Lý giải thế nào việc Phật tử lạy tượng Phật bằng gỗ đá, xi măng?

Bản thân các Phật tử cũng nhiều khi bối rối khi bị chất vấn như vậy. Đại đức Thích Thiện Tuệ từng biện giải về điều này: "Có nhiều người khắt khe nói 'Cứ lạy, suốt ngày lạy, lạy như con bửa củi'. Họ nói vậy, mình trả lời sao đây? Thầy mới hỏi thế này, anh có thấy những người lính không? Khi họ đứng chào cờ, họ chào rất là trang nghiêm, anh nhìn coi họ chào cái gì? Chào lá cờ! Mà lá cờ làm từ cái gì? Từ tấm vải! Bao nhiêu người chào cái tấm vải sao? Không! Họ chào tinh thần Tổ quốc qua tấm vải, chính là lá cờ đó".

Tương tự với chuyện lạy tượng Phật, Đại đức Thích Thiện Tuệ cho rằng, người ta không thực sự vái lạy cái khối xi măng hay gỗ mà qua đó thể hiện lòng tôn kính với Đức Phật, đồng nghĩa với việc thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn. Cũng giống như khi chúng ta cúi mình tri ân trước ông bà tổ tiên, đây là sự tôn kính "tổ tiên tâm linh" chỉ cho mình con đường để tìm an vui, hạnh phúc.

Lạy Phật còn là để học theo gương lành của Đức Phật để bỏ ác làm thiện, sống từ bi hỷ xả, phụng sự, vị tha... chứ không phải để cầu Ngài ban cho phúc, lộc, tiền tài. Khi ta tỏ lòng tôn kính với những bậc đại từ đại bi, đó cũng là lúc tâm từ bi nảy nở trong chúng ta. Đó mới là phước báu chân thật mà mỗi người nhận được. Lạy tượng Phật cũng là để học khiêm tốn, bởi cuộc sống dễ thành đại họa nếu mỗi người đều tự coi mình là cái rốn của vũ trụ, không còn ai để mình tôn kính nữa.

Còn một ý nghĩa nữa của việc tỏ lòng tôn kính trước tượng Phật, đó là nhắc nhở bản thân về vị Phật bên trong chính mình. Đức Thích Ca từng nói: “Ta là Phật đã thành, các ngươi là Phật sẽ thành”. Nhìn vào phật tính trong chính mình, chúng ta sẽ đánh thức và phát triển hạt giống của từ bi hỷ xả, của tuệ giác và yêu thương, vốn bị che mờ vì những tham, sân, si trong cuộc sống.

Khi cúi đầu trước những biểu tượng như lá cờ Tổ quốc, tượng Phật, tượng Chúa, các vị thánh, các danh nhân hay anh hùng dân tộc, chính là chúng ta đang tôn thờ những giá trị thiêng liêng, đẹp đẽ, cao thượng để bản thân sống hướng thiện hơn, biết cống hiến nhiều hơn.