
Tết Hàn thực diễn ra vào ngày 3/3 Âm lịch hàng năm, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng và đặc biệt trong văn hóa của người Việt Nam. Ngày này không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cơ hội để gia đình quây quần và thưởng thức những món ăn truyền thống.
Trong ngày Tết Hàn thực, các gia đình đều làm lễ cúng gia tiên và thần linh. Mặc dù cuộc sống hiện đại luôn bận rộn, việc chuẩn bị mâm cúng vẫn được người dân thực hiện một cách chu đáo. Mâm cúng thường bao gồm bánh trôi, bánh chay - tượng trưng cho lòng biết ơn và sự tưởng nhớ đối với tổ tiên.
Ngoài ra, gia chủ cần chuẩn bị các vật phẩm như nhang, đèn, hương, trầu cau, mâm ngũ quả, nước sạch... Có nhà dâng cúng món ăn mặn như gà luộc, xôi, rượu… Những món ăn khác có thể được thêm vào tùy theo tập quán của từng gia đình, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm, lòng kính trọng đối với những người đã khuất.
Mâm lễ cúng Tết Hàn thực. (Ảnh: Do Thu Ngoc)
Tết Hàn thực gần với Tết Thanh minh nên một số gia đình cũng tranh thủ dịp này để tảo mộ, một hoạt động cháu tưởng nhớ tổ tiên, dạy dỗ con cái về đạo lý uống nước nhớ nguồn. Làm sạch sẽ, sửa sang lại mộ phần không chỉ là hành động bày tỏ lòng thành kính mà còn thể hiện trách nhiệm của con cháu, tăng cường sự gắn kết và tình cảm gia đình.
Tết Hàn thực cũng là cơ hội để các thế hệ đi trước nhắc nhở con cháu về ý nghĩa của ngày lễ, về cội nguồn và những giá trị văn hóa truyền thống. Việc giáo dục này giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng hơn những phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa cho mai sau.
Trong ngày Tết Hàn thực, mọi người nên hạn chế những lời nói không hay, tránh tạo ra xung đột hoặc mâu thuẫn. Thay vào đó, hãy dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp, những câu chuyện ý nghĩa. Đây là một cách để lan tỏa tinh thần của ngày lễ, mang lại niềm vui và hạnh phúc cho mọi người.
Dưới đây là các bài cúng Tết Hàn thực chuẩn, gồm, văn khấn Tết Hàn thực trong nhà, văn khấn Tết Hàn thực ở ban thần Tài để thực hiện nghi lễ trong ngày 3/3 Âm lịch.
Nam mô A Di Đà Phật
Nam mô A Di Đà Phật
Nam mô A Di Đà Phật
Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị tôn thần.
Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ chúng con là…, ngụ tại…
Hôm nay là ngày 3/3, gặp tiết Hàn thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị tôn thần, nhớ đức cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… (họ của gia chủ) cúi xin thương xót cho con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời vong linh các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, trên bảo dưới nghe.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Dâng cúng bánh trôi, bánh chay lên tổ tiên trong ngày Tết Hàn thực. (Ảnh: TTXVN)
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy Tài thần vị tiền.
Con kính lạy các ngài thần linh, thổ địa cai quản trong xứ này.
Tín chủ con là… ngụ tại…
Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Tín chủ thành sửa biện, hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ cúng dâng, bầy ra trước án kính mời ngài thần Tài, cúi xin thần thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long thịnh vượng, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!