Lời khuyên của Mourinho giúp tuyển Anh đánh bại Đức

Đội tuyển Anh mang gánh nặng lịch sử trước vòng 1/8 EURO. "Tam Sư" chưa từng thắng trong 90 phút ở vòng knock-out tại các kỳ EURO, cũng chưa từng đánh bại Đức ở sân chơi này. Màn trình diễn thiếu hấp dẫn ở vòng bảng cũng khiến Anh không được kỳ vọng. 

Tuy nhiên, đội bóng của HLV Gareth Southgate đã thắng Đức thuyết phục nhờ chiến thuật "biết mình, biết người".

Video: Kane xé lưới tuyển Đức 

Lời khuyên của Mourinho 

Trước trận đấu, HLV kỳ cựu Jose Mourinho khẳng định sức mạnh của Đức chỉ tập trung vào đôi cánh, và cách tốt nhất để hóa giải hệ thống 3-4-3 của Đức là sử dụng sơ đồ tương tự. "Họ nên dùng 3 trung vệ là Kyle Walker, John Stones và Harry Maguire, bên cạnh 2 hậu vệ biên là Luke Shaw và Reece James", Mourinho nói. 

Trong bóng đá, việc sử dụng chiến thuật tương đồng để khắc chế nhau là rất phổ biến. Trước trận bán kết lượt đi Champions League 2020/2021 giữa Chelsea và Real Madrid, HLV Rafael Benitez từng phân tích Real có thể đá sơ đồ 3 trung vệ để khắc chế Chelsea.

Việc sử dụng hệ thống tương tự và áp dụng lối chơi 1 kèm 1 đã giúp Real có trận hòa 1-1, dù khủng hoảng lực lượng và sa sút phong độ. Hai đội bóng cùng chơi một hệ thống chiến thuật giống hai tay vợt cùng thuận tay trái đối đầu nhau trong quần vợt: rất khó khai thác điểm yếu của nhau, một khi cấu trúc đội hình là gần tương đương.

Sơ đồ 3-4-3 của Anh. 

HLV Southgate đã áp dụng chiến thuật đúng như chỉ dẫn của Mourinho, chỉ trừ vị trí của James được thay bằng Kieran Tripper - cầu thủ giàu kinh nghiệm và chơi phòng ngự khu vực giỏi hơn sau quãng thời gian được mài giũa bởi Diego Simeone ở Atletico Madrid. 

Sơ đồ 3-4-3 (chuyển thành 5-3-2 khi phòng ngự) của tuyển Anh đã khắc chế hoàn toàn người Đức. Khi Anh siết chặt hai biên, sử dụng chiến thuật 1 kèm 1 để phong tỏa Joshua Kimmich và Robin Gosens, Đức không còn điều gì đặc biệt.

Ý đồ của Đức là cắm hai cầu thủ chạy cánh ở đáy biên để lôi kéo hậu vệ Anh khỏi vị trí phòng ngự, sau đó bất ngờ chuyển cánh để tiền đạo xâm nhập vào khoảng trống. Tuy nhiên, bài tấn công này vô nghĩa với hàng thủ Anh, khi các cầu thủ giữ cự ly vị trí, đội hình rất tốt.

Với 2 cầu thủ chạy cánh (Shaw, Trippier lùi sâu), Anh tạo ra thế phòng ngự 5 đấu 5. Gosens đi đâu, Trippier theo đấy, tương tự là Shaw với Kimmich. Chưa kể, Declan Rice và Kalvin Phillips chiến đấu tay đôi quyết liệt ở tuyến giữa, không cho Toni Kroos và Leon Goretzka của Đức thoải mái "vẽ vời". 

Tuyển Anh (áo trắng) tranh chấp quyết liệt. 

Đội tuyển Anh cũng có những sơ hở. Do kéo thấp đội hình để ngăn chặn đôi cánh của Đức, tuyển Anh có những lúc để lỏng khu trung tuyến. Khi Rice hoặc Phillips bị vượt qua, hàng thủ Anh sẽ gặp nguy hiểm.

Tình huống Kai Havertz chọc khe cho Timo Werner thoát xuống đối mặt là một ví dụ, nhưng may mắn cho Southgate khi các cầu thủ đã tuân thủ chặt chẽ kỷ luật chiến thuật để hạn chế sai lầm. 

Chiến thắng của khoảnh khắc 

Cái giá của sự an toàn không hề rẻ. Chơi hệ thống gần tương tự Đức cũng khiến Anh bế tắc trong khâu tấn công. Suốt hiệp 1, mỗi đội chỉ có một tình huống hãm thành đáng xem. Anh và Đức có cùng số cơ hội ăn bàn, chia nhau 50-50 phần trăm kiểm soát bóng, số lần phạm lỗi cũng bằng nhau trong nửa đầu (8-8). 

Tuy nhiên, chơi giằng co, chậm rãi lại là điểm mạnh nhất của "Tam Sư". Dưới thời Southgate, tuyển Anh không vội vã, mà chắc chắn và cẩn trọng.

Sterling là cầu thủ của khoảnh khắc. 

Khi Anh pressing tầm cao, các tiền vệ Đức như Kroos, Havertz, Goretzka phải lùi sâu lấy bóng. Nếu Đức vượt qua được lớp pressing đầu tiên, Anh lập tức lùi về bảo vệ tuyến giữa và thiết lập đội hình phòng ngự 5 hậu vệ.

Còn khi Đức pressing tầm cao, Anh sẽ chuyền qua lại ở sân nhà, sau đó từng bước đẩy đội hình lên. Cách di chuyển đồng bộ của "Tam Sư" khiến khối đội hình không hề vỡ hoặc mất cân bằng, dù liên tục phải chuyển trạng thái.

HLV Southgate cũng đẩy Kyle Walker lên hàng tiền vệ đá như một "hậu vệ ảo", để có thêm một cầu thủ "chia bài" cho tuyển Anh. Tương tự, Harry Maguire cũng được đẩy cao nhờ khả năng phân phối bóng tốt. Nếu Đức luân chuyển bóng nhờ tiền vệ, Anh có thể phát triển lối chơi từ hàng thủ, từ đó tạo ra nhiều miếng đánh bài bản hơn.

Tình huống mở tỷ số của Anh là một ví dụ. Raheem Sterling đột phá ở trung lộ, chuyền cho Harry Kane, trước khi Kane nhả lại cho Jack Grealish băng lên ở cánh trái. Grealish sau đó tỉa bóng rất thoáng để Luke Shaw căng ngang cho Sterling ghi bàn. 

Kane chơi tốt ở vị trí tiền đạo lùi. 

Đức đã thua bởi chính phương án tấn công họ từ sử dụng để nhấn chìm Bồ Đào Nha, đó là sử dụng các mũi tấn công dồn đội hình đối thủ vào trung lộ, trước khi bất ngờ đẩy bóng để cầu thủ chạy cánh kiến tạo thành bàn.

Nếu không đá 3-4-3, Anh chưa chắc đủ quân số tấn công để tạo thế 4 đánh 4 trong vòng cấm, hay Shaw cũng khó dâng cao để gây sức ép buộc hàng thủ Đức sụp đổ.

Chiến thắng của Anh trước Đức cho thấy đội bóng của HLV Southgate không kém cỏi. Ở vòng bảng, Mourinho là người hiếm hoi nhìn thấy cái hay trong cách chơi của Anh. Giờ thì đã có rất nhiều người hiểu ra điều đó.