Nhiều tháng trước ngày bầu cử toàn quốc, nhà hàng nơi bà Juliana Rodriguez làm việc 18 năm qua ở Queens, New York phải vật lộn để tồn tại giữa đại dịch. Điều này khiến bà rất đắn đo khi lựa chọn ủng hộ ứng viên tổng thống nào.
Các chính sách nhập cư của Tổng thống Trump và cách ông nói về người nhập cư gốc Latin khiến người phụ nữ 52 tuổi phẫn nộ. Lúc đó, bà muốn đứng về phía ông Biden.
Tuy nhiên, ngay khi Rodriguez nghĩ rằng mình có thể gục ngã vì đại dịch, chính quyền Trump thúc đẩy thông qua gói hỗ trợ COVID-19 cho toàn dân Mỹ vào mùa xuân.
Do vậy, bà quyết bầu cho ông Trump.
"Có lẽ ông ấy đã thay đổi"
"Tôi không thích khi ai đó nói về nhóm Latin chúng tôi. Nhưng khi tôi nhìn thấy tất cả những gì ông Trump làm trong bốn tháng đầu tiên của đại dịch, tôi tự nhủ 'Có lẽ ông ấy đã thay đổi'", bà Rodriguez nói.
Với lá phiếu của mình, Rodriguez đã gia nhập phong trào ủng hộ ông Trump ở thành phố New York.
Không quá ngạc nhiên khi ông Joe Biden giành phần thắng chung cuộc và áp đảo ở thành phố New York. Tuy nhiên, tỷ lệ cử tri bầu cho đương kim tổng thống đã tăng ở phần lớn các địa hạt bầu cử.
Bà Juliana Rodriguez đã bỏ phiếu cho ông Trump. (Ảnh: New York Times)
Sự gia tăng có thể được chứng kiến tại các khu dân cư ở quận Brooklyn, nơi có cộng đồng Do Thái giáo Hasidim. Tỷ lệ ủng hộ cho ông Trump cũng cải thiện đáng kể so với năm 2016 ở các khu vực đông người nhập cư thuộc hai quận Queens và Bronx.
Dù ông Biden vẫn dẫn trước ở phần lớn 5 quận, sự thay đổi phản ánh thực tế rằng nhóm cử tri gốc Tây Ban Nha đa dạng ở New York đang bị chia rẽ.
Tại khu vực đông người Dominica ở West Bronx, nơi hơn 3/4 dân số là người Latin, ông Trump chỉ giành được 5% số phiếu bầu vào năm 2016. Năm 2020, con số này là hơn 15%.
Tại khu phố nơi bà Rodriguez sống và làm việc, sự ủng hộ dành cho ông tăng từ dưới 15% của năm 2016 lên khoảng 27% trong năm nay.
Theo một số chuyên gia, nhiều cử tri bầu cho ông Trump vì các chính sách kinh tế, giá trị tôn giáo và niềm tin rằng ông là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ.
Và dù ông Biden vẫn giành chiến thắng áp đảo tại 5 quận ở thành phố New York với 72% tổng số phiếu bầu, thành tích của ông Trump trong năm nay khiến một số đảng viên Dân chủ phải giật mình.
Vài tuần sau cuộc bầu cử, các nhà quan sát chưa thể kết luận về hiện tượng một bộ phận cử tri gốc Latin chuyển sang ủng hộ ứng viên của đảng Cộng hòa. Họ chưa thể khẳng định đây sẽ là một chuyển hướng lâu dài, hay là hiện tượng nhất thời chỉ xảy ra với một tổng thống có phong cách đặc biệt.
"Ông Trump có một số chính sách hấp dẫn các cử tri Latin mà những nhóm khác sẽ không hiểu được", Daniel DiSalvo, giáo sư khoa học chính trị tại trường City College, nhận xét.
Đảng Dân chủ phải giật mình
George L. Rosario, 48 tuổi, chủ một công ty bất động sản ở quận Queens, tin rằng các chính sách kinh tế của tổng thống có ích đối với chủ doanh nghiệp nhỏ là người gốc Latin như ông.
Rosario cũng tán đồng lập trường của tổng thống về vấn đề nhập cư, dù một số bạn bè chỉ trích ông quay lưng lại với cộng đồng của mình.
"Nhiều người phải đứng xếp hàng để đến đây một cách hợp pháp. Do vậy, khi có người chen lấn, vượt lên đầu hàng và gây tổn thương cho cộng đồng, thì đó là chuyện lớn đối với bất kỳ ai, kể cả chủ doanh nghiệp nhỏ", ông Rosario nói.
Rosario đã đăng ký đi bầu với tư cách cử tri độc lập. Ông từng bỏ phiếu cho ông Barack Obama, song chuyển sang ủng hộ đảng Cộng hòa và bỏ phiếu cho Tổng thống Trump vào năm 2016.
Một số cử tri gốc Latin đã từ bỏ đảng Dân chủ, quay sang ủng hộ đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử 2020 tại Mỹ. (Ảnh: New York Times)
Ông cũng nói những lời lẽ của ông Trump về người gốc Latin không ảnh hưởng đến mình.
"Tôi không quan tâm những phát ngôn.Tôi nghiên cứu các chính sách và xem nó sẽ ảnh hưởng thế nào đến tôi, gia đình và doanh nghiệp của tôi", ông nói.
Theo kết quả do Ủy ban Bầu cử Thành phố New York chứng nhận, tại gần 90% địa hạt bầu cử của thành phố, tỷ lệ phiếu bầu dành cho ông Trump tăng lên so với bốn năm trước.
Dù kết quả bỏ phiếu theo nhân khẩu học vẫn chưa được phân tích xong, ông Trump được đánh giá sơ bộ là đã nhận được ủng hộ mạnh mẽ hơn tại các khu vực đông người gốc Dominica và Mexico, như Elmhurst và Corona ở quận Queens.
Kết quả này như lời cảnh báo cho sự chủ quan của đảng Dân chủ về lòng trung thành từ cử tri Latin.
José Rámón Sánchez, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Long Island ở Brooklyn, kiêm chủ tịch Viện Chính sách Latin Quốc gia, nói: "Ngay cả khi ông Trump phân biệt chủng tộc, họ tin rằng những ảnh hưởng từ chính sách của ông ấy quan trọng hơn phát ngôn hay hành động đời thường".
Bên cạnh đó, giáo sư Sánchez nói sức hút của vị tổng thống còn nằm ở một số yếu tố khác. Đó là sự bảo thủ về tôn giáo ở người Latin, và sự tôn thờ hình ảnh đàn ông mạnh mẽ (macho) trong cộng đồng này.
Ông Sánchez nói chiến dịch tranh cử của ông Trump áp dụng nhiều chiến thuật phối hợp để thu hút cử tri gốc Latin, trong khi đảng Dân chủ vẫn chủ quan về sự trung thành của nhóm này.
"Nhiều người cho rằng cử tri gốc Latin chủ yếu quan tâm đến vấn đề nhập cư. Điều này đúng, nhưng không nhiều như cách họ quan tâm đến việc làm, an ninh, nhà ở - những thứ mà ai cũng quan tâm", giáo sư Sánchez nói.
"Và các ứng viên phe Dân chủ chưa nói rõ với cộng đồng người Latin rằng họ sẽ làm gì khác biệt ở những vấn đề đó", theo vị giáo sư.
Khác biệt thế hệ
Theo các nghiên cứu về hành vi bỏ phiếu, sự dịch chuyển nói trên gây ra căng thẳng trong cộng đồng Latin, đặc biệt là giữa những người trẻ và những người nhập cư lớn tuổi vốn bảo thủ hơn.
Thanh niên gốc Latin Jonathan Acosta, 25 tuổi, bỏ phiếu cho ông Biden, dù những người hàng xóm của anh chuyển sang ủng hộ ông Trump. Anh tin rằng họ bị thu hút vì vấn đề tôn giáo, cũng như bởi nền kinh tế mạnh hơn mong đợi, đặc biệt là bởi gói cứu trợ trong thời kỳ đại dịch.
Sự ủng hộ của hàng xóm dành cho vị tổng thống khiến anh mất tinh thần. "Mọi điều ông ấy nói, không chỉ về chúng tôi, mà là toàn bộ các nhóm thiểu số. Đó chính là phân biệt chủng tộc", anh Acosta, kỹ thuật viên bảo trì máy bay, cho biết.
Anh đặc biệt khó chịu khi biết một bà mẹ rất sùng đạo dự định bỏ phiếu cho ông Trump. Theo con trai bà, người phụ nữ đưa ra lựa chọn vì cho rằng ông Trump tôn trọng các giá trị tôn giáo truyền thống. Nữ cử tri cũng bị ảnh hưởng bởi thông tin sai lệch trên mạng xã hội.
Người theo Do Thái giáo Hasidim ở Brooklyn, New York. (Ảnh: Wikimedia Commons)
Sự ủng hộ dành cho ông Trump cũng gia tăng ở những nơi mà ông Trump được yêu thích. Đó là các địa hạt bầu cử của người Do Thái giáo Hasidim thuộc Crown Heights, Brooklyn; và các cộng đồng mà người da trắng chiếm đa số như Breezy Point, Queens.
Theo các nhà khoa học chính trị, ông Trump giành thắng lợi trong cộng đồng Do Thái giáo Hasidim vì họ tin rằng ông ủng hộ Israel và có chung quan điểm bảo thủ về các vấn đề xã hội.
Thành tích bầu cử mà ông Trump đạt được ở 5 quận của thành phố New York cũng chỉ là muối bỏ bể. Kết quả chung cuộc cho thấy ông Biden nhận được 2.321.759 phiếu bầu, trong khi đương kim tổng thống chỉ nhận được 691.682 phiếu.
Tuy nhiên, xu hướng gia tăng ủng hộ của cử tri gốc Latin với vị tổng thống của đảng Cộng hòa sẽ là yếu tố mà phe Dân chủ phải nghiền ngẫm kỹ để chuẩn bị cho các chiến lược bầu cử về sau.