Dù cùng thực hiện trong ngày rằm tháng 7 nhưng lễ Vu lan và Xá tội vong nhân hoàn toàn khác nhau về ý nghĩa. Chính vì vậy, chuẩn bị mâm cỗ cúng lễ Vu lan thế nào cho đúng là điều mà không phải ai cũng hiểu được tường tận.
Mâm cỗ lễ Vu lan truyền thống thường bao gồm: Cháo loãng, gạo, muối, cơm trắng, canh, nước lã, xôi, chè (các loại chè), khoai (khoai lang, khoai sọ) luộc, bỏng ngô, hoa quả, bánh kẹo, trầu cau, thuốc lá, hương hoa, quần áo.
Việc cúng Vu lan báo hiếu tại tư gia nên được thực hiện theo các khóa lễ sau: Cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên, sau cùng là cúng thí thực chúng sinh.
Mâm cúng lễ Vu lan cần chuẩn bị những gì?
Với những gia đình theo đạo Phật, mâm cỗ chay thanh tịnh trong ngày rằm tháng 7 để dâng lên Phật là không thể thiếu. Ngày nay, những món chay cũng phong phú và hấp dẫn không kém gì món mặn. Dưới đây là một số món chay có thể bày trong mâm cỗ cúng Phật ngày rằm tháng 7:
- Xôi trắng ruốc nấm hương/ xôi gấc/ xôi đỗ xanh/ xôi vò hạt sen
- Giò, chả chay
- Nem chay/ nem hoa quả/ nem rau nấm
- Nộm rau củ/ gỏi hoa chuối ngó sen
- Canh nấm/ canh rau củ/ canh bóng nấu chay
- Củ cải, chuối xanh kho chay
- Cải thìa sốt nấm hương/ đậu hũ non sốt nấm
Khi cúng, tốt nhất gia chủ nên đọc một khoá kinh Vu lan để hiểu rõ về ngày này, hồi hướng công đức cho những người thân trong quá khứ được siêu sinh. Kinh Vu lan khá dài nhưng không đến mức quá dài, lại thuộc thể thơ song thất lục bát nên đọc cũng nhanh.
Mâm cúng gia tiên thường là mâm cỗ mặn, có thể kèm theo tiền vàng và cả những vật dụng bằng giấy dành cho người cõi âm như quần áo, giày dép, xe cộ, điện thoại... với quan niệm trần sao âm vậy, để cho người cõi âm có được một cuộc sống tiện nghi, đầy đủ giống như người dương gian.
Mâm cúng lễ Vu lan dâng lên gia tiên thường là mâm cỗ mặn.
Mâm cỗ mặn của các gia đình dâng lên ông bà tổ tiên, tưởng nhớ đến những người đi trước thường được chuẩn bị chu đáo. Các món mặn không thể thiếu trong mâm cúng ngày rằm tháng 7 gồm:
- Gà lễ cánh tiên
- Xôi vừng dừa/ xôi gà xối mỡ hành/ xôi đỗ xanh/ bánh chưng
- Nem rán truyền thống/ nem rán tôm thịt/ nem hải sản
- Canh bóng thập cẩm/ canh nấm mọc củ sen
- Giò lụa/ chả quế
- Nộm gà xé phay/ nộm đu đủ bò khô/ nộm hoa chuối/ nộm ngó sen
Lễ cúng chúng sinh hay còn gọi là cúng bố thí cho các cô hồn thất cơ lỡ vận, không nơi nương tựa và chịu nhiều oan trái ở kiếp trước… Những vong hồn này rất đáng thương vì không được ai thờ cúng, hoặc chết đường chết chợ lang thang vạ vật không tìm được đường về với tổ tiên.
Trên mâm cúng chúng sinh có: Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng…), các loại bỏng ngô, chè lam, kẹo vừng, kẹo dồi, bánh quế, cháo, tiền vàng, cốc nước lã hoặc rượu (có thể thêm nước ngọt, bia nếu có điều kiện), cốc gạo trộn lẫn với muối (cốc này sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong), ngô, khoai lang luộc, cháo hoa… và những lễ vật khác dành cho những cô hồn, ma đói không nơi nương tựa.
Lễ cúng chúng sinh nên cúng ngoài trời, hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Gia chủ có thể khấn nôm theo tâm nguyện và rải lòng thương của mình đối với các cô hồn, mong linh hồn giải thoát khỏi những bám víu trần thế đau khổ, chỉ đường đến các chùa to miếu lớn để được nương tựa ánh sáng từ bi vô lượng nơi cửa chùa.