Quy chế tuyển sinh THCS và THPT mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các trường xét tuyển vào lớp 6, không tổ chức thi. Ở quy chế cũ, Bộ cho phép các trường có số đăng ký nhiều hơn chỉ tiêu có thể xét tuyển kết hợp với kiểm tra, đánh giá năng lực. Nội dung này khiến nhiều trường chất lượng cao, tư thục ở Hà Nội than khó thực hiện.
Bà Văn Thùy Dương, Phó hiệu trưởng trường THCS - THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội cho rằng, việc Bộ GD&ĐT cấm các trường tổ chức thi tuyển vào lớp 6 sẽ gây khó khăn tuyển sinh, khó đảm bảo công bằng trong cạnh tranh đầu vào, nhất là với các trường chất lượng cao, trường ngoài công lập hot.
Nữ hiệu phó lấy ví dụ, năm nay trường THCS - THPT Lương Thế Vinh cơ sở A dự kiến tuyển 300 chỉ tiêu vào lớp 6, tương tự các năm, số học sinh nộp đơn dự thi khoảng 3.500, tỷ lệ khoảng 1 chọi 11 - 15.
Nếu không được tổ chức thi, trường rất khó xét tuyển, bởi hầu hết các em đều có học lực khá giỏi trở lên, thậm chí tỷ lệ học bạ đạt xuất sắc chiếm hơn nửa. Để xét chọn 300 chỉ tiêu giữa "một rừng hồ sơ đẹp như mơ là điều gần như không thể". Kể cả việc các trường đưa ra nhiều tiêu chí phụ cũng khó đảm bảo tính công bằng, cạnh tranh giữa các học sinh. Việc này rất dễ nảy sinh bất cập và hệ lụy.
Thí sinh tham gia thi vào lớp 6 trường THCS Ngoại ngữ (Đại học Ngoại ngữ) năm 2024. (Ảnh minh hoạ)
"Cách đây nhiều năm, chủ trương cấm thi tuyển vào THCS khiến nhiều trường điêu đứng trước hàng nghìn học bạ long lanh toàn điểm 10. Kể cả đưa ra tiêu chí phụ cũng rất khó chọn vì giờ em nào cũng có chứng chỉ ngoại ngữ, các giải thưởng, kỹ năng mềm... gần như không khả thi và có thể vỡ trận bất cứ lúc nào", bà Dương lo lắng.
Do đó, bà mong muốn cơ quan chức năng, Sở GD&ĐT Hà Nội sớm có hướng dẫn cụ thể. Trước mắt nhà trường sẽ phải họp để lên phương án, chẳng hạn sắp tới sẽ phải phỏng vấn hoặc thực hiện theo cách: cho học sinh tham gia một ngày trải nghiệm và phỏng vấn.
Về lâu dài, nữ hiệu phó đề xuất phương án nếu không được tổ chức thi tuyển rộng rãi thì cũng nên xem xét cho phép các trường thực hiện khảo sát chất lượng học sinh thông qua bài test đánh giá, vừa để các trường xét học bổng và vừa làm căn cứ cộng điểm vào phần xét học bạ, đánh giá đúng năng lực từng cấp độ học sinh.
Đại diện trường THCS Đoàn Thị Điểm (Hà Nôi) chung nỗi băn khoăn khó tuyển sinh lớp 6 nếu không được tổ chức làm bài thi đầu vào. Như các năm trước, trường tuyển khoảng hơn 900 chỉ tiêu, số lượng hồ sơ thí sinh lớn nên sẽ trải qua 2 vòng. Trong đó vòng 1 xét hồ sơ học bạ, vòng 2 thực hiện bài thi khảo sát chất lượng để chọn ra thí sinh đáp ứng được điều kiện của nhà trường.
Vị này lo nếu không có bài thi khảo sát thì trường không thể tuyển chọn chính xác các em học lực tốt, đáp ứng yêu cầu học tập, mục tiêu của trường. Do đó, đại diện trường mong Sở GD&ĐT sớm ban hành hướng dẫn chi tiết và có những gợi mở cho các trường tư thục, chất lượng trong xét tuyển đầu vào đảm bảo công bằng cho thí sinh và thuận lợi cho các cơ sở giáo dục.
Ông Nguyễn Quang Tùng, Hiệu trưởng trường THCS - THPT M.V.Lômônôxốp cũng cho biết, sẽ chờ hướng dẫn, chỉ đạo của Sở GD&ĐT Hà Nội. "Chúng tôi sẽ thực hiện nghiêm túc các quy định của Sở GD&ĐT, Bộ GD&ĐT trong công tác tuyển sinh. Về cơ bản, nhà trường luôn sẵn sàng các phương án tuyển sinh, đảm bảo minh bạch và công bằng", ông Tùng nói.
Để chuẩn bị cho việc tuyển sinh đầu vào lớp 6, hầu hết các trường tư thục top đầu ở Hà Nội đều thông báo cho phụ huynh, thí sinh đăng ký dự thi, nộp hồ sơ từ tháng 11, 12/2024. Giờ Bộ GD&ĐT ban hành quy chế với nhiều điểm đổi mới cũng khiến các trường trở tay không kịp.
Trong đó, trường THCS-THPT Newton tổ chức kỳ thi học bổng để tuyển sinh học sinh tài năng vào đầu tháng 12/2024. Trường Ngôi sao Hà Nội tổ chức tuyển học sinh tài năng bằng kỳ thi học bổng vào cuối tháng 2 tới. Hay trường THCS và THPT Nguyễn Siêu cũng dự kiến tổ chức thi tuyển lớp 6 vào tháng 1 này.
Không chỉ các trường tư thục top đầu, đại diện trường THCS Thanh Xuân (Hà Nội) cũng lo lắng về công tác tuyển sinh vào lớp 6 năm nay. Trường là một trong những cơ sở giáo dục chất lượng cao của thành phố, hằng năm đều tổ chức thi tuyển để lựa chọn học sinh đầu vào, tỷ lệ chọi luôn ở top cao 1 chọi 5 - 7.
"Là trường chất lượng cao mà chỉ xét tuyển bằng học bạ để chọn đầu vào, không tổ chức thi công bằng, cạnh tranh thì rất khó lọc ra những nhân tố tốt. Chỉ tổ chức bài thi mới đánh giá được hết năng lực của thí sinh và thuyết phục phụ huynh rằng kết quả thi thế nào thì trường chọn thế ấy, không thiên vị, không lo xin cho", vị này nói.
TP.HCM đề xuất tổ chức khảo sát vào lớp 6
Trao đổi với báo chí, một lãnh đạo Sở GD&ĐT TP.HCM cho biết, sẽ đề xuất UBND thành phố cho phép dùng học bạ kết hợp với bài khảo sát để làm căn cứ tuyển sinh đầu vào lớp 6. Ví dụ như, tiêu chí xét tuyển có thể là điểm trung bình học bạ ở bậc tiểu học, năng lực ngoại ngữ hoặc điểm bài khảo sát.
Vị này cũng chia sẻ lý do đưa ra đề xuất này là bởi trong quy chế, Bộ GD&ĐT vẫn cho phép các Sở được chủ động đặt tiêu chí xét tuyển vào lớp 6, miễn sao đảm bảo công bằng và phù hợp tình hình địa phương.