Ngay khi tài xế buông chân ga, máy tính trung tâm sẽ hiểu là bạn muốn giảm tốc và điều chỉnh để môtơ điện biến thành máy phát điện.
Về cơ bản, khi đảo chiều từ trường (đảo chiều quay) là một chiếc mô tơ sẽ trở thành máy phát, với vai trò ngược nhau. Trong khi môtơ tiêu thụ điện để tạo chuyển động quay, máy phát lại quay để thu hồi, sinh ra điện. Do vậy, với xe ô tô điện, càng đạp thắng nhiều càng tốt.
Khi tài xế buông ga, lực ma sát, lực hãm sinh ra trong chuyển động quay sẽ sinh ra năng lượng. Năng lượng này sẽ được thu hồi giúp quay máy phát và nạp trở lại pin để dự trữ. Không có năng lượng nuôi chuyển động, đồng thời từ trường ngược của máy phát sẽ khiến xe giảm tốc và tiến tới dừng hẳn.
Một trong những lợi ích lớn của cách phanh này là nó dễ dàng hơn cho những tài xế di chuyển trong điều kiện giao thông đông đúc, xe dừng nghỉ liên tục. Khi đó bàn đạp sẽ chuyển trạng thái chiếc xe nhanh chóng, thay vì phải xoay cổ chân qua lại liên tục giữa phanh và ga.
Xe điện có một hệ thống phanh khác gọi là phanh tái tạo năng lượng, giúp xe ghìm tốc, tiến tới dừng hẳn ngay khi tài xế buông chân ga. (Ảnh minh họa).
Ứng dụng hệ thống phanh tái tạo trên xe điện còn mang tới những lợi ích to lớn khác. Chi phí bảo trì sẽ giảm bởi hiếm khi tài xế phải dùng tới bàn đạp phanh phụ nếu họ không cần phải dừng xe lại trong các trường hợp gấp gáp.
Các hạt bụi siêu nhỏ được tạo ra trong quá trình phanh của xe truyền thống cũng ít đi rất nhiều đối với hệ thống phanh trên xe điện - đây là một trong những tác nhân gây ô nhiễm không khí và nước. Khoảng cách phanh cũng ngắn lại, bởi vì chiếc xe sẽ ngay lập tức giảm tốc khi tài xế nhả bàn đạp ga, thay vì phải chuyển chân sang bàn đạp phanh bên trái theo cách cũ.
Và quan trọng hơn, năng lượng sẽ được tái tạo thay vì bị mất đi, từ đó hiệu suất xe tăng lên. Tesla tính toán, năng lượng được tái tạo hiệu quả tới 65% trong quá trình phanh của chiếc Roadster vào năm 2007.
Tuy vậy, hệ thống phanh tái tạo trên xe điện đòi hỏi tài xế cần cẩn thận hơn khi di chuyển trên đường trơn trượt.
Bởi chiếc xe sẽ giảm tốc rất nhanh khi nhả bàn đạp ga và vì thế lốp xe sẽ có xu hướng dễ bị mất độ bám hơn. Nhưng với bộ lốp tốt và cách tính toán phù hợp của nhà sản xuất, tình huống này có thể được giải quyết không quá phức tạp.