Sở dĩ phụ huynh thường áp dụng biện pháp trừng phạt trẻ nặng nề vì có những quan niệm sai lầm như cho rằng người lớn luôn đúng, trẻ phải luôn biết tuân theo mệnh lệnh, phạt con càng nghiêm càng tốt để trẻ biết vâng lời, ngoan ngoãn, phải nghiêm khắc thì mới được trẻ tôn trọng, trẻ dễ hư nếu không bị đánh…
Trừng phạt thân thể là những hành vi gây đau đớn hoặc thương tích cho cơ thể của trẻ như đánh, cấu véo, đá, tát, nhốt, treo, bắt quỳ, không cho ăn uống… Trừng phạt tinh thần là những hành vi gây tổn thương về tâm lý tình cảm như mắng chửi, chế nhạo, sỉ nhục, đe dọa, không chăm sóc, bỏ rơi…
Những cách phạt con sai lầm trên gây ra những hậu quả xấu về mặt tâm lý như trẻ không hiểu tại sao cha mẹ nói yêu quý nhưng lại đánh mắng mình, lo lắng, sợ hãi, mất tự tin, tức giận tìm cách trả thù, tìm cách lừa dối đối phó để lần sau không bị phạt, trở nên trơ lì không biết sợ, hiểu sai rằng bằng bạo lực có thể giải quyết được vấn đề…
Nếu còn nhỏ mà hay bị trừng phạt, trẻ sẽ hình thành nhân cách không ổn định và sau này, có thể lại giáo dục con cái theo kiểu trừng phạt.
Khi con la hét, khóc lóc mất kiểm soát
Bạn hãy yêu cầu con đi vào phòng, không được phép ra ngoài và tiếp tục khóc trong 10 phút. Đó là khoảng thời gian rất dài đối với trẻ, và chúng sẽ không vui khi được bố mẹ bảo khóc đi.
Một cách khác để xử lý cơn cáu kỉnh là nói: “Việc con đang làm quá gây rối cho căn nhà này. Con có thể tiếp tục ở sân sau. Khi khóc xong, con được chào mừng trở lại”. Không có khán giả, cơn cáu kỉnh của trẻ cũng biến mất.
Khi trẻ không hoàn thành công việc mẹ giao vì mải xem tivi/ chơi đùa
Trong trường hợp trẻ không hoàn thành “trách nhiệm”, mẹ có thể tước đi của con một “quyền” nào đó. Ví dụ trẻ không làm bài tập về nhà đúng giờ, mẹ có thể không cho bé xem tivi vào các buổi tối. Như vậy, bé sẽ hiểu ra rằng khi con không hoàn thành trách nhiệm của mình, thì con cũng không được phép làm những điều mình thích.
Khi trẻ chạy nhảy linh tinh, cố tình nghịch phá
Trước hết cần nhắc cha mẹ, đừng cố kiềm chế rồi sau đó đột ngột quát con khiến bé hoảng sợ. Chúng ta nhìn thấy con chạy nhảy và cảm thấy rất bực mình, tuy nhiên cố gắng phớt lời. Tiếp theo sau đó, bạn lại thấy bé đang lục tung hộp trang điểm của mẹ, và sau đó hét to “Con làm gì thế, thôi ngay”. Trẻ sẽ không thể hiểu nổi vì sao phút trước mẹ còn rất nhẹ nhàng thoải mái, phút sau đã quát ầm ĩ.
Thay vào đó, mẹ nên nhẹ nhàng ra quy tắc với con ngay từ ban đầu “Nếu con chạy nhảy, quậy phá, mẹ sẽ bắt con đứng úp mặt góc tường từ 5 đến 15 phút”. Với cách làm này, trẻ sẽ có thời gian bình tĩnh lại, đồng thời cũng ý thức được là đang bị phạt nên sẽ không dám chạy nhảy nữa.
Khi con vẽ bậy lên tường, vứt đồ đạc lung tung
Có thể áp dụng khi bé mắc lỗi vẽ bậy lên tường, vứt đồ chơi, đồ đạc lung tung bằng cách vừa giúp rèn luyện trẻ khả năng làm việc nhà, đồng thời rèn luyện cho con ý thức trách nhiệm. Đó là, khi con bày bừa ra thì chính con phải là người dọn dẹp chúng chứ không phải người khác.
Phạt con làm việc nhà cũng là cách rèn luyện tinh thần trách nhiệm của con.
Khi bé mắc lỗi thích dùng bạo lực, nói dối, lấy đồ của người khác
Khi trẻ mắc những lỗi này, nghĩa là con bạn đang rất gần với ranh giới của một đứa trẻ hư. Và việc đánh chửi con chỉ càng đẩy con bạn đến gần hơn ngưỡng hư hỏng mà thôi. Hãy yêu cầu con phải đọc hết một cuốn sách mà bạn chọn, thường là những cuốn sách mang tính chất giáo dục.
Sau đó con phải chép phạt 1 câu hoặc 1 đoạn ý nghĩa nào đó trong cuốn sách. Theo các nhà tâm lý, việc đọc sách và chép phạt sẽ giúp điều chỉnh tâm lý và hành vi của trẻ rất tốt.