Phú Yên: Thu hồi mỏ vật liệu nếu doanh nghiệp không kê khai giá

Đó là yêu cầu của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên tại kết luận thanh tra về trách nhiệm công tác tham mưu quản lý nhà nước đối với các mỏ vật liệu xây dựng thông thường; việc lập, đăng ký giá, thẩm định và công bố giá vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh.

Giá vật liệu xây dựng thông thường tăng bất thường

Từ ngày 17/3 đến 19/5, Đoàn thanh tra tỉnh Phú Yên tiến hành thanh tra tại Sở Xây dựng, Sở Tài Nguyên và Môi trường, UBND các huyện, thị xã, thành phố kiểm tra, xác minh một số doanh nghiệp khai thác, sử dụng vật liệu xây dựng thông thường và kiểm tra thực tế một số mỏ vật liệu xây dựng thông thường.

Một mỏ đá trên địa bàn tỉnh Phú Yên. Ảnh: XT.

Theo đó, tại thời điểm thanh tra, công tác quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh có tổng cộng 284 điểm mỏ. Trong đó, 132 mỏ đất đắp với tổng diện tích 2.240 ha; 67 mỏ cát xây dựng với tổng diện tích 1.533 ha; 85 mỏ đá xây dựng với tổng diện tích 982 ha.

Qua thanh tra nhận thấy việc thực hiện các dự án, giá lập dự toán không đổi nhưng đến khi thi công, giá vật liệu xây dựng tăng cao song doanh nghiệp không được điều chỉnh dự toán.

Tại thời điểm năm 2022 đến thời điểm thanh tra vào tháng 3 vừa qua, giá các loại vật liệu tăng bất thường. Cụ thể, giá đá tại mỏ là 300.000 đồng/m3 không có hóa đơn và mua cát không rõ nguồn gốc với giá khoảng 200.000 đồng/m3.

Một số mỏ vật liệu bán theo giá niêm yết nhưng do công trình xây dựng ở cách xa các điểm mỏ nên đơn vị thi công phải mua các nguồn vật liệu khác không có hóa đơn gần công trình để thi công.

Đâu là nguyên nhân?

Kết luận thanh tra chỉ ra một số nguyên nhân khiến giá vật liệu xây dựng thông thường tăng cao như: quá trình tiếp nhận, thẩm định, trình hồ sơ để tham mưu UBND tỉnh cấp phép thăm dò, cấp phép khai thác, gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản của một số mỏ khoáng sản còn trễ hạn so với thời gian quy định.

Việc tham mưu cấp phép với trữ lượng 10.000m3/năm là thiếu thực tế, gây hạn chế sản lượng khai thác hàng năm, dẫn đến thiếu hụt nguồn cung cấp vật liệu xây dựng thông thường cho các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc khai thác vượt trữ lượng, không kê khai thuế ...

Bên cạnh đó, công tác chấp thuận chủ trương đầu tư, việc thẩm định, tham mưu cấp có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác khoáng sản mất nhiều thời gian do phải giải quyết nhiều thủ tục, liên quan đến nhiều sở, ngành và địa phương. Một số trường hợp sau khi được cấp phép nhưng không thỏa thuận được với người sử dụng đất nên chậm đưa mỏ vào hoạt động.

Một số địa phương thiếu trách nhiệm trong công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác nên trong thời gian qua có nhiều vụ việc vi phạm về khai thác khoáng sản trái phép. Điển hình như tình hình khai thác trái phép mỏ cát thôn Phú Dương, xã Xuân Thịnh, thị xã Sông Cầu…

Ngoài ra, một số doanh nghiệp gửi báo giá về Sở Xây dựng Phú Yên để thực hiện công bố giá từ tháng 10/2022 đến tháng 1/2023 nhưng Sở này còn chậm trễ theo dõi, rà soát giá để phối hợp Sở Tài chính tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh thực hiện kê khai giá, kiểm tra yếu tố hình thành giá theo các quy định quản lý giá có liên quan.

Do thiếu hụt, khan hiếm nên giá một số vật liệu xây dựng thông thường tăng cao bất thường và giá bán giữa các mỏ vật liệu có sự chênh lệch lớn nhưng Sở Xây dựng chưa có giải pháp khắc phục trước khi công bố.

Đến tháng 3/2023, Sở Xây dựng mới văn bản đề nghị doanh nghiệp rà soát, tính toán, kiểm tra lại giá tăng cao bất thường để xác định giá đề nghị công bố cho phù hợp.

“Cơ quan chuyên môn chưa tham mưu đề xuất UBND tỉnh kiểm tra yếu tố hình thành giá vật liệu xây dựng thông thường khi giá có biến động tăng bất thường”, kết luận thanh tra nêu rõ.

Trước tồn tại, hạn chế trên, Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Yên chỉ đạo tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, có hình thức xử lý đối với các tập thể, cá nhân liên quan về trách nhiệm công tác tham mưu quản lý nhà nước đối với các mỏ vật liệu xây dựng; việc chậm triển khai đấu giá, chậm cấp phép và gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản…

Lãnh đạo tỉnh Phú Yên cũng yêu cầu Giám đốc Sở Xây dựng tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm các tập thể, cá nhân liên quan đến công tác tham mưu quản lý nhà nước đối với các mỏ vật liệu xây dựng; việc lập, đăng ký giá, thẩm định và công bố giá vật liệu xây dựng thông thường.

Đối với doanh nghiệp không thực hiện kê khai giá, không đăng ký công bố giá, cơ quan chức năng tham mưu tỉnh xử lý thu hồi mỏ vật liệu theo quy định.

Đối với Sở Tài chính phối hợp cơ quan liên quan tổ chức công tác kiểm tra, hướng dẫn và xử lý nghiêm những doanh nghiệp không thực hiện niêm yết giá, niêm yết giá bán không đúng với thông báo công bố giá đã niêm yết...