Khổ trăm bề
Cách trung tâm xã Đại Lãnh (huyện Đại Lộc, Quảng Nam) tầm 3 cây số, khu tái định cư (TĐC) Gò Hiu tọa lạc trên một thửa đất nhô cao với dãy nhà trải dài tựa lưng vào vách núi.
Trời ngả về trưa, làng vắng hoe bóng người. Hầu hết nhà dân đóng cửa im lìm. Vài ba căn mở toang cổng ngõ, bên trong trống huơ trống hoác như thể đã bỏ hoang lâu ngày.
Người dân khu tái định cư Gò Hiu bất an trước tình trạng sạt lở núi.
Vừa phát quang đám cỏ dại phía sau nhà, ông Trương Văn Tàu buồn bã nhắc lại ký ức về ngày di cư về khu TĐC Gò Hiu. Ông Tàu kể, đầu năm 2016, cùng với 28 hộ dân thôn Hà Dục Đông nằm trong vùng sạt lở sông, ông và vợ con đã quyết định đập bỏ nhà cửa, sau đó chuyển đến TĐC Gò Hiu.
“Cầm trên tay số tiền 20 triệu đồng và nhận lô đất 200m2 chính quyền địa phương cấp, cả gia đình hồ hởi di cư và cất nhà nơi đất mới. Những tưởng, cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn vì không còn nơm nớp lo sợ bờ sông Vu Gia xói lở, nào ngờ tình cảnh càng thống khổ hơn trước. Mùa mưa năm ngoái, đất đá từ ngọn đồi phía sau khu dân cư trút xối xả khiến bà con hết sức bất an”, ông Tàu than vãn.
Ông Tàu khẳng định, tình trạng sạt lở núi đang diễn tiến ngày một nghiêm trọng. Đến thời điểm hiện tại, lớp đất đá đã tràn sát vách nhà dân khiến ai nấy hoang mang tột độ.
Từ 28 căn nhà có người sinh sống, bây giờ, số gia đình định cư tại đây chỉ còn khoảng độ 7-8 hộ. Phần lớn đều đang trong tình trạng hoang mang lo sợ trước tình trạng sạt lở núi nên lũ lượt tháo chạy.
Dù đã cố gắng khoan giếng sâu tới 20m nhưng nguồn nước ngầm vẫn đục ngầu và bà con đành ngậm ngùi xài nước mua từ bên ngoài.
Ông Trương Văn Đông (người tiên phong về khu TĐC) ngán ngẩm trước những bất cập ở khu TĐC Gò Hiu.
Theo ông Đông, những hộ kiên trì bám trụ với Gò Hiu vì không còn sự lựa chọn nào khác dù hằng ngày phải chịu đựng vô vàn khó khăn, thiếu thốn.
“Sau một thời gian trú ngụ ở khu TĐC, đa số bà con đã quay về chốn cũ sinh sống. Những ai còn trụ lại thì chấp nhận vượt quãng đường hàng cây số để canh tác, trồng trọt. Khổ nhất là tình trạng thiếu nước, bởi khu TĐC nằm ngay vị trí đất cao lanh nên không thể sử dụng được nước. Dù cố gắng khoan giếng sâu tới 20m nhưng nguồn nước ngầm vẫn đục ngầu và bà con đành ngậm ngùi mua nước sinh hoạt với giá đắt đỏ”, ông Đông nói.
Chờ cấp trên phê duyệt kinh phí
Ông Ngô Xuân Yến (Chủ tịch UBND xã Đại Lãnh) xác nhận những khó khăn, vướng mắc tồn tại ở khu TĐC Gò Hiu trong thời gian qua. Ông Yến cho hay, chính quyền địa phương đã báo cáo sự việc lên cấp trên và đang chờ phê duyệt phương án giải quyết.
"Khu TĐC có quy mô 40 hộ dân nhưng hiện chỉ mới 20 hộ dời lên. Lãnh đạo huyện và xã nhiều lần đến kiểm tra, kiến nghị tỉnh hỗ trợ phương án, kinh phí san ủi nửa quả đồi còn lại để đảm bảo an toàn cho dân nhưng nguồn lực hạn chế nên mọi việc còn phải chờ”, ông Yến nói.
Không biết đến bao giờ, người dân Gò Hiu mới chính thức an cư?.
Đề cập đến phương án giải quyết giúp bà con Gò Hiu sớm an cư, ông Hồ Ngọc Mẫn (Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc) thông tin, trước mắt huyện sẽ tiếp tục nạo vét toàn bộ khối đất đá tràn xuống nhà dân trong khi chờ chỉ đạo của tỉnh.
“Năm 2017, huyện gửi kiến nghị UBND tỉnh san bằng đồi núi phía sau khu dân cư Gò Hiu nhằm chấm dứt nỗi lo của bà con. Tuy nhiên, việc này lại vướng đất có bìa đỏ của một số hộ dân nên không thể triển khai. Hiện tại, phương án của huyện đưa ra là xây dựng kè phía sau các ngôi nhà sát vách núi nhằm ngăn không cho đất đá tràn xuống nhà dân. Chúng tôi đang tìm kiếm nguồn kinh phí và sẽ cố gắng thực hiện trong năm 2019”, ông Mẫn cho biết.
Về mối bận tâm nước sạch của người dân, ông Mẫn chia sẻ thêm, một doanh nghiệp đã đồng ý hỗ trợ kinh phí xây dựng các bể lọc nước ở Gò Hiu. Để triển khai việc này, hết thảy các hộ thuộc diện di dời phải lên khu đất đã được cấp ở khu TĐC để sinh sống.
Trong khi chờ chính quyền địa phương vào cuộc giải quyết những bất cập đang tồn tại, người dân trong vùng sạt lở núi vẫn mang nỗi bận tâm canh cánh rằng không biết tới khi nào, Gò Hiu mới chính thức an cư?