20:02 25/11/2024
Bản tin 113
Những chiếc máy bay quân sự và dân sự nổi tiếng nhất của Nga được biết đến trên khắp thế giới. Đằng sau tên của các loại máy bay này là câu chuyện về người thiết kế chúng.
(Ảnh minh họa)
MiG
Các chiến đấu cơ và tiêm kích đánh chặn thuộc dòng MiG của Nga từ lâu đã nổi tiếng thế giới vì đóng một vai trò quan trọng trong Chiến tranh Lạnh. Tiêu biểu nhất có thể nói đến MiG-29 là một trong những máy bay tốt nhất từng được Liên Xô sản xuất.
Máy bay MiG cũng xuất hiện cả trong văn hóa đại chúng – như các bộ phim “Top Gun” (1984) và “Firefox” (1982) – cho thấy tầm ảnh hưởng toàn cầu của thương hiệu này.
Cái tên MiG được lấy từ tên hai thiết kế sư Artem Mikoyan và Mikhail Gurevich - đồng sáng lập cục thiết kế máy bay “Mikoyan-Gurevich” năm 1939, sau đổi tên thành “MiG” năm 1942.
Sau khi Mikhail Gurevich qua đời năm 1976, công ty được đổi tên thành Mikoyan. Dù vậy, tên gọi thường dùng cho các máy bay do họ sản xuất vẫn là MiG.
MiG-29. (Ảnh: Sputnik)
Sukhoi
Máy bay Sukhoi cũng là một trong những huyền thoại của ngành công nghiệp hàng không Nga như MiG. Dòng chiến cơ này hiện đóng nhiều vai trò khác nhau trong không quân Nga cũng như tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Giống như MiG, tên máy bay Sukhoi được đặt theo nhà thiết kế đứng đầu cục thiết kế máy bay Sukhoi, thiết kế sư Pavel Sukhoi. Sinh năm 1895, Sukhoi là một trong những nhân vật tiên phong trong lĩnh vực hàng không trên thế giới.
(Ảnh minh họa)
Tupolev
Giống như MiG và Sukhoi, các máy bay ném bom Tupolev cũng có vai trò lớn đối với không quân Liên Xô trong Thế chiến II và Chiến tranh Lạnh sau đó. Tên dòng máy bay này được đặt theo tên của “cha đẻ” của cục thiết kế máy bay Tupolev - thiết kế sư Andrei Tupolev.
Ông Tupolev bắt đầu nghiên cứu về hàng không dưới sự chỉ dẫn của Nikolai Zhukovsky - người tiên phong cho hàng không học và thủy động lực học hiện đại. Từ một học sinh, Tupolev trở thành nhân vật hàng đầu của Viện Khí động lực Trung ương tại Moskva.
Năm 1941, máy bay ném bom tốc độ cao hai động cơ tên là Tupolev Tu-2 đã thực hiện chuyến bay đầu tiên. Sau đó, chiếc máy bay này đóng một vai trò quan trọng trong chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến II. Khi thế giới chuyển sang Chiến tranh Lạnh, máy bay ném bom tầm xa do Tupolev thiết kế đã trở thành một đặc điểm nổi bật của không quân Liên Xô.
Máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS của không quân Nga. (Ảnh: Russia Beyond)
Yak
Một lần nữa được đặt theo tên nhà thiết kế, những chiếc máy bay Yakovlev - hay gọi tắt là “Yak” - cũng góp phần to lớn vào chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến II. Gần 2/3 tổng số máy bay chiến đấu của Liên Xô vào thời điểm đó đều là máy bay Yakovlev.
Nhà thiết kế máy bay người Nga Alexander Yakovlev chế tạo chiếc dù lượn đầu tiên của mình vào năm 18 tuổi. Ba năm sau đó, ông trình làng máy bay đầu tiên, chiếc AIR-1.
Kể từ đó, nhà thiết kế hàng không tài năng bắt đầu nhanh chóng xây dựng sự nghiệp. Cuối cùng, ông đứng đầu một cơ quan thiết kế cùng tên cho đến năm 1984. Dưới thời Yakovlev, cơ quan này đã sản xuất hơn 200 loại máy bay.
Trong Thế chiến II, gần 2/3 tổng số máy bay chiến đấu của Liên Xô là do Yakovlev chế tạo. (Ảnh minh họa)
Ilyushin
Trong Thế chiến II, máy bay tấn công mặt đất Ilyushin IL-2 đã trở thành một trong những biểu tượng cho sức mạnh của quân đội Liên Xô. Với số lượng hơn 36.000 chiếc được chế tạo, IL-2 trở thành máy bay quân sự được sản xuất nhiều nhất trong lịch sử.
Người đằng sau chiếc máy bay mang tính biểu tượng này là Sergei Ilyushin.
Ông là con út trong số 11 người con sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo. Ilyushin buộc phải rời khỏi nhà cha mẹ để tìm việc làm khi mới 15 tuổi.
Cuộc gặp gỡ đầu tiên của ông với ngành hàng không cũng diễn ra trong năm này. Tuy nhiên 4 năm sau Ilyushin nhập ngũ.
Tại đây, ông có cơ hội tình nguyện trở thành thành viên phi hành đoàn mặt đất trong bộ phận hàng không mới thành lập, và đủ tiêu chuẩn trở thành phi công vào năm 1917.
Sau khi rời quân đội và lấy bằng kỹ sư năm 1926, Ilyushin nhanh chóng củng cố vị trí của mình như một trong những nhà thiết kế hàng không tài năng nhất Liên Xô. Sau khi Thế chiến II kết thúc, Ilyushin tiếp tục thiết kế một số máy bay thương mại - chẳng hạn như Il-18 và Il-62 - được Aeroflot sử dụng rộng rãi trên khắp Liên Xô.
Sergei Ilyushin (1894-1977).