Những chính sách, luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2015

Ngoài ra, sẽ thực hiện điều chỉnh tăng 8% đối với lương hưu, trợ cấp ưu đãi người có công và tiền lương đối với cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang có thu nhập thấp (hệ số lương từ 2,34 trở xuống) từ ngày 01/01/2015. Nội dung này được quy định tại Nghị quyết 78/2014/QH13 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2015 của Quốc hội.

Nội dung này được quy định tại Nghị định 66/2013/NĐ-CP  và Thông tư 07/2013/TT-BNV  hướng dẫn thực hiện Nghị định 66.

Theo Nghị định 27/2014/NĐ-CP mức lương này áp dụng đối với người lao động giúp việc gia đình theo quy định tại khoản 1 Điều 179 Bộ luật Lao động 2012  và không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.

Như vậy, mức lương đối với người giúp việc gia đình cũng phải thay đổi theo mức lương tối thiểu vùng mới từ ngày 01/01/2015.

Từ ngày 01/01/2015 mức lương tối thiểu ngành cũng được điều chỉnh cho phù hợp với mức lương tối thiểu vùng mới.

Từ 01/01/2015: Giảm giá trần vé máy bay nội địa

Từ 01/01/2015, mức tối đa khung giá cước vận chuyển hành khách hạng phổ thông trên các đường bay nội địa còn vị thế độc quyền (chưa gồm thuế GTGT) là 4.250 đồng/hành khách.km (hiện hành là 5.000 đồng).

Căn cứ mức trần khung giá cước trên, Cục Hàng không Việt Nam phải hướng dẫn xác định mức giá vé cụ thể áp dụng thống nhất cho các Hãng hàng không phù hợp với từng thời kỳ trên cơ sở chi phí vận chuyển, tình hình thị trường.

Đồng thời, Cục Hàng không Việt Nam cụ thể hoá mức tối đa giá vé theo 5 nhóm cự ly vận chuyển và công bố danh mục các đường bay nội địa theo nhóm cự ly.

Nội dung trên được quy định tại Quyết định 3282/QĐ-BTC ngày 19/12/2014 và thay thế Quyết định 2967/QĐ-BTC ngày 06/12/2011.

Luật hôn nhân gia đình: Không cấm kết hôn đồng giới

Theo luật mới, từ 1/1/2015, Luật Hôn nhân gia đình 2014 bỏ quy định “cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính” nhưng quy định cụ thể “không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính-Khoản 2 Điều 8”. 

Như vậy những người đồng giới tính vẫn có thể kết hôn tuy nhiên sẽ không được pháp luật bảo vệ khi có tranh chấp xảy ra. Đây cũng được coi là một bước tiến nhỏ trong việc nhìn nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính của nhà nước ta trong tình hình xã hội hiện nay.

Nâng độ tuổi kết hôn của nữ thành đủ 18 tuổi thay vì vừa bước qua tuổi 18 như quy định tại Luật Hôn nhân gia đình 2000.

Luật Hôn nhân gia đình mới chính thức cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Việc mang thai hộ chỉ được áp dụng khi có đầy đủ các điều kiện về cả người nhờ mang thai hộ và người mang thai hộ.

Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam

Ngoài việc thay đổi một số quy định về thời hạn thị thực, Luật mới quy định: Thị thực có giá trị một lần hoặc nhiều lần và không được chuyển đổi mục đích. Do đó, người nước ngoài hoạt động tại Việt Nam phải phù hợp với mục đích nhập cảnh.

Ký hiệu thị thực cũng có sự thay đổi so với quy định cũ. Thị thực hết hạn, được xem xét cấp thị thực mới. Thời hạn thị thực ngắn hơn thời hạn hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế ít nhất 30 ngày.

Người nước ngoài có thị thực ký hiệu ĐT, LĐ thì cấp tạm trú không quá 12 tháng và được xem xét cấp thẻ tạm trú. Đối với người được miễn thị thực vào khu kinh tế cửa khẩu thì được cấp tạm trú 15 ngày; vào đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt thì được cấp tạm trú 30 ngày.

Đối với người nước ngoài có thẻ thường trú hoặc thẻ tạm trú còn giá trị sử dụng thì không cấp tạm trú. Cư trú tại Việt Nam, người nước ngoài cần lưu ý việc khai báo tạm trú.

Luật Xây dựng: Tăng cường quản lý về xây dựng

Luật Xây dựng 2014 có nhiều điểm mới tăng cường kiểm soát, quản lý chất lượng xây dựng ở tất cả các khâu trong quá trình đầu tư xây dựng, đảm bảo công khai, minh bạch về quy trình cấp giấy phép xây dựng; khắc phục trình trạng quy hoạch chồng lấn, quy hoạch treo, đảm bảo dự án đầu tư xây dựng đúng mục tiêu, chất lượng, hiệu quả, nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước về xây dựng.

Luật Xây dựng mới mở rộng phạm vi điều chỉnh các hoạt động xây dựng. Các dự án đầu tư có sản phẩm là công trình xây dựng đều phải bị chi phối bởi luật này, đặc biệt là trách nhiệm thẩm định dự án đầu tư xây dựng được xác định thuộc về cơ quan chuyên môn về xây dựng.

Các trường hợp được miễn cấp GPXD: Nhà ở thuộc dự án phát triển nhà ở, dự án phát triển đô thị có quy mô dưới 7 tầng, tổng diện tích sàn dưới 500 m2, có quy hoạch 1/500 được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; công trình XD trong dự án khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, có quy hoạch 1/500 được phê duyệt, được thẩm định thiết kế cơ sở theo luật này.

Tạo điều kiện mở thủ tục phá sản

Luật Phá sản quy định cá nhân doanh nghiệp được hành nghề quản lý, thanh lý tài sản trong quá trình giải quyết phá sản gồm: quản tài viên và doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản. Quy định này nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong cơ chế phối hợp, tính chất kiêm nhiệm của các thành viên trong Tổ quản lý, thanh lý tài sản theo quy định của Luật Phá sản năm 2004.

Ngoài ra, so với luật cũ, Luật mới quy định theo hướng mở rộng phạm vi và tạo điều kiện cho các chủ thể thực hiện quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản để đảm bảo quyền lợi của mình. Trước đây trong Luật Phá sản 2004, người lao động phải nộp đơn thông qua đại diện, thì trong luật mới, người lao động có quyền tự mình nộp đơn mà không cần phải thông qua đại diện.

Luật Phá sản 2014 cũng không quy định giới hạn các khoản nợ. Điều này có thể hiểu là bất kỳ khoản nợ nào dù là nợ lương, nợ thuế, nợ bảo hiểm xã hội, khoản nợ phát sinh từ hợp đồng... thì chủ nợ là cá nhân, cơ quan, tổ chức đều có quyền yêu cầu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã.

Theo Luật mới, thời hạn phải thanh toán được quy định là 3 tháng giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã chưa có khả năng thanh toán có thể tìm các phương án khác để thanh toán nợ đến hạn trước khi bị coi là lâm vào tình trạng phá sản.

Luật Hải quan: Triển khai phương thức khai hải quan điện tử

Luật quy định việc khai hải quan được thực hiện theo phương thức điện tử, việc khai trên tờ khai giấy chỉ áp dụng đối với một số trường hợp cụ thể do Chính phủ quy định. Việc kiểm tra hồ sơ hải quan được thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan hoặc trực tiếp bởi công chức hải quan.

Thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia trong hoạt động nghiệp vụ hải quan, theo đó cho phép người khai hải quan gửi thông tin, chứng từ điện tử để thực hiện thủ tục hải quan và thủ tục của cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thông qua một hệ thống thông tin tích hợp.

Cơ quan quản lý nhà nước quyết định cho phép hàng hóa được xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh; cơ quan hải quan quyết định thông quan, giải phóng hàng hóa trên hệ thống thông tin tích hợp. Đây là một trong những quy định mới của Luật này.

Ngoài ra, người khai hải quan được nộp tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh hoặc chứng từ thay thế tờ khai hải quan để thông quan đối với trường hợp doanh nghiệp ưu tiên hoặc hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp, hàng hóa chuyên dùng phục vụ an ninh, quốc phòng.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh hoặc kể từ ngày nộp chứng từ thay thế tờ khai hải quan, người khai hải quan phải nộp tờ khai hải quan hoàn chỉnh và các chứng từ liên quan thuộc hồ sơ hải quan.

Các trường hợp được miễn kiểm tra thực tế khi làm thủ tục hải quan gồm: Hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp; Hàng hóa chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh; Hàng hóa thuộc trường hợp đặc biệt khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Được phép chuyển nhượng Văn phòng công chứng

Luật mới quy định chặt chẽ hơn về tiêu chuẩn công chứng viên, thời gian đào tạo nghề công chứng là 12 tháng.

Siết chặt điều kiện được miễn đào tạo nghề công chứng: Theo Luật Công chứng năm 2006, người đã là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, luật sư đã hành nghề từ 3 năm trở lên có thể được miễn đào tạo nghề công chứng thì nay thời hạn này là 5 năm.

Luật mới quy định người được miễn đào tạo nghề công chứng phải tham gia khóa bồi dưỡng 3 tháng về kỹ năng hành nghề công chứng và quy tắc đạo đức hành nghề công chứng trước khi bổ nhiệm công chứng viên.

Luật quy định khuyến khích phát triển Văn phòng công chứng theo định hướng xã hội hóa.

Tổ chức hành nghề công chứng có quyền cung cấp dịch vụ công chứng ngoài ngày, giờ làm việc hành chính nhà nước, có quyền ký hợp đồng với công chứng viên… Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên là loại hình bảo hiểm bắt buộc…

Luật mới cho phép được phép chuyển nhượng văn phòng công chứng.

Luật Bảo vệ môi trường: Luật hóa nhiều quy định về bảo vệ môi trường

Luật Bảo vệ môi trường 2014 tăng thêm nhiều quy định hơn Luật hiện hành; luật hóa những chủ trương, chính sách mới về BVMT; mở rộng và cụ thể hóa một số nội dung về BVMT; xử lý những trùng lặp và mâu thuẫn với các luật khác để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; tạo tiền đề pháp lý để xây dựng các nghị định về BVMT và xây dựng các luật về bảo vệ các thành phần môi trường trong tương lai.

Luật cũng quy định chương riêng về ứng phó với biến đổi khí hậu; quy định về bảo vệ môi trường biển và hải đảo.

Ngoài ra, Luật cũng đã bổ sung các quy định về tăng trưởng xanh, cơ sở, sản phẩm thân thiện với môi trường nhằm hướng tới sự phát triển bền vững; bổ sung các quy định về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm. Kiểm soát chất độc Dioxin có nguồn gốc diệt cỏ do Mỹ sử dụng trong chiến tranh; kiểm soát việc sản xuất, nhập khẩu và sử dụng hóa chất nói chung và đặc biệt là thuốc bảo vệ thực vật, thú y; bảo vệ môi trường nông nghiệp, nông thôn.

Luật Giao thông đường thủy nội địa

Luật sửa đổi, bổ sung mới quy định phát triển giao thông đường thủy nội địa phải phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông vận tải, bảo đảm quốc phòng an ninh.

Phát triển cơ cấu hạ tầng giao thông vận tải đường thủy nội địa theo hướng hiện đại, đồng bộ về luồng, tuyến, cảng, bến, công nghệ quản lý, xếp dỡ hàng hóa; bảo đảm an toàn giao thông, phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; phát triển vận tải đường thủy nội địa phải kết nối đồng bộ với các phương thức vận tải khác.

Hoạt động tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa là hoạt động mang tính bắt buộc đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan. Luật sửa đổi, bổ sung đã bổ sung 4 điều quy định cụ thể về tìm kiếm cứu nạn giao thông đường thủy nội địa; nguyên tắc hoạt động tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi xảy ra tai nạn giao thông đường thủy nội địa và các bảo đảm điều kiện cho hoạt động tìm kiếm, cứu hộ giao thông đường thủy nội địa.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều các luật về Thuế

Theo quy định tại Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế, từ ngày 1/1/2015 thu nhập từ hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân có Giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định, có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống, thu nhập từ trúng thưởng trong casino sẽ không thuộc đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân.

Sửa đổi về thuế suất thuế thu nhập cá nhân kinh doanh như sau: Phân phối, cung cấp hàng hoá: 0,5%; Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2%. Riêng hoạt động cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp: 5%; Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hoá, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 1,5%; Hoạt động kinh doanh khác: 1%.

Bãi bỏ phạt chậm nộp thuế 0,07%/ngày đối với số ngày chậm nộp vượt quá thời hạn 90 ngày. Như vậy, từ ngày 1/1/2015, người nộp thuế chậm nộp tiền thuế so với thời hạn quy định, thời hạn gia hạn nộp thuế, thời hạn ghi trong thông báo của cơ quan quản lý thuế, thời hạn trong quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế chỉ phải nộp đủ tiền thuế và tiền chậm nộp theo mức 0,05%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp.