Dưới đây là tám dấu hiệu cho thấy trẻ đang phải lớn lên trong một gia đình "độc hại", nơi phụ huynh thường xuyên ngược đãi hay bỏ bê con cái.
1. Sợ bị thao túng
Điều này xảy ra khá thường xuyên với những đứa trẻ lớn lên trong các gia đình sử dụng biện pháp thao túng (bắt hành động theo chủ ý của bố mẹ). Hành vi này là một kiểu lạm dụng cảm xúc, có thể khiến trẻ ít tin tưởng người xung quanh và luôn muốn tránh né.
2. Gặp khó khăn trong tương tác xã hội
Khi được nuôi dưỡng trong bầu không khí căng thẳng, bị thao túng và ngược đãi cả về thể xác lẫn tinh thần, trẻ sẽ bị ảnh hưởng khi trưởng thành. Một số phụ huynh không thể cung cấp cho con sự hỗ trợ cần thiết khiến con có cảm giác cần phải cảnh giác. Cuối cùng, những đứa trẻ sẽ gặp khó khăn trong việc tin tưởng và mở lòng với những người xung quanh, ngay cả thành viên gia đình.
Hơn nữa, việc bị gia đình ngược đãi hay bỏ bê quá lâu cũng khiến trẻ không còn tin vào những mối quan hệ lành mạnh khác. Chúng luôn nghĩ mọi người đều phản ứng thái quá, đòi hỏi, đổ lỗi và gây thất vọng.
3. Khó vượt qua thất bại
Lớn lên trong môi trường "độc hại", trẻ cảm thấy mình không tốt, thậm chí là vô dụng. Phụ huynh có thể luôn đòi hỏi con quá mức và đổ lỗi khi con không đáp ứng mong đợi. Về cơ bản, họ khiến đứa trẻ hình thành lòng tự trọng thấp, thiếu kỹ năng tự chăm sóc bản thân. Đó là lý do dù sai lầm hay thất bại nhỏ nhất cũng có thể làm trẻ hoảng sợ và nổi cơn thịnh nộ.
4. Thiếu khả năng tự đánh giá bản thân
Sự tự tin, lòng tự trọng thuộc về sức khỏe tinh thần, nó cũng quan trọng như cảm giác được yêu thương. Nếu bị bố mẹ ngược đãi, đứa trẻ có thể bắt đầu gặp vấn đề với thế giới nội tâm, tính cách và lòng tự trọng. Điều này dẫn đến những tác động tiêu cực như lo lắng, thậm chí là trầm cảm.
5. Thường xuyên tự chỉ trích
Sống trong môi trường bố mẹ thường xuyên thao túng, ngược đãi, trẻ sẽ cảm thấy mình ngu ngốc, vô dụng và không xứng đáng nhận những điều tốt đẹp. Trong bất cứ việc gì, trẻ thường tự đổ lỗi cho mình rồi tự chỉ trích và hay do dự. Chúng chấp nhận nghĩ rằng mình tệ hơn người khác, cảm thấy đau khổ, nhưng không thể thay đổi vì không nhận được sự giúp đỡ cần thiết về tinh thần.
(Ảnh: Bright Side)
6. Đặt cảm xúc của mình xuống cuối cùng
Bố mẹ ngược đãi bằng lời nói hoặc thể xác thường không để ý đến cảm xúc của con trẻ. Nếu đứa trẻ cố gắng thể hiện cảm xúc, chúng có thể bị ngược đãi nhiều hơn. Kết quả là trẻ quen với việc che giấu nỗi đau, sự oán giận. Khi lớn lên, chúng sẽ luôn đặt cảm xúc của người khác lên trên cảm xúc của mình.
Cảm xúc bị kìm nén cũng ảnh hưởng đến việc tự nhìn nhận về mình. Trẻ sẽ không cảm nhận được mình là ai, như thế nào và muốn gì nên thất bại trong việc phát triển bản thân. Về mặt tinh thần, chúng luôn bị kìm hãm bởi sự không chắc chắn và thiếu gần gũi trước đó.
7. Luôn cảm thấy giống đứa trẻ cần giúp đỡ
Những phụ huynh hay ngược đãi con thường không chịu công nhận con đã trưởng thành. Cho dù trẻ bao nhiêu tuổi, họ cũng luôn đối xử, kiểm soát chúng như một đứa trẻ bất lực. Nếu con phản kháng, họ sẽ xúc phạm khiến con cảm thấy có lỗi.
Một đứa trẻ không được phép tự đưa ra quyết định, bị xâm phạm quyền riêng tư và không cảm thấy độc lập thì không thể thoát được tâm trạng lo lắng, sợ hãi mỗi khi bắt đầu một cái gì đó mới hoặc không hòa nhập được với xã hội.
8. Thường cảm thấy lo lắng
Đứa trẻ bị ngược đãi cả về thể xác lẫn tinh thần thường mắc chứng rối loạn lo âu. Khi lớn lên, chúng sẽ gặp khó khăn để tập trung, hay cáu kỉnh và căng thẳng.