11:38 22/12/2024
Chính trị
Tết Đoan ngọ là một trong những ngày lễ truyền thống độc đáo của Việt Nam. Mặc dù một số nước chấu Á khác cũng ăn Tết Đoan ngọ nhưng ngày lễ này của chúng ta lại có bản sắc riêng, mang ý nghĩa riêng. Với người Việt Nam, 5/5 âm lịch là Tết Giết sâu bọ - những sinh vật làm hại mùa màng và sức khỏe con người.
Mâm cỗ cúng Tết Đoan ngọ theo truyền thống.
Theo truyền thống, trong ngày Tết Đoan ngọ 5/5 âm lịch, mọi người thường thực hiện các nghi thức sau.
Tổ tiên chúng ta quan niệm, trong ngày Tết Đoan ngọ, có thể giết sâu bọ bằng cách ăn thức ăn. Người miền Bắc thường diệt sâu bọ ngay khi thức dậy vào sáng sớm bằng các món cơm rượu nếp, bánh gio và trái cây như mận, vải... Trẻ em vừa ngủ dậy, còn ở trên giường đã được cho dùng các món này và cả trứng luộc, được bôi hùng hoàng vào thóp đầu, ngực, rốn để diệt sâu bọ, sau đó mới đi rửa mặt mũi, chân tay.
Còn người lớn khi vừa dậy không được đặt chân xuống đất ngay mà phải súc miệng 3 lần cho sạch sâu bọ rồi ăn một quả trứng vịt luộc. Sau đó họ mới bước chân ra khỏi giường, uống một ít rượu hoặc ăn bát cơm rượu nếp cho sâu bọ say, tiếp đến ăn trái cây cho sâu bọ chết.
Mâm lễ cúng Tết Đoan ngọ gồm: Hương, hoa, vàng mã, nước, cơm rượu nếp, các loại trái cây như mận, hồng xiêm, dưa hấu, vải, chuối..., bánh gio, chè hạt sen. Tùy theo điều kiện mà có thể thêm bớt các món.
Mâm lễ cúng Tết Đoan ngọ
Vào ngày mùng 5 tháng 5, sau khi ăn cơm rượu nếp để giết sâu bọ, nhiều gia đình chuẩn chuẩn bị nước tắm từ các loại thảo dược như lá mùi, lá tía tô, kinh giới, lá sả, lá tre… Người xưa cho rằng, việc tắm lá thuốc giúp cơ thể thơm tho, khoan khoái dễ chịu, trị được cảm mạo và xua mầm bệnh.
Nhiều người cũng dùng nước lá thơm để gội đầu, xông.
Đây là những kiêng kỵ của dân gian ngày xưa tránh xui xẻo, giữ gia đạo yên ấm. Ngày nay, mọi người thường tham khảo để biết chứ không áp dụng vì những kiêng kỵ này không có cơ sở khoa học.
Người xưa cho rằng, giày dép trong tiếng Hán đồng âm với từ "tà", nếu để lộn xộn, lung tung thì sẽ dễ chiêu dụ tà khí. Vì vậy, mọi người thường để giày dép ngay ngắn, mũi hướng ra ngoài để tránh ảnh hưởng đến đường tài lộc và tình duyên.
Dân gian cho rằng vào ngày 5/5 âm lịch, không nên soi gương 12 giờ đêm vì khoảng thời gian này âm khí hoạt động mạnh, nếu soi gương hay chụp ảnh thì rất dễ chiêu dụ âm khí, không tốt cho sức khỏe và có thể xảy ra những hiện tượng khó lý giải.
Theo quan niệm xưa, mất tiền trong ngày Tết Đoan ngọ sẽ khiến bạn rơi mất tài lộc, vì vậy ngày này dù đi đâu cũng nên cẩn thận bảo vệ tài sản và tiền bạc.
Trong ngày này, các cụ thường dặn nếu đi ra khỏi nhà thì không nên dừng chân ở những nơi âm u, những nơi được cho là nhiều tà khí như bệnh viện, nghĩa trang hay nhà tang lễ… vì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Trên thực tế, những nơi này có thể chứa mầm bệnh, tuy nhiên tình trạng này không chỉ xảy ra trong ngày 5/5.