Người đứng sau vụ điều tra khiến cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố

Sau khi đại bồi thẩm đoàn ở Manhattan quyết định truy tố cựu Tổng thống Donald Trump về khoản tiền bịt miệng cho sao phim khiêu dâm Stormy Daniels năm 2016, ông Bragg, một đảng viên Dân chủ, hiện đã ghi tên mình vào lịch sử, với tư cách là người đứng sau cuộc bỏ phiếu đầu tiên truy tố hình sự một cựu Tổng thống.

Công tố viên quận Manhattan Alvin Bragg. (Ảnh: Reuters)

Tập trung vào tội phạm cổ cồn trắng

Ông Bragg, 49 tuổi, từng là cựu trợ lý tổng chưởng lý bang New York. Năm 2021, ông được bầu làm công tố viên da đen đầu tiên của quận Manhattan và là người thứ tư giữ chức vụ này trong 80 năm.

Văn phòng này truy tố gần như tất cả vụ án hình sự ở Manhattan, với khoảng 500 luật sư, theo AP. Công tố viên quận cũng là một nhân vật chính trị quan trọng, giám sát các vụ án thường liên quan đến những bị cáo giàu có, nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng.

Theo tiểu sử của ông tại văn phòng, ông Bragg đã tập trung vào việc "bảo vệ người dân New York hàng ngày khỏi sự lạm dụng của những kẻ có quyền lực và sửa chữa những bất công trong quá khứ bằng việc hủy bỏ những bản án sai trái".

Ông Bragg đã có khoảng hai thập kỷ làm việc với tư cách là công tố viên, thường xuyên tập trung vào tội phạm cổ cồn trắng.

Ông từng tuyên bố về việc kiện ông Trump hoặc chính quyền của ông hơn 100 lần. Người đàn ông này đã dẫn dắt vụ kiện năm 2018 của tổng chưởng lý New York chống lại Quỹ Donald J. Trump. Tổ chức này đã trả 2 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại theo lệnh của tòa án vì sử dụng trái phép các quỹ từ thiện.

Trong nhiệm kỳ của mình tại văn phòng tổng chưởng lý, ông Bragg cũng đã thực hiện các cuộc điều tra về Harvey Weinstein và môi trường làm việc của công ty này.

Ông cũng điều tra chính sách “stop-and-frisk” gây tranh cãi của Sở Cảnh sát New York, tức là bất ngờ chặn lại một người đi đường nếu có dấu hiệu khả nghi và lục soát xem người này có sở hữu súng trái phép không.

Tuy nhiên, ông Bragg cũng hứng một số chỉ trích đáng chú ý. Đứng đầu trong số đó là chỉ trích của Mark Pomerantz, một công tố viên giàu kinh nghiệm ở New York. Ông Pomerantz đã tham gia cuộc điều tra về ông Trump do Cyrus Vance Jr - người tiền nhiệm của ông Bragg - bắt đầu, nhưng đã từ chức vào tháng 2/2022.

Trong lá thư từ chức của mình, ông Pomerantz cho biết ông Trump "đã phạm nhiều trọng tội" trong các vấn đề kinh doanh và chính trị của mình. Ông đồng thời gọi quyết định ban đầu của ông Bragg nhằm ngừng theo đuổi một bản cáo trạng là "một sự thất bại nghiêm trọng của công lý".

Tuy nhiên, ông Bragg đã triệu tập một đại bồi thẩm đoàn mới vào đầu năm nay, sau khi kết án thành công công ty gia đình của ông Trump về tội gian lận thuế.

Tháng trước, ông Pomerantz đã xuất bản một cuốn sách, trong đó ông mô tả những nỗ lực nhằm biến khoản tiền bịt miệng của ông Trump cho bà Stormy Daniels trở thành biện pháp khả thi để truy tố vị cựu tổng thống.

Ông Pomerantz gọi khoản thanh toán cho bà Daniels là “vụ án zombie” vì nó sẽ không chết. Một tháng sau, Guardian khẳng định có thông tin cho rằng ông Bragg đang nhắm đến bản cáo trạng chống lại ông Trump trong vụ án này.

Từng hứng nhiều chỉ trích

Tiểu sử chính thức của ông Bragg hiện nêu bật bản cáo trạng gồm sáu tội danh chống lại Steve Bannon - đồng minh của ông Trump vì tội lừa đảo và kết án Allen Weisselberg, Giám đốc tài chính của Trump Organization, vì tội trốn thuế.

Ông Bragg cũng đã phải đối mặt với những lời chỉ trích về cách tiếp cận tội phạm của mình, đặc biệt là từ Keechant Sewell - ủy viên cảnh sát thành phố New York.

Ngoài cuộc điều tra đang diễn ra về ông Trump, công tố viên Bragg đã bị chỉ trích gay gắt vì quá khoan dung, trong khi thành phố phải vật lộn với tội phạm gia tăng.

Vào đầu năm 2022, ông Bragg đã ban hành một bản ghi nhớ chỉ đạo các công tố viên tránh đề xuất bản án tù cho mọi người, trừ những tội nghiêm trọng nhất.

Ở một thành phố mà tội phạm luôn là một vấn đề chính trị quan trọng, bà Sewell nhận định cảnh sát New York “rất lo lắng” trước điều đó.

Trong khi đó, ông Bragg cho biết bản ghi nhớ đó đã bị hiểu sai. Sau cuộc họp, ông và bà Sewell đồng tình rằng “cảnh sát và các công tố viên sẽ cân nhắc các sự kiện và hoàn cảnh riêng lẻ của từng vụ án nhằm hướng tới công lý và cùng nhau hợp tác để giữ an toàn cho người dân New York”.

Công tố viên Bragg cũng đã bị đe dọa ám sát trong một bức thư có chứa bột màu trắng, vài giờ sau khi ông Trump cảnh báo hôm 24/3 về “cái chết và sự hủy diệt tiềm ẩn”, nếu ông bị đại bồi thẩm đoàn truy tố trong một vụ án hình sự do công tố viên này dẫn đầu.

Chia sẻ với CNBC, Sở cảnh sát New York sau đó cho biết chất bột màu trắng trong phong bì được phát hiện là không nguy hiểm.

Nhìn chung, quy trình liên quan đến đại bồi thẩm đoàn được coi là rất thuận lợi cho các công tố viên. Công chúng không được tham gia vào các phiên làm việc của đại bồi thẩm đoàn và cũng không có sự xuất hiện của luật sư.

Các công tố viên gọi và đặt câu hỏi cho các nhân chứng và thành viên đại bồi thẩm đoàn - những người dân trong cộng đồng - có thể đặt câu hỏi.

Thành viên đại bồi thẩm đoàn có thể đồng ý rằng có đủ bằng chứng để đưa ra cáo trạng, nhận thấy không có đủ bằng chứng hoặc yêu cầu công tố viên nộp các cáo buộc nhẹ hơn.

Việc ông Trump bị truy tố là điều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử nước Mỹ, khi lần đầu tiên một cựu tổng thống hoặc tổng thống đương nhiệm dính cáo buộc hình sự.