Lần đầu tiên tại Việt Nam, kéo dài chân 13cm cho bệnh nhân ung thư xương

Sau khi chân trái được kéo dài tới 13cm, anh Đỗ Huy P. (24 tuổi, Đắk Lắk) có chiều dài 2 bên chân tương đương nhau. Về quê sau gần 3 tháng nằm điều trị ở Hà Nội, anh P. bỏ được một bên nạng, chỉ cần dùng nạng cho bên chân đã kéo, đồng thời rất tích cực tập phục hồi chức năng để cơ chân khỏe và nâng đỡ tốt. Theo tiên lượng của các bác sĩ, trong vòng 6 tháng anh có thể đi lại hoàn toàn bình thường.

“Trước khi tới Vinmec, tôi chỉ dám hy vọng có phép màu giúp chân mình có thể đi lại tập tễnh như trước khi bị gãy thôi, vì 2 bên tôi cũng vốn đã chênh lệch nhau 4-5cm rồi. Ai ngờ còn hơn cả kỳ vọng, 2 chân tương tương nhau như bây giờ”, anh P. cười vui ngay cả khi vẫn còn đau sau buổi tập hơn một giờ đồng hồ với các chuyên gia của Vinmec.

Lần đầu tiên anh P. đi lại được bình thường với 2 chân bằng nhau sau 8 năm phẫu thuật khối u xương. Dự kiến bệnh nhân có thể bỏ nạng sớm sau khi tập luyện để chân khỏe hơn.

Đối với một thanh niên vừa trải qua 8 năm với rất nhiều biến cố về bệnh tật: Phát hiện ung thư xương năm 16 tuổi, phải nghỉ học để hóa trị, phẫu thuật khối u và ghép xương đồng loại; rồi lại bị gãy xương sau ghép, hầu như phải bất động tại giường gần 2 năm; đến bây giờ có thể đi lại được bình thường, mọi thứ giống như một giấc mơ.

Hy vọng tươi sáng tiếp thêm động lực cho chàng trai không quản khó khăn hàng ngày đi về hơn 20 km để tập chân. Trên con đường ấy, những ước mơ của P. cho tương lai cũng ngày một lớn dần. Anh sẽ quay trở lại trường học hết THPT sau 8 năm gián đoạn và chuẩn bị cho kế hoạch khởi nghiệp của mình. “Đây là điều tôi chưa từng nghĩ đến trước khi gặp các bác sĩ Vinmec”, chàng trai 24 tuổi trải lòng.

3 tháng cân não 

Dù đã kết thúc lộ trình điều trị 3 tháng liên tục kéo dài chân cho bệnh nhân, các bác sĩ tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec (TT CTCH&YHTT) vẫn thường xuyên theo dõi các diễn biến sức khỏe của P. để giúp anh có thể phục hồi hoàn toàn.

“Khi tiếp nhận trường hợp này, chúng tôi nhận định đây là ca bệnh rất khó, chưa từng thực hiện tại Việt Nam đối với người bệnh ung thư xương. Tuy nhiên, ekip rất quyết tâm hiện thực hóa giấc mơ của P. bởi nhiều bạn trẻ gặp hoàn cảnh tương tự, chân ngắn - chân dài, sau khi điều trị ung thư xương mà chưa có giải pháp”, GS.TS.BS. Trần Trung Dũng, Giám đốc TT CTCH&YHTT Vinmec, cho biết.

Khoảng 4-5 năm trở về trước, Việt Nam chưa thực hiện được kỹ thuật ghép xương bằng vật liệu nhân tạo. Ung thư xương thường được điều trị bằng cách cắt cụt chi hoặc ghép xương đồng loại. Xương đồng loại có ưu điểm là đảm bảo được chức năng đi lại cho người bệnh ngay, nhưng cấu tạo và chất lượng xương ghép không thể đồng nhất với xương của người bệnh nên về lâu dài tỷ lệ thành công không cao.

Đặc biệt, những người mắc ung thư xương thường dưới 18 tuổi, tiến hành ghép khi cơ thể còn đang phát triển nên 2 chi chắc chắn sẽ bị chênh lệch. Hạn chế này khiến cho bệnh nhân vẫn tự ti ngay cả khi đã loại bỏ được khối u ác.

Trước khi mổ, 2 chân của anh P. chênh lệch nhau khá lớn nên anh rất tự ti với hoàn cảnh của mình, mặc dù bệnh ung thư xương đã được kiểm soát tốt.

Các bệnh nhân kéo dài chân thông thường (kéo cả 2 chân) sẽ được kết hợp kéo cả 2 xương trên và dưới đầu gối là xương đùi và xương chày. Trường hợp của anh P. nan giải hơn khi chỉ kéo dài một chân trái. Cái khó là làm sao để tránh tình trạng 2 đầu gối bên cao bên thấp. Chưa hết, vấn đề cần khắc phục chính là ở xương đùi ngắn và phần mềm tại đây co rút. Điều trị đúng nguyên nhân rất quan trọng và cũng là thách thức khi kéo dài một khoảng cách lớn ở riêng phần đùi.

Sau nhiều lần thăm khám, hội chẩn, GS. Dũng và ekip đã đi đến phác đồ điều trị 2 giai đoạn: Gỡ dính và kéo phần cơ đang co rút ra tối đa có thể, sau đó thực hiện phẫu thuật ghép xương đùi và đầu gối nhân tạo bằng vật liệu y sinh.

Toàn bộ kích thước, trọng lượng xương nhân tạo sẽ được tính toán bằng công nghệ 3D để đảm bảo gần với chân lành nhất. Bệnh nhân đã 24 tuổi và ổn định chiều cao nên không lo bị chênh lệch chi và tránh nguy cơ gãy xương lần nữa, như vậy sẽ đi lại được bình thường.

“Lúc kéo cơ, bác sĩ có nói đến biến chứng có thể xảy ra, là liệt hoặc mất chức năng, mất cảm giác ở chân khiến gia đình tôi rất lo lắng. Nhưng suốt 6 tuần điều trị vất vả, các bác sĩ tại Vinmec đều thăm khám rất cẩn thận, tới động viên, theo dõi sát diễn biến từng ngày nên tinh thần của cả nhà đều yên tâm.

Con tôi hiện đã đi lại được nhờ khoa học phát triển, nhưng một phần cũng nhờ sự tận tình, chu đáo của các bác sĩ”, ông Đỗ Văn H., bố đẻ anh P. xúc động nhớ lại những ngày dài căng thẳng cùng con chữa bệnh.

Phương pháp này đã thực sự mang lại cuộc sống mới cho bệnh nhân sau khi khắc phục được độ chênh lệch giữa 2 chân lên tới 13cm.

Ông cũng chia sẻ, ông bà từng bị hiếm muộn, gần 20 năm mới sinh được người con trai duy nhất. Nay anh P. không chỉ thoát “án tử” mà còn đi lại được bình thường, con trai như được sinh ra lần thứ 2.

90% bệnh nhân ung thư xương ở độ tuổi thanh thiếu niên, quãng thời gian trước mắt còn rất dài. Do đó, điều trị ung thư xương hiệu quả là không chỉ loại bỏ khối u, cứu tính mạng mà còn phải bảo tồn được khả năng đi lại, nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Ca phẫu thuật kéo dài chân thành công cho bệnh nhân ung thư đầu tiên tại Vinmec có thể xem là một bước tiến mới của y học Việt Nam, thắp sáng hy vọng cho các bệnh nhân ung thư xương mới phát hiện, đặc biệt là những ca bị gãy xương sau ghép xương đồng loại những năm trước đây.