08:13 15/11/2024
Thời sự quốc tế
Hôm 13/11, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết họ đã gửi lời chúc mừng tới Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden và Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris.
“Chúng tôi đã theo dõi phản ứng về cuộc bầu cử Tổng thống từ cả trong nước Mỹ và dư luận quốc tế”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân phát biểu trong một cuộc họp ngắn tại Bắc Kinh. “Chúng tôi tôn trọng sự lựa chọn của người dân Mỹ và gửi lời chúc mừng tới ông Biden cùng bà Harris”.
Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden và Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris. (Ảnh: Newscom)
Thông điệp của Trung Quốc được đưa ra sau khi nhiều kênh truyền thông đưa tin ứng cử viên Joe Biden chiến thắng Tông thống Donald Trump ở bang Arizona. Đây là một trong những bang chiến địa quan trọng mà ông Trump nhắm tới để lật lại kết quả bầu cử. Trước đó, Trung Quốc là một trong số ít các quốc gia giữ im lặng khi ông Trump phát động cuộc chiến pháp lý chống lại kết quả bầu cử.
“Chúng tôi hiểu kết quả của cuộc bầu cử Mỹ sẽ được quyết định theo luật pháp và quy trình của Mỹ”, ông Uông nói thêm.
Thông điệp sau lời chúc
Mỹ và Trung Quốc là hai cường quốc có tầm ảnh hưởng lớn trên thế giới. Mỹ - Trung là cặp quan hệ có ảnh hưởng toàn diện, tác động đa chiều và có thể quyết định xu thế an ninh, quân sự, kinh tế, chính trị và cả trật tự thế giới trong tương lai.
Đặc biệt, trong nhiệm kỳ 4 năm của mình, Tổng thống Donald Trump thúc đẩy một cuộc chiến tranh thương mại và đẩy căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung lên một mức mới, sâu rộng và toàn diện ở hầu hết mọi phương diện.
Sự thay đổi lãnh đạo ở Mỹ có thể khiến cục diện cuộc đối đầu này thay đổi rất nhiều. Nếu ông Trump tái đắc cử, mọi chuyện có thể tệ hơn nữa trong 4 năm tiếp theo. Nhưng với ông Biden, Trung Quốc vẫn còn cơ hội để đàm phán một cục diện mới, có thể không tốt đẹp hơn, nhưng sẽ không tệ hơn bởi ông Biden có cách tiếp cận khác biệt về câu chuyện quan hệ với Trung Quốc.
Trung Quốc rất thận trọng trước sự thay đổi đang hình thành ở nước Mỹ, nếu công nhận quá sớm, khi chưa có cơ sở chiến thắng chắc chắn của ông Biden, Bắc Kinh có thể nhận những phản ứng tiêu cực không mong muốn từ ông Trump.
Chính vì thế, khi Trung Quốc gửi lời chúc tới Tổng thống đắc cử Biden ở thời điểm cuộc bầu cử dù đã nghiêng về phe Dân chủ nhưng vẫn chưa ngã ngũ có thể xem là một thông điệp kín đáo về việc Bắc Kinh đã chấp nhận chờ đón một bộ máy điều hành mới tại Nhà Trắng.
Đồng thời, sự công nhận này sẽ giúp Trung Quốc có những bước tiến sớm hơn đàm phán với ông Biden trước khi ông nhậm chức, hai bên sẽ có các thủ tục chuẩn bị ngoại giao cho "một mối quan hệ mới".
Quan hệ ngoại giao Mỹ - Trung dưới thời Biden
Chính sách và quan điểm của ông Joe Biden đối với Trung Quốc đã từng được thể hiện trong nhiệm kỳ Tổng thống Barack Obama. Trong quá khứ, chính sách của chính quyền Obama là muốn lôi kéo Bắc Kinh vào quỹ đạo, hướng đến mối quan hệ hòa bình.
Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump khi tiếp nhận di sản của người tiền nhiệm cho rằng chính sách này là sai lầm. Theo ông, sự bành trướng của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến các lợi ích của Mỹ không chỉ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mà còn trên trường quốc tế.
Dù ông Biden lên cầm quyền, Mỹ cũng khó có thể quay lại tư duy mềm mỏng với Trung Quốc như trước đây. (Ảnh: Reuters)
Dưới thời Tổng thống Trump, Mỹ chủ trương nhiều chính sách kiềm chế, ngăn chặn ảnh hưởng của Bắc Kinh ở khu vực, khiến quan hệ hai nước ngày càng căng thẳng. Dù ông Biden lên cầm quyền, Mỹ cũng khó có thể quay lại tư duy mềm mỏng với Trung Quốc như trước đây.
Hiện nay cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ ở Mỹ đều thống nhất thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc. Điều này được xem là sự đồng thuận “hiếm thấy” trong chính trường Mỹ. Đây là cơ sở để ông Bien tiếp nối đường lối đối ngoại cứng rắn với Trung Quốc của chính quyền Trump.
Do Washington đã coi Bắc Kinh là mối đe dọa đối với các lợi ích của Mỹ trong nhiều năm, các mục tiêu trong quan hệ với Trung Quốc rất khó thay đổi. Mỹ vẫn sẽ hướng đến ngăn cản, kiềm chế ảnh hưởng của nước này trong vấn đề thương mại và các mối quan hệ trên thế giới. Song, ông Biden có thể sẽ thực hiện chính sách và biện pháp áp dụng với Trung Quốc theo hướng mềm mỏng hơn.
Về vấn đề thương mại, có khả năng chính quyền Biden sẽ tìm cách đạt được sự thỏa hiệp với Bắc Kinh do Trung Quốc là một thị trường lớn, hợp tác với nước này mang lại nhiều lợi ích cho kinh tế Mỹ.
Mỹ và Trung Quốc từng ký một thỏa thuận thương mại. Theo đó, Trung Quốc cam kết mua các hàng nông sản của Mỹ, tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà đầu tư Mỹ tại Trung Quốc, đồng thời hạn chế các biện pháp về sử dụng, chuyển giao công nghệ, đặc biệt là quyền sở hữu trí tuệ và đánh cắp công nghệ thông tin. Ông Biden có thể sẽ tận dụng thỏa thuận sẵn có này để ra đối sách với Trung Quốc.
Bên cạnh đó, Tổng thống đắc cử cũng luôn đề cao vấn đề dân chủ và nhân quyền, đây là những yếu tố được đảng Dân chủ quan tâm và được nhắc đến nhiều lần trong chiến dịch tranh cử 2020. Chính quyền Biden có thể quan tâm đến cả vấn đề này trong nội bộ Trung Quốc.
Một số điểm nóng khác trong nội bộ Trung Quốc mà Chính quyền Biden có thể khai thác để đưa ra các đối sách thích hợp là vấn đề liên quan đến Hong Kong, Tây Tạng. Washington cũng sẽ tăng cường quan hệ với các nước các đồng minh nhằm kêu gọi ủng hộ trong việc ngăn chặn, kiềm chế Bắc Kinh.