Thủ tướng: Phát triển cảng Cái Mép - Thị Vải cạnh tranh ngang hàng với Singapore

Sau khi thị sát cụm cảng Cái Mép-Thị Vải, sáng 20/3, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, một trong những tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, về tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu phát triển hệ thống cảng biển và logistic tỉnh, trước hết là Cái Mép-Thị Vải, ngang tầm khu vực vào năm 2030, cạnh tranh ngang hàng với Singapore và trở thành một đầu mối cảng biển đẳng cấp thế giới vào năm 2045.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thị sát cụm cảng Cái Mép-Thị Vải.

Là tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Bà Rịa-Vũng Tàu là một trong năm địa phương đứng đầu về mức đóng góp vào GDP và thu ngân sách quốc gia. Theo báo cáo của tỉnh, quý 1 năm nay, tổng thu ngân sách đạt gần 20.300 tỷ đồng, tương đương 31% dự toán cả năm nay.  

Lợi thế của tỉnh là phát triển hệ thống cảng biển và là nhóm cảng biển số 5 đã được Thủ tướng phê duyệt, là cụm cảng tổng hợp quốc gia, cửa ngõ quốc tế, đảm nhiệm vai trò cảng trung chuyển quốc tế. Trên địa bàn tỉnh có 69 dự án cảng biển được quy hoạch thì đến nay đã đưa vào khai thác 48 cảng, tổng công suất khoảng 142 triệu tấn một năm. Tổng chiều dài cầu bến hệ thống cảng của tỉnh dài 14km thì riêng cụm cảng Cái Mép-Thị Vải có chiều dài tới 12km, có thể đón được tàu 214 nghìn tấn, công suất khoảng 130 triệu tấn một năm. Tuy nhiên, công suất của cảng mới đạt 53%.

Để khai thác hiệu quả hệ thống cảng, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và các doanh nghiệp đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện hạ tầng kết nối giao thông đến cụm cảng nước sâu Cái Mép-Thị Vải, gồm cả đường cao tốc, cầu Phước An, đường sắt Biên Hòa-Vũng Tàu; thúc đẩy đầu tư Dự án Trung tâm logistics Cái Mép Hạ.

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Bà Rịa-Vũng Tàu thời gian qua phát triển năng động, tăng trưởng kinh tế và thu ngân sách đạt khá, thu hút đầu tư lớn. Trong đó, hệ thống cảng biển của Bà Rịa-Vũng Tàu có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của vùng Đông Nam Bộ, cả nước với sản lượng hàng hóa tăng trưởng khoảng 20% mỗi năm; cơ sở hạ tầng cảng và uy tín của cảng với các hãng tàu quốc tế được nâng lên...

Về định hướng phát triển thời gian tới, Thủ tướng chỉ đạo tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và các bộ cần bám vào các nghị quyết của Đảng với yêu cầu rà soát điều chỉnh quy hoạch, tiếp tục đầu tư phát triển hệ thống cảng biển quốc gia, quốc tế, các vùng kinh tế trọng điểm, khả năng tiếp nhận các tàu lớn quốc tế, ưu tiên đầu tư hai cảng biển lớn, hiện đại là Lạch Huyện ở Hải Phòng và cảng Cái Mép-Thị Vải…  

"Điều kiện cần đó là tự nhiên địa lý rất đầy đủ. Còn điều kiện đủ chúng ta chưa làm được đó là hạ tầng kết nối giao thông thuận tiện, cho nên tôi nói đa phương thức, gồm đường bộ, đường thủy, đường sắt, đường không. Thứ hai là các trung tâm logistics hiện đại, chuyên nghiệp chưa có. Cho nên Cái Mép Hạ là điều kiện hết sức quan trọng đối với phát triển dịch vụ phát triển hậu cảng Cái Mép-Thị Vải. Thứ ba là hệ thống ngân hàng, bảo hiểm phù hợp chưa có; Thủ tục hải quan phải thuận tiện nhưng mới có bước đầu", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.  

Theo đó, Thủ tướng cho rằng cần tăng cường năng lực hạ tầng cảng và hạ tầng kết nối. Ưu tiên nạo vét luồng ở một số nơi đạt độ sâu âm 15,5m để tàu lớn lưu thông thuận tiện, thu hút các hãng tàu quốc tế; rà soát hệ thống cầu cảng, bến cảng, tận dụng tối đa tài nguyên mặt nước, chiều dài bến cảng. Tổ chức các tuyến đường thủy nội địa kết nối với đồng bằng sông Cửu Long… Cùng với đó là sớm triển khai cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, hoàn thành xây dựng cầu Phước An. Nghiên cứu đường sắt Biên Hòa-Cái Mép như phần nối dài đường sắt Bắc-Nam để vận chuyển hàng hóa từ các vùng miền tới Cái Mép-Thị Vải. Phát triển đường sắt từ sân bay Long Thành tới Tân Sơn Nhất…

"Tăng cường cơ sở hạ tầng phục vụ logistics, sớm thúc đẩy hình thành trung tâm logistics Cái Mép Hạ và hệ thống cảng cạn, kho bãi (ICD) vệ tinh, thực hiện gom, thông quan và xử lý hàng hóa hỗ trợ cho cụm cảng Cái Mép-Thị Vải. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư có nói một số phương thức đối với Cái Mép Hạ, vậy ai thực hiện chủ trương này, phải chăng là tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Rồi nghiên cứu trung tâm phân phối hàng hóa kết nối sân bay quốc tế Long Thành và cảng biển Cái Mép-Thị Vải nhằm kết hợp vận tải giữa hàng không và đường thủy. Còn nước đến chân mới nhảy thì không kịp", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Trước thực tế 90% hàng hóa tại cảng Cái Mép phải di chuyển vào TP.HCM để làm thủ tục hải quan, gây tăng chi phí logisitcs, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính sớm hình thành trung tâm kiểm tra liên ngành tập trung với hệ thống thiết bị hiện đại để kịp thời thông quan hàng hóa. Bà Rịa-Vũng Tàu và các bộ có biện pháp thu hút các hãng tàu lớn quốc tế, chủ hàng, các nhà cung cấp dịch vụ, đại lý môi giới dịch vụ tài chính. Do dó, quy hoạch Thị xã Phú Mỹ hay Thành phố Vũng Tàu phải lưu ý yếu tố nơi này trở thành nơi đặt trụ sở của các đại lý vận tải biển, các nhà khai thác trung chuyển, chủ hàng, các đại lý dịch vụ tài chính ngân hàng.

Đặc biệt, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cần chú trọng phát triển công nghiệp để tạo nguồn hàng tại chỗ thông qua phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất công nghệ cao, trung tâm thương mại tự do... tạo nền tảng cho hoạt động xuất nhập khẩu.

"Tôi nhất trí cần nghiên cứu thành lập khu mậu dịch tự do tại Cái Mép để có các tập đoàn, chuỗi cung ứng toàn cầu về tận dụng lợi thế cảng nước sâu Cái Mép. Những mô hình tái cơ cấu ấy rất thực tiễn với những tỉnh năng động, tiềm năng lớn như Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai và nhiều tỉnh Đông Nam bộ.

Chính vì vậy Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu tập trung cao độ và mọi biện pháp phát triển nhanh hơn nữa, đồng bộ hơn nữa, khả năng cạnh tranh cao hơn nữa để phát triển hệ thống cảng biển và logistic tại Bà Rịa-Vũng Tàu, trước hết là Cái Mép-Thị Vải ngang tầm khu vực vào năm 2030, cạnh tranh ngang hàng với Singapore và trở thành một đầu mối cảng biển đẳng cấp thế giới vào năm 2045. Năm 2045, chúng ta xác định tầm nhìn một Việt Nam hùng cường thì tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu với hệ thống cảng biển và logistic đóng vai trò, vị trí rất quan trọng", Thủ tướng nói.

Với mục tiêu đó, cần khẩn trương hoàn thiện trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Hoàn thiện kết nối vận tải đa phương thức, trong đó cảng biển làm đầu mối để bảo đảm khơi thông các nút thắt cho phát triển KTXH đất nước. Ưu tiên hạ tầng giao thông có tính chất động lực kết nối các trung tâm sản xuất tiêu thụ đến cảng biển.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng cũng nhất trí về chủ trương và giao Bộ Công Thương đề xuất phương án cụ thể về cấp điện cho Côn Đảo.