Tín dụng cá nhân dịch chuyển từ tiêu dùng sang nhu cầu sinh kế
Dữ liệu từ Tima cho thấy, trong tháng 10/2025, nhu cầu vay qua nền tảng này đã tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái, bất chấp tổng thể tín dụng tiêu dùng toàn thị trường chậm lại. Dự kiến đến cuối năm, mức tăng có thể đạt mốc 25%, khi mùa kinh doanh cao điểm cuối năm đẩy nhu cầu vốn lưu động lên mạnh.
(Ảnh: TIMA)
Điểm đáng chú ý là sự thay đổi về mục đích vay. Nếu trước đây phần lớn khoản vay cá nhân phục vụ tiêu dùng, du lịch, mua sắm thiết bị, thì hiện tại, gần như toàn bộ tăng trưởng đến từ các khoản vay “thiết thực”, tức là vay để duy trì năng lực lao động hoặc mở rộng hoạt động kinh doanh nhỏ.
Các nhóm nhu cầu nổi bật gồm:
- Bảo dưỡng hoặc nâng cấp phương tiện làm việc, đặc biệt với tài xế xe công nghệ, chủ xe dịch vụ, hộ kinh doanh vận tải nhỏ.
- Duy trì dòng tiền kinh doanh, nhất là nhóm cửa hàng, quầy dịch vụ, hộ kinh doanh cá thể.
- Mua sắm dụng cụ lao động, phục vụ các ngành dịch vụ tại gia, logistics, sửa chữa và bán lẻ.
- Tăng chi phí mua hàng, nhập hàng để đáp ứng mùa cao điểm cuối năm.
Điều này phù hợp với bối cảnh hiện nay: Tăng trưởng thu nhập còn chậm, trong khi chi phí sinh hoạt tăng khiến người dân giảm mạnh các khoản vay tiêu dùng không thiết yếu. Thay vào đó, họ ưu tiên vay để duy trì hoặc tạo thêm nguồn thu, một xu hướng được dự báo sẽ còn kéo dài trong năm 2026.
Vì sao mô hình vay có bảo đảm nhẹ như Tima trở nên hấp dẫn?
Khác với vay tín chấp vốn đòi hỏi lịch sử tín dụng tốt hoặc thu nhập ổn định, mô hình vay có bảo đảm nhẹ, đặc trưng bởi việc thế chấp giấy tờ tài sản như cavet ô tô, mang đến sự linh hoạt lớn hơn.
Thứ nhất, người vay vẫn được sử dụng tài sản (như xe ô tô) để làm việc hoặc kinh doanh, trong khi chỉ cần dùng cavet bản gốc làm tài sản bảo đảm. Đây là điều quan trọng với nhóm lao động tự do, tài xế công nghệ hay các hộ kinh doanh nhỏ, vốn phụ thuộc vào phương tiện hằng ngày.
Thứ hai, quy trình thẩm định nhanh, tiêu chí linh hoạt hơn so với ngân hàng truyền thống, đặc biệt phù hợp với những người không có sao kê thu nhập hoặc thiếu hồ sơ chứng minh tài chính đầy đủ.
Thứ ba, các khoản vay dạng này thường gắn với nhu cầu nhỏ và có khả năng hoàn trả trong thời gian ngắn, giúp hạn chế rủi ro nợ xấu và tối ưu hóa chi phí vốn của người vay.
Góc nhìn thị trường: Tín dụng phục vụ sinh kế sẽ tiếp tục dẫn dắt tăng trưởng
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều thách thức, các ngân hàng thận trọng hơn với tín dụng tiêu dùng và cho vay tín chấp. Tuy nhiên, nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh quy mô nhỏ lại tăng đều.
Với quy mô hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, cùng hàng chục triệu lao động tự do, Việt Nam là thị trường có dư địa rất lớn cho các giải pháp tín dụng linh hoạt, có tài sản bảo đảm nhẹ và tốc độ giải ngân nhanh.
Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, tín dụng phục vụ sinh kế, đặc biệt những khoản vay nhỏ, ngắn hạn, gắn với dòng thu nhập thực, sẽ sớm trở thành động lực tăng trưởng chính của ngành tài chính tiêu dùng trong thời gian tới.