Mánh khóe làm bạc giả siêu tinh vi của người cổ đại

Nghiên cứu của nhóm khảo cổ tới từ Đại học Haifa đã phân tích thành phần hóa học của 35 kho trữ bạc có niên đại từ thời đồ đồng được tìm thấy tại các địa điểm khảo cổ xung quanh Israel.

Nhóm nghiên cứu phát hiện, trong số này có 8 kho trữ mà số bạc trong đó được thay thế phần lớn bằng các hợp kim rẻ hơn làm bằng đồng. Nhưng bề ngoài thì vẫn giống như bạc nguyên chất. 

Địa điểm tìm thấy các kho trữ bạc này khiến các nhà khảo cổ tin rằng việc làm giả số bạc này có liên quan tới người Ai Cập cổ đại. Mục đích làm giả được cho là để giấu diếm thực tế nguồn cung bạc lúc bấy giờ đang hết sức khan hiếm.

Khu vực mà số bạc trên được phát hiện không có quặng bạc và phải nhập khẩu các kim loại quý. Nhưng việc buôn bán bạc bị gián đoạn nghiêm trọng khi các vương quốc gần đó bắt đầu sụp đổ trong khoảng thời gian từ 1200 đến 1150 TCN. 

Người Ai Cập cổ đại làm bạc giả khi nguồn cung thiếu hụt. (Ảnh: Israel Antiquities Authority)

"Tình trạng thiếu bạc, có thể liên quan đến sự sụp đổ vào cuối thời kỳ đồ đồng. Việc làm giả vẫn tiếp tục sau khi người Ai Cập rời khỏi Canaan (nơi tìm thấy các kho trữ bạc). Có lẽ họ là những người khởi xướng nó", nhà nghiên cứu Eshel cho hay. 

Theo Eshel, một trong hai kho bạc cổ nhất chứa các thỏi bạc chỉ chứa 40% bạc. Còn lại là đồng và các kim loại rẻ tiền khác. Mặt ngoài của chúng được làm bằng bạc nhưng lõi chứa nhiều đồng được đúc bằng cách nung chảy kim loại. Tỷ lệ bạc của kho còn lại thậm chí còn thấp hơn, chỉ khoảng 20%. Nhưng các nghệ nhân đã ngụy trang chúng bằng cách thêm vào asen giúp tạo ánh bạc cho đồng. 

"Cả hai đều là các phương án khá phức tạp, nhưng có thể phương pháp trộn thêm asen sẽ dễ hơn một chút", Eshel cho biết.

Nhà khảo cổ tin rằng việc làm giả bạc chỉ là một phương pháp tình thế lúc bấy giờ. 

"Tôi không nghĩ có thể sản xuất quặng bạc-đồng-asen trong hơn 250 năm và không ai nhận ra điều đó bởi các hợp chất này sẽ chuyển sang màu xanh lục khi bị ăn mòn", cô cho hay. 

Cũng từ thực trạng này, thói quen cắt bạc để phân biệt bạc giả cũng bắt đầu xuất hiện.

Gần ba thế kỷ sau khi các cường quốc mới tiếp quản khu vực này, bạc nguyên chất - vốn được dùng làm tiền tệ mới lấy lại được độ tinh khiết của chúng.

Những lý do dẫn tới sự sụp đổ vào cuối thời kỳ đồ đồng là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tin rằng, sự gián đoạn kinh tế, hạn hán, núi lửa phun trào, động đất và cướp biển là các nguyên nhân dẫn tới sự kết thúc đột ngột của nhiều vương quốc hùng mạnh trong khu vực.