Tiếp tục Kỳ họp thứ 8, sáng 31/10, Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự thảo Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng và việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương.
Phát biểu tại tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm cho hay, chủ trương này đã có quá trình chuẩn bị từ rất lâu, quan trọng nhất phải đủ về tiêu chí thành phố trực thuộc Trung ương.
Thành phố trực thuộc Trung ương phải có triển vọng phát triển, đầu tư cho thành phố, tức là đầu tư cực tăng trưởng của khu vực; phải nghiên cứu những cơ chế, chính sách đặc biệt, vì thành phố là cực tăng trưởng nên phải đi đầu trong đổi mới sáng tạo, thu chi ngân sách, đi đầu trong phát triển kinh tế - xã hội.
Theo Tổng Bí thư, phát triển phải bền vững, hài hòa, "nếu thành phố cứ phát triển vùn vụt còn nông thôn càng khó khăn là không được, rồi người dân cứ ùn ùn đổ về thành phố".
"Cả nước vì Huế, Huế vì cả nước. Tôi thấy Huế xứng đáng. Tuy nhiên, lên thành phố trực thuộc Trung ương thì cần một giai đoạn, bước quá độ... Chúng ta hy vọng thời gian đó không quá dài", Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi thảo luận tổ. (Ảnh: G.T)
Góp ý dự thảo Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu phải xây dựng cơ chế chính quyền đô thị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, không hình thức.
Theo Tổng Bí thư, từ Đại hội 12, Nghị quyết Trung ương đã đánh giá bộ máy Nhà nước cồng kềnh, kém hiệu quả, cần phải tinh gọn. Đến nay, mới tinh gọn từ xã, huyện và ở một số bộ ngành như vụ, cục, tổng cục nhưng chưa làm được ở cấp tỉnh, cấp Trung ương.
"Năm nào, nhiệm kỳ nào cũng nói về tổ chức bộ máy nhưng điều quan trọng nhất cần xem xét là bộ máy có cồng kềnh không", Tổng Bí thư nói. Tới đây, cấp Trung ương, các ban của Đảng, Quốc hội, Chính phủ phải phải gương mẫu đi đầu. Cần phải thẳng thắn, mạnh dạn nhìn nhận thẳng vào thực tế bộ máy hiện nay khi vẫn còn nhiều bộ ngành quản lý không rõ, đôi khi một vấn đề nhưng không biết ai chủ trì giải quyết.
"Bộ máy cồng kềnh sẽ kìm hãm sự phát triển. Nhiều bộ, ngành không rõ chức năng nhiệm vụ, không phân cấp cho địa phương, để xảy ra xin - cho. Đáng lẽ địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm nhưng lại giữ lại. Chỉ cần một ông chuyên viên có ý kiến khác thì toàn bộ hệ thống phải dừng, họp lại đánh giá giải trình. Hết tháng này đến tháng kia bàn bạc mà không giải quyết được", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Tổng Bí thư Tô Lâm cũng cảnh báo, nếu không tinh gọn bộ máy, sẽ không thể phát triển. Ví dụ, hiện nay 70% chi ngân sách để trả lương, chi thường xuyên, phục vụ cho bộ máy vận hành. Nếu cứ điều hành bộ máy như thế thì không còn tiền để đầu tư phát triển, thực hiện các dự án lớn, chi cho quốc phòng an ninh, xoá đói giảm nghèo, an sinh xã hội.
Do vậy, Tổng Bí thư yêu cầu cần tiếp tục giảm biên chế, giảm chi tiêu thường xuyên, xây dựng bộ máy tinh gọn để dành nguồn lực cho phát triển.
Một yếu tố quan trọng khác được Tổng Bí thư đề cập là năng suất lao động - đây là một trong những chỉ tiêu có nguy cơ không đạt trong nhiệm kỳ này. "Kinh tế hiện nay có thể phát triển nhưng năng suất lao động thực tế lại đang thấp, thậm chí giảm so với thời gian trước", Tổng Bí thư Tô Lâm cho hay.
Theo thống kê, tốc độ tăng năng suất lao động của Việt Nam giảm dần, thấp hơn nhiều nước trong khu vực. Trong giai đoạn năm 2021-2025, ước khoảng 4,8%, và giảm so với bình quân giai đoạn trước 2016-2018 là 6,1%. Như vậy, tốc độ tăng năng suất lao động đang giảm. Nhiệm kỳ này, mục tiêu đặt ra là 6,5%, như vậy chỉ còn 1 năm nữa để phấn đấu nhưng bây giờ mới đạt chưa được 5%.
Theo Tổng Bí thư, muốn tăng năng suất lao động phải có tay nghề lao động cao, áp dụng khoa học công nghệ, phải có cách thức quản lý tốt. Nếu muốn phát triển bền vững, chúng ta phải dựa vào thực tại nền sản xuất của ta, tự lực, tự cường. Do đó, không còn con đường nào khác ngoài phải tăng năng suất, huy động mọi người cùng tham gia sản xuất, kinh doanh. Người làm phải nhiều hơn người hưởng thụ.
"Trong kỷ nguyên mới, chúng ta phải bứt tốc để hướng tới mục tiêu đến 2045 là nước phát triển thu nhập cao. Như vậy, quy mô nền kinh tế phải gấp 3 lần, thu nhập bình quân đầu người phải gấp 3 lần hiện tại và nếu không tăng năng suất thì không đạt được", Tổng Bí thư Tô Lâm chia sẻ thêm.