Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 hay còn gọi là Ngày Liên Hiệp Quốc vì Nữ quyền và Hòa bình Quốc tế được Liên Hiệp Quốc chính thức hóa vào năm 1977.
Ngày Quốc tế Phụ nữ ra đời là thành quả đấu tranh lâu dài và lặng lẽ của hàng triệu phụ nữ trên thế giới.
Lịch sử Ngày Quốc tế Phụ nữ bắt đầu từ phong trào của nữ công nhân ngành dệt nước Mỹ vào cuối thế kỷ XIX.
Ngày 8/3/1857, các công nhân ngành dệt đứng dậy chống lại những điều kiện làm việc khó khăn và tồi tàn của họ tại thành phố New York. Hai năm sau, cũng trong tháng 3, các nữ công nhân trong một hãng dệt tại Mỹ thành lập công đoàn đầu tiên và giành được một số quyền lợi.
Cuộc biểu tình đòi quyền lợi của phụ nữ.
Khoảng 50 năm sau, ngày 8/3/1908, 15.000 phụ nữ diễu hành trên các đường phố New York đòi tăng lương, giảm giờ làm việc và hủy bỏ việc bắt trẻ con làm việc. Sau đó, Đảng Xã hội Hoa Kỳ tuyên bố Ngày Quốc tế Phụ nữ là ngày 28/2/1909.
Tuy nhiên, đến ngày 8/3/1910, tại Hội nghị phụ nữ do Quốc tế thứ 2 (Quốc tế Xã hội chủ nghĩa) tổ chức, 100 đại biểu phụ nữ thuộc 17 nước đòi quyền bầu cử cho phụ nữ. Chủ tịch Hội nghị là bà Clara Zetkin, phụ nữ Đức, đã đề nghị chọn một ngày quốc tế phụ nữ để nhớ ơn những phụ nữ đã đấu tranh trên toàn thế giới.
Hội nghị đã quyết định chọn ngày 8/3 làm Ngày Quốc tế Phụ nữ, ngày đoàn kết đấu tranh của phụ nữ với những khẩu hiệu: “Ngày làm việc 8 giờ”, “Việc làm ngang nhau”, “Bảo vệ bà mẹ và trẻ em”.
Từ đó, ngày 8/3 hàng năm trở thành ngày đấu tranh chung của phụ nữ lao động trên toàn thế giới, biểu dương ý chí đấu tranh của phụ nữ khắp nơi trên thế giới, đấu tranh vì độc lập dân tộc, dân chủ, hòa bình và tiến bộ xã hội; vì quyền lợi hạnh phúc của phụ nữ và nhi đồng.
Ngày Quốc tế Phụ nữ được tổ chức trên khắp thế giới vào ngày 8/3, ngày bảo vệ sự tiến bộ của phụ nữ, nữ quyền và bình đẳng giới.
Ở một số nước trên thế giới, ngày 8/3 được coi là ngày lễ chính trong năm và tổ chức rất lớn. Trong những ngày này, đàn ông tặng hoa và quà cho những người phụ nữ trong đời của họ như mẹ, vợ, bạn gái…
Tại một số quốc gia, ngày Quốc tế Phụ nữ được kỷ niệm bằng những hoạt động liên hoan, diễu hành đòi quyền bình đẳng với nam giới, ở các vấn đề thực tiễn như mức lương, cơ hội giáo dục đào tạo và thăng tiến trong nghề nghiệp hay điều kiện an sinh xã hội, chống mại dâm và bạo lực đối với phụ nữ…
Mặc dù mang chủ đề rõ ràng như vậy nhưng ngày này được đón nhận theo cách khác nhau ở các quốc gia. Hiện nay trên thế giới có 28 quốc gia và khu vực chính thức kỷ niệm, tôn vinh ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3.
- Ở Italy, vào Ngày Quốc tế Phụ nữ, hay còn gọi là Festa della Donna, cánh mày râu thường tặng hoa mimosa cho chị em. Truyền thống này không rõ ràng nhưng nó được cho là bắt đầu ở Rome sau Thế chiến thứ hai.
Đàn ông Italy thường tặng hoa mimosa vàng cho người phụ nữ quan trọng của mình.
- Ở Nga, doanh số bán hoa ngày này thường tăng gấp đôi hoặc ba, bốn lần so với ngày thường,
- Tại Trung Quốc, nhiều phụ nữ được nghỉ làm nửa ngày theo khuyến nghị từ Quốc vụ viện.
- Ở Mỹ, tháng 3 là tháng lịch sử của phụ nữ. Các tổng thống hàng năm sẽ đưa ra các tuyên bố vào ngày này để tôn vinh những lịch sử của Phụ nữ.
- Ở Đức, vào ngày 24/1/2019, Quốc hội Berlin đã bỏ phiếu quyết định chọn Ngày Quốc tế Phụ nữ, được gọi là Frauentag, làm ngày lễ chính thức. Điều này có nghĩa người lao động ở Thủ đô nước Đức, tiểu bang duy nhất công nhận 8/3 là ngày nghỉ lễ, được nghỉ vào thứ Sáu.
- Ở Việt Nam, vào ngày 8/3, người ta còn tưởng nhớ đến Hai Bà Trưng, những nữ anh hùng có công đánh đuổi giặc ngoại xâm.
Mùa xuân năm 40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa chống lại sự đô hộ của nhà Đông Hán (Trung Quốc) và nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt của các Lạc hầu, Lạc tướng, những thủ lĩnh nghĩa quân yêu nước ở khắp các vùng, trong đó có nhiều vị tướng là nữ.
Được sự ủng hộ của đông đảo các lực lượng, cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng giành thắng lợi, đập tan chính quyền đô hộ, buộc tướng giặc Tô Định phải cải trang, cắt tóc, cạo râu trốn về nước. Bà Trưng Trắc được các tướng lĩnh và nhân dân suy tôn làm vua, đóng đô ở Mê Linh (huyện Mê Linh – tỉnh Vĩnh Phúc ngày nay).
Năm 42, quân Hán lại kéo sang xâm lược, Hai Bà Trưng lại một lần nữa ra quân, nhưng do chênh lệch lực lượng quá lớn nên bại trận, 2 nữ anh hùng anh dũng hy sinh. Mặc dù sau đó, nước ta lại bị đô hộ suốt thời gian dài nhưng tinh thần bất khuất chống ngoại xâm của Hai Bà Trưng và các anh hùng dân tộc khác vẫn luôn âm ỉ cháy cho đến lúc nước nhà lại giành được độc lập.
Ở nước ta, ngày 8/3 còn là dịp kỷ niệm cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà trưng được đánh giá là bản anh hùng ca bất diệt, thể hiện ý chí độc lập, đồng thời là minh chứng cho sức mạnh của phụ nữ Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước.
Ngày nay, để thể hiện sự tôn vinh những người phụ nữ, một nửa thế giới, các cơ quan, đoàn thể, gia đình thường tổ chức kỷ niệm ngày 8/3 rất trang trọng, tràn ngập hoa và những lời chúc tốt đẹp. Ngày 8/3 cũng là ngày nam giới thể hiện sự chăm sóc yêu thương cho người phụ nữ mà họ yêu quý.
Màu tím thường đi liền với ngày 8/3 vì nó tượng trưng cho "công lý và phẩm giá". Ngoài ra, màu tím còn đại diện cho sự bình đẳng giới.
Tuy nhiên, theo trang IWD (Ngày Quốc tế Phụ nữ), tím, xanh lá và trắng là màu của Ngày Quốc tế Phụ nữ.
"Màu tím tượng trưng cho công lý và phẩm giá. Màu xanh lá cây tượng trưng cho hy vọng. Màu trắng đại diện cho sự tinh khiết, mặc dù đây vẫn một khái niệm gây tranh cãi. Trong lịch sử, sự kết hợp của màu tím, xanh lá cây và trắng bắt nguồn từ Liên minh chính trị và xã hội ở Anh vào năm 1908", IWD lý giải.