22:34 22/11/2024
Thời sự quốc tế
“Đó là một câu hỏi hay và cũng là một tình huống chưa từng có tiền lệ”, Hans Kristensen - chuyên gia vũ khí hạt nhân tại Hiệp hội các nhà khoa học Mỹ nói về việc chuyển giao chiếc vali quyền lực.
Tổng thống Mỹ là người duy nhất có thẩm quyền phát động một cuộc tấn công hạt nhân. Ở bất cứ nơi nào, một phụ tá quân sự sẽ tháp tùng ông và xách theo chiếc vali da màu đen.
Bên trong chiếc vali này có chiếc thẻ chứa mã khởi động vũ khí hạt nhân, giúp Tổng thống ra lệnh cho các lực lượng hạt nhân của Mỹ dù ở cách rất xa các trung tâm tư lệnh.
Các tổng thống sắp nhậm chức thường được thông báo ngắn gọn về trách nhiệm hạt nhân của mình trước khi tuyên thệ nhậm chức. Trong ngày diễn ra lễ nhậm chức, mật mã mà các tân tổng thống nhận được sẽ bắt đầu có hiệu lực và quyền chỉ huy hạt nhân sẽ được chuyển giao một cách lặng lẽ.
Phụ tá xách chiếc vali hạt nhân theo ông Trump như hình với bóng. (Ảnh: Getty Images)
Trong cuộc phỏng vấn với ABC News năm 2017, Tổng thống Trump từng mô tả đây là khoảnh khắc “rất đáng sợ”.
Việc chuyển giao "quả bóng hạt nhân" được cho là diễn ra vào buổi trưa ngày nhậm chức. Sự kiện này diễn ra bên lề chứ không nằm trong chuỗi sự kiện công khai.
Theo cựu Phó Tổng thống Dick Cheney, phụ tá quân sự theo sát ông Trump suốt bốn năm qua sẽ bàn giao nó cho "người kế nhiệm" của mình.
Nếu ông Trump không có mặt tại lễ nhậm chức, quá trình chuyển giao chiếc vali sẽ có điểm khác biệt. Nhưng theo cựu trung tá Không quân Mỹ Buzz Patterson - người từng xách chiếc vali hạt nhân cho Tổng thống Bill Clinton, việc trao lại vali sẽ phải diễn ra nhanh chóng.
"Nó phải như vậy. Để quy trình vận hành, cần phải có trách nhiệm rõ ràng. Việc chuyển giao diễn ra thế nào phụ thuộc vào Lầu Năm Góc chứ không phải Tổng thống", ông này cho biết.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc cho biết Bộ Quốc phòng Mỹ đã lên kế hoạch chuyển giao vali vào ngày ông Biden nhậm chức nhưng từ chối cung cấp thêm bất kỳ chi tiết nào.
“Chúng tôi đã thực hiện nó nhiều năm qua. Có những hệ thống được đặt ra để đảm bảo điều đó diễn ra ngay lập tức. Sẽ không có bất cứ câu hỏi nào về việc ai cầm nó, ai chịu trách nhiệm về nó vào thời điểm đó... Chúng tôi không coi nhẹ vấn đề này nhưng sẽ không có sự ngắt quãng nào”, ông này cho hay.
Theo ông Stephen Schwartz - nhà nghiên cứu thuộc trang tin khoa học hạt nhân, Mỹ hiện có ba vali hạt nhân, cho tổng thống, phó tổng thống và "người sống sót được chỉ định" - quan chức kế nhiệm vị trí tổng thống nếu toàn bộ các nhân vật cấp cao trong bộ máy chính quyền Mỹ thiệt mạng trong một vụ tấn công tại lễ nhậm chức.
"Nếu vali hạt nhân không có sẵn, một chiếc khác sẽ được chuẩn bị trước lễ nhậm chức. Phụ tá quân sự mang theo vali này sẽ theo sát ông Biden sau khi ông nhậm chí. Từ thời điểm đó, quyền chỉ huy và kiểm soát hạt nhân của ông Trump sẽ bị vô hiệu hóa", ông này cho biết.
Ông Patterson hy vọng ông Trump vẫn sẽ có mặt tại lễ nhậm chức để việc chuyển giao diễn ra như truyền thống hàng chục năm qua.