Tìm ra độc tố củ rừng gây ngộ độc tại Lào Cai: Người dân cẩn trọng khi ăn củ lạ

Như tin đã đưa, ngày 26, 27/10/2021, tại huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm tại các hộ gia đình liên quan đến cùng một loại củ rừng làm 7 người mắc và nhập viện.

Theo báo cáo của Trung tâm Y tế huyện Bảo Thắng, cả 3 gia đình ở xã Phong Hải, xã Xuân Quang, huyện Bảo Thắng mua loại củ rừng tại chợ Cốc Lầu và thôn Trung Đô, xã Bảo Nhai của huyện Bắc Hà về nấu canh xương.

Đây là loại củ có kích thước lớn (khoảng 5kg), bên ngoài có nhiều lông trông giống củ từ, mọc hoang dại trên rừng nên người dân thường gọi là củ từ rừng. Khi ăn phải loại củ trên, các bệnh nhân thường có chung biểu hiện đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn kèm theo tê lưỡi và tê bì đầu ngón tay chân.

Nhận được thông tin, cơ quan chức năng đã tiến hành cấp cứu bệnh nhân ngộ độc thực phẩm, đồng thời lấy mẫu gửi về Hà Nội xét nghiệm.

Căn cứ các phiếu kiểm nghiệm số 34766/PKN-VKNQG và 34767/PKN-VKNQG ngày 02/11/2021 của Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cho thấy, 2 mẫu củ rừng được lấy tại các hộ gia đình nói trên đều thuộc loài Dioscorea hispida và có chứa Dioscorien.

Dioscorien là alkaloid có độc tính cao thuộc các cây họ Củ nâu (Dioscoreaceae). Ở Việt Nam, họ này có đại diện điển hình là cây Củ nần, tên khoa học là Dioscorea hispida.

Củ nần còn được gọi là củ nê, củ nằng, củ nâu trắng, mọc trên các nương rẫy hoang. Loại củ này là cây leo cao tới 30m, lông mềm với màu vàng nhạt hoặc nhẵn hình trụ, thường có gai nhiều. Lá có 3 lá chét, lông nhẵn trông giống như lá cây củ đậu, lá chét giữa hơi lớn hơn, dài 16cm, rộng 10cm.

Do có chứa độc tố cao, nên khi ăn phải, người bệnh thường có biểu hiện ngộ độc như đau bụng, buồn nôn, nôn; ăn nhiều có thể bị bỏng rát họng, chóng mặt, nôn ra máu, ngạt thở và chết. Một miếng to bằng quả táo tây đủ để làm tử vong một người lớn trong 6 giờ.

Lào Cai là tỉnh miền núi có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống với các tập tục và thói quen thu hái các loại củ, quả rừng về làm thức ăn. Do nhiều loại củ rừng có đặc điểm, hình thái giống nhau nên người dân dễ nhầm lẫn giữa các loại củ ăn được và không ăn được, và gây ra những vụ ngộ độc đáng tiếc.

Để phòng tránh các sự cố tương tự, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân tuyệt đối không ăn các loại động, thực vật lạ, các loại củ, quả rừng mà chưa biết rõ.

Sau khi ăn, nếu có biểu hiện không tốt về sức khỏe cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.