Buổi lễ này có sự tham dự của Nhà vua Nhật Bản Naruhito, Hoàng hậu và Thủ tướng Suga Yoshihide cùng nhiều người thân của những nạn nhân. Sự kiện bị giới hạn quy mô tổ chức do Tokyo vẫn đang trong thời gian áp dụng tình trạng khẩn cấp chống đại dịch COVID-19.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Suga cam kết tiếp tục hỗ trợ tái thiết tại khu vực chịu ảnh hưởng lớn của thảm họa. Nhà vua Naruhito bày tỏ mong muốn cuộc sống của người dân sớm trở lại bình yên và ổn định.
Ngoài Tokyo, tại các tỉnh Iwate, Miyagi, Fukushima và một số khu vực khác cũng tổ chức lễ tưởng niệm này. Đồng thời với buổi lễ, đúng 14h 46 phút, toàn thể người dân Nhật Bản đều mặc niệm trong vòng 1 phút.
Nhà vua và Hoàng hậu cúi đầu mặc niệm những nạn nhân của thảm họa. (Ảnh: NHK)
Đến nay, vẫn còn 2.525 người mất tích, số người thiệt mạng là hơn 18.000, trong đó hơn 3.700 người bị chết trong 10 năm sống tại những nơi sơ tán. Điều đó nghĩa là thảm họa đã khép lại nhưng hậu quả của nó vẫn kéo dài cho đến hôm nay và có thể trong một thời gian nữa.
Để khắc phục thiệt hại do thảm họa kép này và sự cố rò rỉ của nhà máy điện hạt nhân Fukushima, trong vòng 10 năm qua, Nhật Bản phải chi tới 38.000 tỷ yên cho việc xây dựng lại thành phố, hệ thống đê điều, chắn sóng, hệ thống giao thông, trường học… tại khu vực Tohoku, tập trung vào các tỉnh chịu thiệt hại nặng nề nhất là Iwate, Miyagi và Fukushima.
Công việc khắc phục hậu quả vẫn còn kéo dài thêm 10 năm nữa cho đến 2031 và được xác định là giai đoạn hai của công cuộc tái thiết. Nhật Bản đã quyết định chi thêm 15 tỷ USD cho việc này. Để bù vào số tiền trên, chính phủ Nhật đã phải xây dựng kế hoạch tăng thuế tạm thời với mục đích khắc phục hậu quả thảm họa. Thời gian tăng thuế này sẽ được thực hiện trong khoảng thời gian 37 năm liên tiếp.
Mặc dù đa số công trình trong kế hoạch tái thiết đã xong nhưng có tới 60% hệ thống không được người dân sử dụng. Rất nhiều người, đa phần là thanh niên, đã không vượt qua được nỗi ám ảnh cũng như những lo ngại về mức độ an toàn liên quan đến chất phóng xạ. Trường mới nhưng vẫn vắng bóng học sinh, nhà mới nhưng vắng tiếng cười. Có lẽ để mọi thứ dần trở lại như trước, vẫn cần thêm thời gian.