Gần đây, một nhóm nhà nghiên cứu tại Mỹ đã phân tích định lượng những lợi ích về sức khỏe và khí hậu khi chuyển từ xe bus động cơ đốt trong sang xe bus điện.
Được công bố trên tạp chí PNAS, nghiên cứu này ước tính số tiền tiết kiệm được từ hoạt động chuyển đổi trên ở 3.108 quận của Mỹ. Dữ liệu nghiên cứu gồm mức độ ô nhiễm trung bình của xe buýt diesel, chi phí bảo trì và sửa chữa, tác động môi trường của khí thải diesel, thiệt hại về tiền từ các trường hợp hen suyễn mới và tử vong ở trẻ em do ô nhiễm.
Một chiếc xe bus điện trường học ở Sacramento, California, Mỹ. (Ảnh: NYT)
Các nhà nghiên cứu viết rằng một phần đáng kể trong số nửa triệu xe buýt trường học ở Mỹ là “những phương tiện chạy bằng động cơ diesel cũ gây ô nhiễm cao”. Mặc dù lượng khí thải đã giảm theo thời gian nhờ các quy định mới, nhưng họ cho biết các mẫu xe chạy bằng động cơ diesel cũ, gây ô nhiễm vẫn còn rất phổ biến. Phân tích cho hay, tính đến tháng 6/2023, chỉ 2.277 xe buýt điện trường học được đặt hàng, giao hàng hoặc đang hoạt động trên toàn quốc.
Việc thay thế xe buýt diesel thông thường sẽ mang lại lợi ích 84.200 USD (khoảng 2,1 tỷ đồng) cho mỗi xe, chia đều giữa tác động đối với sức khỏe và khí hậu. Cụ thể, sử dụng xe bus điện sẽ cắt giảm 181 tấn khí thải CO2 trên mỗi xe và giảm tỷ lệ tử vong và hen suyễn ở trẻ em do khí thải diesel.
Lợi ích sẽ khác nhau tùy thuộc vào địa điểm, có thể lên tới 247.600 USD (6,3 tỷ đồng) ở các khu vực đô thị đông đúc. Tác động sẽ nhỏ hơn ở khu vực nông thôn vì khí thải diesel ảnh hưởng đến dân số thấp hơn.
Các nhà nghiên cứu cũng thừa nhận đánh đổi trên không miễn phí khi họ ước tính một chiếc xe buýt trường học chạy điện không được trợ cấp có giá cao hơn trung bình 156.000 USD so với một chiếc xe buýt trường học chạy bằng động cơ diesel mới trong suốt vòng đời của xe. Tuy nhiên, ở các khu vực đô thị lớn, họ cho rằng “việc thay thế một quãng đường di chuyển tương đối nhỏ của xe bus diesel sang bus điện cũng có thể mang lại những lợi ích sức khỏe cộng đồng đáng kể".
"Trong bối cảnh đô thị đông đúc, nơi những chiếc xe buýt diesel cũ vẫn chiếm hầu hết đội xe buýt trường học, số tiền tiết kiệm được từ việc điện khí hóa những chiếc xe buýt này sẽ lớn hơn chi phí thay thế”, Kari Nadeau, giáo sư nghiên cứu về khí hậu, dân số và sức khỏe môi trường tại Trường Y tế Công cộng T.H .Chan của Harvard và tác giả chính của nghiên cứu cho biết trong một thông cáo báo chí.
“Chưa kể những lợi ích hữu hình của xe buýt trường học chạy điện có thể cải thiện cuộc sống thế nào - đặc biệt là đối với các nhóm dân tộc thiểu số và những người sống trong cộng đồng thu nhập thấp, những người bị ảnh hưởng nặng nề bởi các rủi ro sức khỏe hàng ngày do ô nhiễm không khí", bà nói thêm.