Cuối tuần trước, truyền thông quốc tế đồng loạt loan tin Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc sẽ có cuộc thảo luận trực tuyến để đánh giá về việc thực hiện Thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 vào ngày 15/8.
Theo thỏa thuận 2 nước ký kết hồi tháng 1/2020, 2 bên sẽ tổ chức các cuộc đàm phán cấp cao 6 tháng 1 lần và ngày 15/8 đánh dấu 6 tháng kể từ khi thỏa thuận có hiệu lực. Tuy nhiên, khi thông tin về các cuộc thương thảo còn chưa được xác nhận, Bloomberg đưa tin cuộc đàm phán này bị hoãn vô thời hạn.
Tổng thống Trump sau đó lên tiếng xác nhận đã hủy các cuộc đàm phán với Trung Quốc và không muốn nói chuyện với Bắc Kinh vào lúc này. Dù vậy, ông vẫn khen ngợi việc Bắc Kinh mua lượng nông sản kỷ lục của Mỹ.
Tổng thống Trump nói hủy đàm phán thương mại với Trung Quốc vì Bắc Kinh thất bại trong việc ngăn chặn sự bùng phát dịch COVID-19. (Ảnh: Reuters)
Về khả năng Mỹ rút khỏi thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Bắc Kinh, nhà lãnh đạo Mỹ cho biết ông đang "chờ xem điều gì sẽ xảy ra".
Trong tuyên bố đưa ra cùng ngày, Chánh Văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows tiết lộ không có cuộc đàm phán nào được lên lịch vào thời điểm này.
"Đại sứ Lighthizer tiếp tục thảo luận với những người đồng cấp Trung Quốc về việc mua bán và thực hiện các thỏa thuận”, ông Meadows cho hay.
Liên quan tới tuyên bố mới đây của của Tổng thống Trump, Trung Quốc chỉ trích chính quyền Trump trì hoãn các cuộc đàm phán thương mại cấp bộ trưởng sắp diễn ra với lý do Trung Quốc thất bại trong việc ngăn chặn sự bùng phát dịch COVID-19.
"Trung Quốc đã hoàn thành những nghĩa vụ và trách nhiệm của mình một cách công khai, minh bạch và có trách nhiệm", Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nhấn mạnh.
Ông Triệu cũng kêu gọi Mỹ lắng nghe tiếng nói của cộng đồng quốc tế và từ bỏ tư duy Chiến tranh Lạnh.
Mỹ và Trung Quốc thời gian qua leo thang căng thẳng liên quan tới một loạt các vấn đề từ Biển Đông, Hong Kong, Đài Loan cũng như các đòn trừng phạt của Mỹ nhắm vào Huawei hay TikTok.
Giới quan sát từng kỳ vọng 2 bên có thể tạm gạt bỏ những vấn đề này để cùng ngồi vào bàn thương thảo về thỏa thuận 2 nước ký kết hồi đầu năm. Truyền thông quốc tế trước đó cũng loan tin Bắc Kinh có thể đưa một số vấn đề như TikTok vào chương trình nghị sự.
Nhưng tuyên bố mới đây của Tổng thống Trump cho thấy triển vọng đàm phán thương mại giữa 2 nền kinh tế hàng đầu thế giới đang ngày càng trở nên mờ mịt.
Kể cả khi có những vòng đàm phán tiếp theo, khả năng 2 bên đạt được tiếng nói chung cũng hết sức khó khăn.
Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình. (Ảnh: Reuters)
Một vấn đề đáng quan ngại khác là cam kết mua ít nhất 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Trung Quốc năm 2020 và 2021.
Mặc dù giới chức Mỹ khẳng định Trung Quốc đang tăng sức mua đáng kể thời gian qua, các chuyên gia nhận định rất khó để đạt được mục tiêu này, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế của Trung Quốc bị ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh.
Những người bi quan hơn thậm chí còn lo sợ nguy cơ sụp đổ hoàn toàn thỏa thuận thương mại giữa 2 nước do loạt căng thẳng thời gian qua, dẫn tới một cuộc chiến thuế quan "ăn miếng, trả miếng" sau khi dịch bệnh dần qua đi.
Theo nhà nghiên cứu Trung Quốc Mei Xinyu, các biện pháp trừng phạt gần đây mà Mỹ áp đặt lên các công ty Trung Quốc có vẻ như đã ảnh hưởng tới các cuộc đối thoại.
Ông này cũng hoài nghi về triển vọng thúc đẩy tiến trình đàm phán nếu Washington tiếp tục đẩy căng thẳng với Bắc Kinh lên ngưỡng mới với các biện pháp trừng phạt mới.