đổ lỗi cho Trung Quốc về đại dịch. Tuy nhiên, Bắc Kinh cuối cùng đã ủng hộ một nghị quyết được thông qua bởi cơ quan quản lý của WHO, kêu gọi điều tra khoa học.