Giới chuyên môn sớm nhận định trước trận bán kết Cúp Quốc gia rằng câu chuyện thắng - thua sẽ phụ thuộc vào cách chơi của CLB TP.HCM. Hà Nội FC chỉ có một lối đá trong 3 năm, con người, cách vận hành không thay đổi nhiều. Vấn đề là CLB TP.HCM hóa giải ra sao.
HLV Chung Hae Seong cho thấy nỗ lực thay đổi sau 5 lần thất bại trước Hà Nội FC. Sơ đồ 3 hậu vệ cùng thế trận chậm, chắc, là tấm khiên CLB TP.HCM dựng lên để chống lại mũi giáo của đối thủ, nhưng họ vẫn thất bại đau đớn.
Video: Hà Nội FC 5-1 CLB TP.HCM
Học theo Park Hang Seo
HLV Chung Hae Seong để CLB TP.HCM chơi với sơ đồ 3-4-3. Bộ ba Viết Phú, Hoàng Thịnh, Công Thành đá trung vệ. Văn Thuận và Seo Yong Duk đá tiền vệ trung tâm, Tùng Quốc và Sầm Ngọc Đức chạy cánh. Trên hàng công, Phi Sơn sát cánh cùng bộ đôi người Costa Rica là Jose Ortiz và Ariel Rodriguez.
Không chỉ giống về sơ đồ, 3-4-3 của HLV Chung còn có nhiều điểm tương đồng so với 3-4-3 mà HLV Park Hang Seo áp dụng cho tuyển Việt Nam. Đó là lối chơi phòng ngự dựa trên việc tạo thành các khối đội hình để bao vây, chia cắt đối thủ.
HLV Chung Hae Song thêm 1 lần bại trận trước Hà Nội FC. (Ảnh: Nhạc Dương)
3 hậu vệ ở dưới và 4 tiền vệ ở trên tạo thành hai lớp phòng ngự, kẹp giữa tuyến tiền vệ và tiền đạo của Hà Nội FC. Trong sơ đồ này, có hai cầu thủ chiếm vai trò đặc biệt quan trọng là trung vệ thòng Hoàng Thịnh và tiền vệ Văn Thuận. Hoàng Thịnh có vai trò chỉ huy hàng thủ, bọc lót cho hai trung vệ lệch cánh là Viết Phú và Hữu Tuấn.
Khi Hà Nội FC cướp bóng ở giữa sân và chuẩn bị tổ chức tấn công, Hoàng Thịnh sẽ được tạo điều kiện dâng cao để đánh chặn, phạm lỗi khi cần (CLB TP.HCM chuyển về 4-3-3) nhờ khả năng càn lướt và tốc độ. Vai trò của Hoàng Thịnh gần giống Đình Trọng ở tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2018.
Nếu Hoàng Thịnh là mắt xích quan trọng nhất hàng thủ, Văn Thuận là con bài gây bất ngờ với Hà Nội FC khi được tạo điều kiện dâng cao so với thói quen đá lùi, "chia bài" thường lệ. Văn Thuận thường xuyên dâng cao, đón lõng các tình huống bóng hai trước vòng cấm để dứt điểm.
Hàng thủ có thêm một hậu vệ, nên CLB TP.HCM đẩy Văn Thuận lên hỗ trợ hàng công. Cầu thủ này cũng là người ghi bàn duy nhất cho đội khách.
Đứng hạng 3 ở Cúp Quốc gia là nỗi thất vọng với CLB TP.HCM
Sơ đồ 3-4-3 của HLV Chung Hae Seong còn có điểm chung với tuyển Việt Nam ở cách triển khai tấn công, khi hai trung vệ lệch thường triển khai tấn công theo chiều dọc. Văn Thuận dâng cao, Seo Yong Duk không giỏi phối bóng còn Phi Sơn có xu hướng bám biên, nên CLB TP.HCM có ít phương án lên bóng.
Họ chủ yếu dùng những đường chuyền dài, bổng để Rodriguez và Phi Sơn di chuyển ra sau lưng hàng thủ Hà Nội FC. HLV Chung Hae Seong quyết định "đánh bạc" vào bộ đôi ngoại binh triệu USD. Nhưng Rodriguez và Ortiz chưa hiểu cách đá, nên toan tính của CLB TP.HCM "phá sản".
Ngoại binh CLB TP.HCM (số 27) chơi mờ nhạt.
Vì sao Hà Nội FC thắng thế?
Có ba dạng chiến thuật chủ yếu trong bóng đá: chiến thuật toàn đội, chiến thuật nhóm và chiến thuật cá nhân. Sau nhiều lần thua trắng trước Hà Nội FC, HLV Chung đã sắp xếp chiến thuật toàn đội hoàn chỉnh hơn. Tuy nhiên, CLB TP.HCM thua toàn diện trước đối thủ về chiến thuật nhóm.
Chiến thuật nhóm là cách thức phối hợp giữa 2 hoặc 3 cầu thủ trên phương diện tấn công hoặc phòng ngự. Hà Nội FC có những nhóm cầu thủ phối hợp với nhau xuất sắc, gần như nhắm mắt cũng tìm thấy nhau như Quang Hải - Văn Quyết hay Hùng Dũng - Văn Kiên - Văn Quyết. Nhờ có các nhóm tấn công chơi ăn ý, nên ngay cả khi lép vế về thế trận, Hà Nội FC vẫn dễ dàng tìm thấy cơ hội.
Bàn mở tỷ số của Văn Quyết là minh chứng. Quang Hải thả bóng nhẹ nhàng cho Văn Quyết phá bẫy việt vị và ghi bàn. Đây là pha bóng cần sự nhịp nhàng, hiểu ý và chuẩn xác từng milimet, từ người chuyền tới người chạy.
Văn Quyết đánh bại Bùi Tiến Dũng bằng sức rướn tuyệt hảo.
Ở chiều ngược lại, thủ môn Bùi Tiến Dũng và nhóm hậu vệ CLB TP.HCM không hiểu ý nhau, dẫn đến hậu vệ truy cản thiếu quyết liệt, còn thủ môn lao lên không quyết đoán.
Khi đã phối hợp nhóm giỏi, Hà Nội FC chẳng cần một cầu thủ tấn công thuần tuý để ghi bàn. Thành Chung, trong vai trò tiền đạo bất đắc dĩ, vừa chạy chỗ cắt mặt dứt điểm, vừa kiến tạo cho Quang Hải lập công với một đường chuyền vừa tầm.
Ở bàn nâng tỷ số lên 4-1, Hùng Dũng, Quang Hải và Văn Quyết cũng phối hợp quá xuất sắc với những pha di chuyển thông minh theo chiều ngang.
Các cầu thủ tấn công của CLB TP.HCM không có những pha phối hợp nhóm kiểu như vậy. Tình huống có nét duy nhất trong hiệp 1 từ CLB TP.HCM là pha đánh gót của Ortiz cho Phi Sơn dứt điểm.
Với tỷ lên kiểm soát bóng áp đảo, CLB TP.HCM đáng lý có nhiều cơ hội phối hợp nhóm hơn Hà Nội FC. Song Ortiz, Rodriguez, Tùng Quốc hay Phi Sơn không thể tìm thấy nhau. 72% thời lượng cầm bóng của CLB TP.HCM, vì thế, là thông số vô nghĩa.
Ortiz mất liên lạc với đồng đội.
"Chìa khóa" Quang Hải
Bên ngoài sân, không dưới hai lần BHL Hà Nội FC hò hét, chỉ đạo cầu thủ phải thắng các tình huống bóng hai. Đó là đoạt bóng khi bóng bật ra từ hàng phòng ngự CLB TP.HCM, ở khoảng trống từ 10 đến 20m trước vòng cấm.
Tại sao phải đoạt bóng hai? Thứ nhất, CLB TP.HCM tăng số hậu vệ, nên nhân lực tiền vệ mỏng đi. Chỉ Văn Thuận và Seo Yong Duk là không đủ để chống chọi với hàng tiền vệ đông đảo của Hà Nội FC. Đội chủ nhà lựa chọn không tranh chấp quyết liệt trong vòng 16m50, mà đón lõng những pha bóng bật ra và dội bóng vào từ mép vòng cấm.
4 trên tổng số 5 bàn của Hà Nội FC được ghi theo cách này. Hà Nội FC hơn đối thủ bởi họ có Quang Hải - cầu thủ rất giỏi tạo khác biệt ở khoảng cách 25 đến 30m trước khung thành nhờ sự nhạy bén và óc quan sát tinh tế. Pha thả bóng khôn khéo cho Văn Quyết là pha xử lý cho thấy Hải "con" hơn đối thủ một bậc về tư duy chơi bóng.
Quang Hải là sự khác biệt.
Trong hiệp 2, Quang Hải cũng chiếm lĩnh khoảng trống rất tốt khi dứt điểm một chạm từ đường căng ngang của Thành Chung. Như VTC News nhận định trước trận, Quang Hải thực tế đã nhiều lần tìm thấy "điểm mù" ở hàng thủ CLB TP.HCM khi hai đội gặp nhau 2 tháng trước. Vấn đề là Hải "con" khi ấy chưa đủ sắc bén để ghi bàn hoặc kiến tạo.
Trận đấu tối qua thì khác. CLB TP.HCM hoàn toàn không có phương án khắc chế Quang Hải. Khi Hà Nội FC chiếm lĩnh được khoảng không trước vòng 16m50, Văn Quyết, Hùng Dũng và Quang Hải liên tục đảo vị trí, khiến hàng thủ chậm chạp của đối phương mất phương hướng và mắc sai lầm (như 2 bàn thua cuối).
Pha đi bóng khéo léo của Moses (mở ra bàn thắng thứ ba) cũng cho thấy Hà Nội FC tận dụng rất tốt khu vực hành lang trong (giữa hậu vệ cánh và trung vệ) của đối thủ. Không gian trước vòng 16m50 của CLB TP.HCM trở thành "tử huyệt" để đối thủ liên tục đánh vào.
Tựu trung lại, Hà Nội FC thắng thuyết phục và cho thấy cái tầm của nhà vô địch. Họ chơi bóng "hiệu quả và hiện đại nhất V-League", đúng như chuyên gia Vũ Mạnh Hải phân tích. Nếu CLB Viettel không phá được hệ thống tấn công bài bản, lớp lang của Hà Nội FC ở chung kết, đội bóng của HLV Trương Việt Hoàng khó tránh khỏi trận thua đậm.