Lúa gạo gắn liền với đời sống vật chất và tinh thần với người Việt Nam. Từ xưa, gạo nếp trở thành nguyên liệu khá quen thuộc trong đời sống hàng ngày, nhờ đặc tính hạt gạo to tròn, dẻo, mềm, vị ngọt tự nhiên và mùi thơm đặc trưng mà gạo nếp thường được dùng để nấu xôi, làm bánh vào các dịp lễ, tết.
Không chỉ là loại lương thực quan trọng, gạo nếp còn được ghi nhận như vị thuốc chữa bệnh.
Về dinh dưỡng, gạo nếp chứa lượng lớn protein, axit amin, chất béo, đường, canxi và các khoáng chất khác (sắt, phospho...), cũng như các nguyên tố vi lượng như vitamin B (B1, B2, B3-niacin) và tinh bột.
Gạo nếp có hàm lượng canxi tương đối cao, tác dụng tốt trong việc củng cố sự chắc khỏe xương và răng. Ngoài ra, nó cũng giàu lượng vitamin B thúc đẩy sự thèm ăn, tăng cường nuôi dưỡng thần kinh và cải thiện triệu chứng mất ngủ.
Gạo nếp còn gọi là nhu mễ, theo quan điểm của y học cổ truyền có tính ấm, vị ngọt, tác dụng bổ khí kiện tỳ vị chỉ tả, ôn ấm trung tiêu, cố biểu liễm hãn (giảm tiết mồ hôi) và giảm đi tiểu thường xuyên.
Gạo nếp được xếp vào nhóm thuốc bổ, quy vào kinh phế và tỳ vị. Vì vậy thích hợp dùng trong các trường hợp có tình trạng kém ăn, buồn nôn, tiêu chảy do tỳ vị khí hư, hay người dễ ra mồ hôi, mệt mỏi, suy nhược thần kinh, khó thở do khí hư.
Cơm nếp ngon nhưng không phải ai cũng có thể ăn được.
Những người không nên ăn cơm nếp
Gạo nếp có thể chế biến thành nhiều món ăn khoái khẩu của nhiều người nhưng không phải ai cũng có thể ăn được, dưới đây là những người được khuyến cáo không nên cơm nếp.
Người mắc bệnh mạn tính
Báo Sức khoẻ & Đời sống dẫn lời BS. Bùi Thị Yến Nhi - Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM Cơ sở 3 cho biết, người mắc bệnh tiểu đường, mỡ máu cao (tăng triglyceride), béo phì nên hạn chế hoặc ăn ít gạo nếp.
Do hàm lượng chất béo, tinh bột và chỉ số đường (GI) trong gạo nếp cao hơn gạo tẻ vì vậy sẽ khó để kiểm soát các loại bệnh trên. Bánh gạo nếp dù ngọt hay mặn đều chứa nhiều carbohydrate và natri, người mắc bệnh tiểu đường, thừa cân hoặc các bệnh mạn tính khác (như bệnh thận, mỡ máu cao) nên ăn càng ít càng tốt.
Người viêm dạ dày tá tràng
Tinh bột trong gạo nếp là amylopectin phân nhánh nên khó tiêu hóa và thủy phân ở ruột, dạ dày, và đồng thời kích thích dạ dày co bóp và tăng tiết nhiều acid hơn. Vì vậy bị viêm dạ dày tá tràng cấp, u đường tiêu hóa hoặc vừa trải qua phẫu thuật đường tiêu hóa thì nên không nên ăn.
Người mới ốm dậy
Gạo nếp có thành phần tinh bột dạng amylopectin, tính dẻo dính nên dễ gây đầy bụng, khó tiêu vì vậy người già, trẻ em (trẻ dưới 1 tuổi không nên ăn), người bệnh mới ốm dậy tiêu hóa kém cần thận trọng khi dùng.
Người cơ địa nóng, nhiệt
Báo VnExpress dẫn lời TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cho biết, khi ăn nhiều xôi sẽ khiến bạn bị nóng trong, dễ nổi mụn, nhiệt miệng. Do đó, người có cơ địa nóng nên hạn chế món này.
Người thừa cân, béo phì
Xôi là thực phẩm rất giàu năng lượng. Trung bình một gói xôi có thể cung cấp khoảng 600 calo, trong khi một bát cơm chứa khoảng130 calo, một bát phở 400-450 calo. Chưa kể ăn xôi cùng thịt, chả, trứng kho... có thể chứa calo nhiều hơn nữa. Vì vậy, thường xuyên ăn xôi dễ gây thừa cân, béo phì. Nếu bạn đang cố gắng giảm cân, tốt nhất nên hạn chế ăn xôi.
Trên đây là những người không nên ăn cơm nếp. Nếu bạn thuộc nhóm những người trên hãy tránh xa món ăn này nhé.