Tại sao đèn xi nhan lại màu vàng?

Được cấp bằng sáng chế lần đầu tiên vào năm 1938, đèn xi nhan hay đèn báo chuyển hướng gần như ngay lập tức được hầu hết các nhà sản xuất xe trên thế giới ứng dụng vào phương tiện của họ.

Đến năm 2013, phần lớn các quốc gia đều bắt buộc phương tiện lưu thông trên đường phải có đèn báo rẽ. Tương tự các hệ thống chiếu sáng khác trên xe, đèn xi nhan phải tuân theo các tiêu chuẩn về kỹ thuật như cường độ tối thiểu và tối đa, góc nhìn cũng như diện tích bề mặt chiếu sáng phải được thiết kế sao cho đảm bảo có thể nhìn thấy từ mọi góc độ, không khiến người khác bị chói nhưng vẫn có thể quan sát được trong môi trường có ánh sáng mạnh.

Màu vàng thường được dùng làm đèn xi nhan cho ô tô, xe máy để giúp người nhìn dễ hơn, hạn chế xảy ra tai nạn. (Ảnh minh họa: Huyndai)

Trong những năm đầu của thập niên 60, hầu hết đèn báo rẽ phía trước đều phát ra ánh sáng trắng, trong khi đèn sau thì phát ra ánh sáng màu đỏ. Từ đầu năm 1963, ngành công nghiệp ô tô Hoa Kỳ quyết định dùng màu hổ phách để thiết kế đèn xi nhan trước cho hầu hết các loại xe được sản xuất và bán ra thị trường. Hiện nay, hầu hết quốc gia đều quy định đèn xi nhan trước và sau phải tạo ra ánh sáng màu hổ phách, ngoại trừ Thuỵ Sĩ và New Zealand.

Mặc dù vẫn có những nhà sản xuất tại Mỹ cho rằng màu hổ phách thật sự không mang đến lợi ích nào so với màu đỏ nhưng từ những năm 1960, ánh sáng màu hổ phách được công nhận có thể nhanh chóng được phát hiện hơn so với màu đỏ. Đầu những năm 1990, nghiên cứu của các chuyên gia Mỹ cho thấy sự chính xác và tốc độ phản xạ của người điều khiển phương tiện phía sau sẽ nhạy hơn đối với tín hiệu rẽ màu hổ phách ở xe phía trước.

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2008 bởi Cục An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA) cho thấy các phương tiện được trang bị xi nhan màu hổ phách giúp giảm được số vụ va chạm lên đến 28%. Sau đó vào năm 2009, NHTSA xác định màu hổ phách của đèn báo rẽ mang đến một lợi ích tổng thể đáng kể khi so sánh với đèn báo rẽ màu đỏ.

Lý giải kỹ hơn về vấn đề này, các chuyên gia có kinh nghiệm về ô tô đã cho biết, việc lựa chọn màu đèn cũng có yếu tố lịch sử lẫn khoa học khách quan về mức độ ảnh hưởng của màu sắc tới cách con người nhận diện nó.

Đầu tiên, màu hổ phách sẽ giúp cho mắt thường phát hiện rõ, nhanh hơn màu đỏ nhờ vào bước sóng 592Nm. Trong khi đó, các màu khác từ xanh đến tím đều có bước sóng ngắn, thường hội tụ ở võng mạc gây cảm bị nhoè khi tập trung nhìn. Các màu lạnh sẽ khiến mắt bị loá, giảm khả năng quan sát trong điều kiện tầm nhìn bị giảm.

Hơn nữa, màu đèn xi nhan này cũng ít chói hơn màu đỏ, giúp cho mắt nhìn vào thấy dịu hơn. Chính vì thế mà người ở sau xe cũng sẽ dễ dàng quan sát và xử lý các tình huống tốt hơn.

Tại Việt Nam, Bộ giao thông Vận tải có quy định đèn báo rẽ có ánh sáng màu hổ phách hoặc màu đỏ. Tuy nhiên, đối với những xe có đèn báo rẽ và đèn chiếu hậu đặt gần nhau thì người sử dụng không nên lắp đèn báo rẽ màu đỏ nhằm hạn chế tình trạng phương tiện phía sau bị nhầm lẫn đèn hậu và đèn báo rẽ.

Cũng theo quy định của Bộ GTVT, đèn báo rẽ phải có tần số chớp (nháy) trong khoảng 60-120 lần/phút, diện tích bề mặt chiếu sáng của mỗi đèn báo rẽ không nhỏ hơn 7 cm2. Vì thế việc độ, chế đèn báo rẽ dạng nút áo có thể vi phạm pháp luật.