Ngày 4/10, Bộ Quốc phòng Nga đưa ra thông báo cho biết nước này đã thành công trong việc phóng thử nghiệm tên lửa hành trình siêu thanh 3M22 “Zircon” từ tàu ngầm tấn công hạt nhân Severodvinsk (lớp Yasen), tên lửa đánh trúng mục tiêu giả định sau khi được phóng đi từ vùng biển Barents.
Được biết, đây cũng là lần đầu tiên hải quân Nga tiến hành thử nghiệm tên lửa Zircon từ một tàu ngầm hạt nhân. Những lần trước đó tên lửa siêu thanh này cũng đã được thử nghiệm trên các tàu chiến mặt nước.
Video: Tàu ngầm hạt nhân Severodvinsk phóng thành công tên lửa siêu thanh Zircon
Tên lửa siêu thanh Zircon được đánh giá là một trong số các vũ khí tấn công chiến lược thế hệ mới của Nga, nó được đánh giá cao nhờ vào khả năng triển khai từ nhiều hệ thống phóng, khó đánh chặn (tốc bay có thể đạt Mach 9 – hơn 9.800km/h) và có tầm bắn hiệu quả lên đến 1.000km. Điều này giúp Nga có thể sức mạnh răn đe quân sự mà không cần phải dùng đến vũ khí hạt nhân.
Ở chiều hướng ngược lại, hải quân phương Tây, dẫn đầu là Mỹ vẫn còn phụ thuộc vào các dòng tên lửa hành trình có vận tốc cận âm như Harpoon và Exocet, nếu so với tên lửa mới của Nga chúng quá lỗi thời về mặt công nghệ. Ngay như tên lửa hành trình Kalibr đang được hải quân Nga sử dụng cũng không thể đạt được các tính năng kỹ chiến thuật của Zircon.
Dù vẫn trong quá trình thử nghiệm, Zircon đã được hải quân Nga đưa vào trang bị từ năm 2019 và nó thể được triển khai từ mọi tàu chiến mặt nước cho đến các tàu ngầm tấn công của Moskva, miễn chúng được tích hợp hệ thống ống phóng thẳng đứng (VLS).
Một tàu ngầm đánh bại cả hạm đội
Hải quân Nga hiện tại có trong biên chế 4 tàu ngầm tấn công lớp Yasen (trong số 10 chiếc dự đóng), tuy nhiên chỉ có 2 chiếc đang hoạt động và 2 chiếc khác đang được thử nghiệm trên biển. Việc Moskva triển khai tên lửa Zicron trên các tàu ngầm tấn công hạt nhân của nước này thể hiện một sự thay đổi lớn đối với năng lực tác chiến của lực lượng tàu ngầm Nga, khi chúng có thể phát động các cuộc tấn công xa hơn và khó bị đánh chặn hơn.
Đô đốc Hải quân Mỹ Charles A. Richard trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 8/2021 từng nhận xét rằng, tên lửa siêu thanh của Nga là một mối đe dọa đáng kể vì các hệ thống phòng thủ hiện tại của Mỹ có thể sẽ phải “vật lộn” để phát hiện cũng như theo dõi chúng, chưa nói đến việc đánh chặn.
Tên lửa Zircon sẽ mang đến sức mạnh mới cho các tàu ngầm hạt nhân Yasen của hải quân Nga. (Ảnh: Hải quân Nga)
Với việc các tàu ngầm hạt nhân của Nga được triển khai đến các vùng biển và đại dương trên khắp thế giới, Zicron có thể tăng đáng kể khả năng thực hiện các cuộc tấn công “đánh và rút”, trong khi đó việc duy trì một lực lượng tác chiến chống ngầm trong phạm vi gần 1.000km sẽ rất tốn kém cũng như không hiệu quả.
Trung bình mỗi tàu ngầm Yasen hoặc Yasen-M (phiên bản cải tiến) có thể mang theo từ 32-40 tên lửa Zicron, mẫu tên lửa này chỉ cần một đòn tấn công duy nhất để hạ gục tàu chiến kẻ thù. Như vậy, một tàu ngầm Yasen hoàn toàn có thể đối phó với một nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ, hỏa lực trên tàu cũng đủ cho nó thực hiện ít nhất 2 đợt tấn công liên tiếp.
Dĩ nhiên, hải quân Nga phải bỏ ra ngân sách khá lớn để vận hành Zicron nhưng hiệu quả chúng mang lại lớn hơn rất nhiều so với mức chi phí, trong khi đó năng lực tấn công trên các tàu ngầm hạt nhân cũng được nhân lên gấp bội.