Ngày 15/2, Văn phòng Chính phủ ban hành thông báo kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong chuyến công tác kiểm tra và làm việc về tình hình triển khai các công trình, dự án trọng điểm ngành Giao thông.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu quy hoạch đường cao tốc phải có tầm nhìn dài hạn, tổng thể, tiêu chuẩn hoàn thiện tối thiểu 4 làn xe ô tô, đủ làn dừng khẩn cấp, vận tốc thiết kế 80-100km/h.
Theo đó, từ ngày 25-30/1, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi thị sát, kiểm tra tình hình thực hiện và chủ trì cuộc họp về dự án đường cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ kết nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai; dự Lễ ra quân dự án nâng cấp tuyến đường sắt Nha Trang - Sài Gòn; dự lễ phát lệnh làm hàng xuân Quý Mão tại tân cảng Cát Lái; kiểm tra các dự án thành phần trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, dự án Vành đai 4 vùng Thủ Đô, dự án Vành đai 3 TP.HCM, dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành và một số công trình, dự án trọng điểm ngành giao thông.
Không đầu tư cao tốc quy mô hạn chế 2 làn xe
Tại các buổi kiểm tra tại hiện trường công trình, dự án và tại các buổi họp với các bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan, sau khi nghe báo cáo, kiến nghị của các cơ quan, đơn vị liên quan, Thủ tướng yêu cầu các đơn vị cần bám sát thực tiễn, xử lý nhanh chóng, dứt điểm các vướng mắc, tồn tại phát sinh trong quá trình triển khai các dự án. Các chủ đầu tư, ban quản lý dự án phải làm tốt, chịu trách nhiệm toàn diện quy định pháp luật và trước cơ quan chủ quản.
Thủ tướng tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu không chia nhỏ gói thầu; xác định các tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện để lựa chọn nhà thầu phù hợp với thực tế và quy định pháp luật; bảo đảm công khai, minh bạch, nghiêm túc, hiệu quả, tuân thủ quy định pháp luật để lựa chọn được nhà thầu thực sự có năng lực, uy tín, kinh nghiệm quản lý dự án quy mô lớn, có năng lực vận hành và triển khai hiệu quả.
Đánh giá một số dự án đầu tư theo phương thức PPP đang triển khai tốt, nhanh hơn so với dự án đầu tư công, Thủ tướng cho rằng cần có chính sách khuyến khích để thu hút được tối đa nguồn lực của xã hội đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng (nhà nước không thể có đủ nguồn lực để đầu tư được tất cả cơ sở hạ tầng).
Tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1, đoạn Cao Bồ - Mai Sơn chỉ có 2 làn xe chạy, không có làn dừng khẩn cấp.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu quy hoạch đường cao tốc phải có tầm nhìn dài hạn, tổng thể, tiêu chuẩn hoàn thiện tối thiểu 4 làn xe ô tô, đủ làn dừng khẩn cấp, vận tốc thiết kế 80-100km/h; tuyến thẳng nhất có thể, hạn chế tối đa đi qua khu dân cư, quân sự; tinh thần là qua sông bắc cầu, qua núi, qua đồi thì làm hầm và qua đồng bằng thì đắp đất, đổ cát) và có kế hoạch đầu tư hoàn thiện đúng tiêu chuẩn cao tốc, không đầu tư cao tốc quy mô hạn chế 2 làn xe, gây lãng phí nguồn lực và thời gian nâng cấp, mở rộng.
Đẩy nhanh thi công, gỡ khó về vật liệu xây dựng cao tốc
Trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu công tác lựa chọn nhà thầu phải nghiêm túc, vô tư, trong sáng, công khai, minh bạch, rõ ràng tuân thủ quy định pháp luật, tuyệt đối không để lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm.
Các Bộ, cơ quan ban ngành và các đơn vị liên quan phải quán triệt 5 yêu cầu trong quá trình triển khai dự án, gồm: bảo đảm chất lượng; bảo đảm tiến độ; bảo đảm an toàn, kỹ thuật, mỹ thuật, môi trường, sinh thái; không được đội vốn bất hợp lý; chống tham nhũng tiêu cực, lợi ích nhóm.
Thủ tướng cũng yêu cầu công tác thanh tra, kiểm toán thực hiện theo quy định pháp luật; vừa làm vừa kiểm toán, kiểm tra thông qua các cơ quan thanh tra, kiểm tra chuyên ngành của Bộ, ngành, địa phương để chủ động phòng ngừa và chống sai phạm trong quá trình triển khai các dự án.
Đối với các dự án hạ tầng giao thông đường bộ, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thành công tác đánh giá việc sử dụng cát biển cho đường bộ cao tốc. Lưu ý phải làm nhanh nhưng bảo đảm tính khoa học và an toàn môi trường.
Nhiều tuyến cao tốc chỉ có 2 làn xe chạy, không có làn dừng khẩn cấp.
Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Giao thông Vận tải phân công Thứ trưởng phụ trách để hỗ trợ, hướng dẫn các địa phương được giao là cơ quan chủ quản hoàn thiện thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà thầu, bảo đảm chặt chẽ đúng pháp luật, phù hợp thực tế; chậm nhất tháng 6/2023 khởi công đồng loạt các dự án.
Lãnh đạo Chính phủ cũng yêu cầu trong tháng 3/2023, tổ chức hội nghị với các địa phương để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong tổ chức triển khai dự án của Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương.
Với các địa phương có dự án đi qua, Thủ tướng yêu cầu thực hiện đúng chỉ đạo của Chính phủ giao trực tiếp mỏ vật liệu xây dựng thông thường cho các nhà thầu thi công, không để xảy ra việc giao không đúng đối tượng, mua đi bán lại các mỏ vật liệu, xử lý nghiêm, kịp thời tình trạng găm giá, liên kết với nhau để nâng giá làm ảnh hưởng thi công dự án. Chỉ đạo kiểm tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ giá vật liệu xây dựng theo quy định.
Các địa phương cũng cần đẩy nhanh các thủ tục, sớm hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu xây lắp của các dự án được giao là cơ quan chủ quản, bảo đảm đúng quy định pháp luật; để khởi công đồng loạt trong tháng 6 năm 2023 theo yêu cầu của Chính phủ.
Với UBND các tỉnh: An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Thủ tướng yêu cầu rà soát, nâng công suất các mỏ cát phục vụ trực tiếp xây dựng các tuyến đường cao tốc khu vực đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng đủ về khối lượng và tiến độ; hướng dẫn chủ đầu tư, nhà thầu thi công hoàn thiện các thủ tục mở mỏ cát mới.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu “đánh giá tài nguyên khoáng sản phục vụ khai thác cát biển, phục vụ nhu cầu san lấp tại các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị vùng Đồng bằng sông Cửu Long”.
Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cần chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương có liên quan rà soát, điều phối cát đắp cho các dự án đường bộ cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Cũng tại Thông báo này, Thủ tướng yêu cầu các địa phương thực hiện đúng chỉ đạo của Chính phủ giao trực tiếp mỏ vật liệu xây dựng thông thường cho các nhà thầu thi công, không để xảy ra việc giao không đúng đối tượng, mua đi bán lại các mỏ vật liệu (chủ động rà soát các mỏ vật liệu đã cấp, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục đối với mỏ cấp sai), xử lý nghiêm, kịp thời tình trạng găm giá, liên kết với nhau để nâng giá làm ảnh hưởng thi công dự án.